Tuy nhiên, trong 177 doanh nghiệp đã CPH chỉ có 37/128 DN CPH thuộc danh mục CPH theo Công văn số 991/TTg-ĐMDN và Quyết định số 26/2019/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ (đạt 28% kế hoạch). Số DN còn phải thực hiện CPH theo kế hoạch 5 tháng còn lại của năm 2020 là 91 DN. Tiến độ CPH chậm so với mục tiêu đề ra.
Nhiều nơi có tiến độ CPH DN trong năm 2020 còn chậm như: Hà Nội, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại DN, Bộ Công thương, Bộ Xây dựng… Việc triển khai kế hoạch CPH còn gặp nhiều khó khăn do quy mô DN lớn như: Tập đoàn Bưu chính - Viễn thông Việt Nam, Tập đoàn Hóa chất Việt Nam, Tập đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam, Tổng công ty Lương thực miền Bắc, MobiFone, Ngân hàng NN-PTNT… Các đơn vị này vẫn chưa hoàn thành phê duyệt phương án sử dụng đất để có thể tiến hành xác định giá trị doanh nghiệp.
Việc thoái vốn cũng diễn ra tương tự. Tính từ năm 2016 đến tháng 7-2020, các đơn vị đã thoái 25.630 tỷ đồng, thu về trên 172.800 tỷ đồng. Song việc thoái vốn theo Quyết định số 1232/QĐ-TTg (về phê duyệt danh mục DN có vốn nhà nước thực hiện thoái vốn giai đoạn năm 2017-2020) còn chậm. Những đơn vị còn nhiều DN phải thoái vốn theo Quyết định số 1232/QĐ-TTg là Bộ Công thương, Bộ Xây dựng (còn phải thoái vốn tại 8/11 tổng công ty cổ phần); Hà Nội (còn phải thoái vốn tại 31/34 DN).
Theo Bộ Tài chính, một trong các nguyên nhân dẫn đến tiến độ CPH, thoái vốn chậm là do sự bùng phát của dịch Covid-19 đã ảnh hưởng toàn diện đến kinh tế - xã hội trong nước và quốc tế. Bên cạnh đó, một số tập đoàn kinh tế, tổng công ty lớn có tình hình tài chính phức tạp, phạm vi hoạt động rộng, sở hữu nhiều đất đai tại nhiều tỉnh, thành phố nên việc xử lý tài chính, phê duyệt phương án sử dụng đất, xác định, kiểm toán giá trị DN, bán cổ phần lần đầu gặp nhiều khó khăn, thời gian kéo dài.
Mặt khác, việc chấp hành kỷ luật, kỷ cương trong triển khai Luật Đất đai, Luật Quản lý sử dụng tài sản công chưa nghiêm túc, thường xuyên. Nhiều DN chỉ đến khi thực hiện CPH mới sắp xếp, xử lý đất đai, dẫn đến làm chậm quá trình CPH. Đặc biệt, một số bộ ngành, địa phương, DN chưa nghiêm túc, quyết liệt trong chỉ đạo và triển khai thực hiện; chưa chủ động theo thẩm quyền hoặc tham mưu, đề xuất để tháo gỡ các vướng mắc, bất cập; còn hiện tượng không dám làm, không dám chịu trách nhiệm, viện dẫn vào các khó khăn vướng mắc để chậm hoặc không thực hiện gây ảnh hưởng không nhỏ tới tiến độ CPH, thoái vốn...
Việc chậm CPH, thoái vốn đã nhiều lần được nhắc đến nhưng tiến độ thực hiện vẫn không có nhiều cải thiện. Theo các chuyên gia, để triển khai có hiệu quả việc này cần gắn liền trách nhiệm người đứng đầu với kết quả thực hiện công tác cơ cấu lại DN; quy trách nhiệm người đứng đầu khi không hoàn thành nhiệm vụ được giao. Có như vậy, việc CPH, thoái vốn mới mong thoát khỏi cảnh ì ạch như những gì đang diễn ra.
