Người từng 3 lần đảm nhiệm cương vị Thủ tướng Italia, ông Silvio Berlusconi, đang trải qua một mùa hè sóng gió khi vừa xuất hiện cáo buộc ông đã bắt tay với một trong những băng đảng mafia khét tiếng tại Italia trong hơn 20 năm qua để xây dựng đế chế truyền thông của mình thêm vững mạnh. Đổi lại, một khoản tiền lớn hàng triệu EUR của cựu Thủ tướng Italia chảy vào két sắt của mafia.
Cựu Thủ tướng Italia Silvio Berlusconi (phải) và người bạn thân Marcello Dell’Utri.
Có qua có lại
Mối quan hệ giữa ông trùm truyền thông Berlusconi, người sở hữu công ty truyền thông Mediaset, với mafia được phơi bày sau khi các thẩm phán Tòa phúc thẩm Palermo hôm 9-9 công bố một phần trong bản cáo trạng dài 476 trang, cáo buộc người bạn thân của ông Berlusconi, ông Marcello Dell’Utri. Theo cáo trạng trên, ông Dell’Utri, cựu thượng nghị sĩ Palermo thuộc đảng Nhân dân tự do (PDL) của ông Berlusconi, có mối quan hệ mật thiết với băng mafia đình đám Cosa Nostra trong 20 năm, cho đến tận năm 1992, thời điểm băng đảng này ám sát 2 công tố viên trong một vụ đánh bom.
Các thẩm phán Dino Lo Forti, Daniela Troja và Mario Conte đều cho rằng ông Dell’Utri đóng vai trò là một phái viên của cựu Thủ tướng Italia, giúp ông Belusconi “đổ hàng triệu EUR vào túi của Cosa Nostra”. Một chi tiết quan trọng để khẳng định sự tồn tại của mối quan hệ giữa ông Berluconi với mafia là cuộc gặp tại Milan vào năm 1974 giữa ông này và những thủ lĩnh hàng đầu của Cosa Nostra là Gaetano Cina và Stefano Bontate do Dell’Utri sắp xếp. Tại đây, các bên đã đi đến một thỏa thuận: Cosa Nostra sẽ giúp ông Berlusconi tránh mối đe dọa từ các băng đảng mafia, cũng như hỗ trợ công ty truyền thông của ông Berlusconi phát triển tại Sicily. Đổi lại, Cosa Nostra sẽ nhận một khoản tiền không nhỏ từ ông trùm truyền thông.
Ngoài ra, còn một chi tiết cũng đáng lưu ý là chính ông Dell’Utri đã tiến cử Vittorio Mangano, một tay xã hội đen sừng sỏ cho ông Belusconi. Ẩn dưới vỏ bọc là người chăm sóc ngựa cho Belusconi tại căn biệt thự ở Ancore, ngoại ô thành Milan, nhưng trên thực tế, Mangano là “đại diện” của Cosa Nostra ở Ancore, và có thể có thêm vai trò phụ ngăn chặn các âm mưu bắt cóc thành viên gia đình Berlusconi. Bản cáo trạng cũng chỉ rõ Dell’Utri là cánh tay phải đắc lực giúp ông Berlusconi thành lập đảng Forza Italia!, tiền thân của PDL, và đảng này có “khuynh hướng tích cực tham gia vào các mối liên hệ với mafia”.
Dư luận Italia đặc biệt quan tâm đến những diễn biến tại Tòa phúc thẩm Palermo lần này. Nhận định về bản cáo trạng dành cho Dell’Utri, cây bút hàng đầu về mafia Attilo Bolzoni viết trên tờ La Repubblica: “Những gì chúng ta biết trong bao nhiêu năm qua về các nhân vật chính trong câu chuyện này, một trùm băng đảng Cosa Nostra và một doanh nhân từng 3 lần làm thủ tướng, giờ đã chính thức được phơi bày”.
Chấm dứt sự nghiệp chính trị?
Với những cáo buộc trên, ông Dell’Utri, 73 tuổi, đã bị tuyên án 7 năm tù giam. Tuy nhiên, cựu nghị sĩ Palermo này đã bác bỏ các cáo buộc và sẽ kháng án lên tòa án tối cao. Trong khi đó, ông Berlusconi cũng khó có thể bị xử với cáo buộc liên hệ với mafia, bởi luật pháp Italia không cho phép truy tố những hành vi phạm tội đã xảy ra hơn 20 năm. Nhưng ông Berlusconi có thể sẽ kết thúc sự nghiệp chính trị của mình vì Thượng viện Italia đang thảo luận và sẽ tiến hành bỏ phiếu trong một vài ngày tới về việc tước bỏ chức danh Thượng nghị sĩ của cựu Thủ tướng Italia sau khi ông Berlusconi bị Tòa án tối cao tuyên án 4 năm tù giam với tội danh tham nhũng hồi đầu tháng 8. Việc bỏ phiếu tại Thượng viện lần này nhằm thông qua điều luật đã được đưa ra hồi tháng 1 năm nay, theo đó đình chỉ các hoạt động chính trị của bất kỳ cá nhân nào bị kết án 2 năm tù trở lên.
Có thể nói đây là mùa hè sóng gió với người từng 3 lần đảm nhiệm cương vị thủ tướng Italia. Tháng 6 vừa qua, ông Berlusconi bị buộc tội quan hệ với người chưa đến tuổi thành niên. Đến tháng 8 là vụ gian lận thuế và tham nhũng. Nhà bình luận James Walston của Trường Đại học Mỹ ở Rome nhận định, vụ việc dính líu đến mafia như thêm một cây đinh đóng chặt hơn nữa chiếc quan tài dành cho sự nghiệp chính trị của ông Berlusconi.
Tuy nhiên, đảng PDL đang gia tăng sức ép lên Chính phủ Italia khi tuyên bố, chính phủ liên minh do Thủ tướng Enrico Letta đứng đầu sẽ sụp đổ nếu đảng Dân chủ (PD) của ông Letta bỏ phiếu tán thành việc tước chức danh Thượng nghị sĩ của ông Berlusconi. Ông Renato Schifani, đứng đầu PDL tại Thượng viện, dự báo “khoảnh khắc khủng hoảng đang đến gần” và tỏ ý giễu cợt việc PD có thể thành lập một liên minh mới với đảng “Phong trào 5 sao” của danh hài Beppe Grillo trong thời gian tới. Ông Schifani cho rằng nếu liên minh vá víu, yếu ớt và mâu thuẫn này được thành lập, sẽ khó có thể thông qua những cải cách quan trọng, trong khi PDL sẽ trở thành phe đối lập “gay gắt”.
Tổng thống Italia Giorgio Napolitano đã bày tỏ hy vọng một cuộc khủng hoảng chính phủ sẽ được ngăn chặn. Tổng thống Napolitano cũng tỏ ý tin tưởng cựu Thủ tướng Berlusconi sẽ không tìm cách hạ bệ chính phủ hiện nay, bởi bản thân ông đã tuyên bố ủng hộ Chính phủ Letta. Theo Tổng thống Napolitano, khủng hoảng nếu xảy ra sẽ tạo nên “những mối nguy rất nghiêm trọng” cho Italia, vốn đang phải vật lộn để thoát khỏi tình trạng suy thoái kinh tế sâu sắc và đang cần có những cải cách mạnh mẽ.
ĐỖ CAO
