Cách đây 4 tháng, Cục Hàng không Dân dụng, Tổng Công ty Hàng không VN và Hội đồng quản trị Pacific Airlines (PA) đã quyết định thay toàn bộ các lãnh đạo nòng cốt của PA. Lý do, ban giám đốc cũ đã kéo dài liên tục tình trạng thua lỗ.
Chính sự thay đổi toàn bộ người quản lý và điều chuyển hàng loạt vị trí quan trọng (trưởng phòng khai thác, phòng kế toán…), Ban giám đốc của PA phát hiện con số thua lỗ thật sự từ 37 tỷ đồng (báo cáo tháng 7-2004) lên đến 215 tỷ đồng (báo cáo tháng 10-2004)!
Máy bay của Hãng hàng không Pacific.
Giám đốc mới của PA – ông Lương Hoài Nam đã triệu tập hội nghị bất thường và ra thư ngỏ đến toàn thể cán bộ, công nhân viên về tình hình nghiêm trọng. Bởi vì sau 13 năm hoạt động, lũy kế lỗ của PA đã gấp 2,4 lần tổng vốn cổ đông đóng góp (90 tỷ đồng). Công ty cổ phần này hiện có 7 cổ đông trong đó 2 cổ đông lớn nhất là Vietnam Airlines và Saigontourist.
Những nguyên nhân thật sự dẫn đến tình trạng thua lỗ kéo dài của PA hiện đang được 2 ngành công an và thanh tra xác định. Tuy nhiên, qua nhiều nguồn thông tin khác nhau, có thể tạm khoanh lại một số lý do chính. Đường bay Đà Nẵng – Hồng Công sau một thời gian hoạt động đã lỗ gần 5 triệu USD.
Hai đại dịch SARS và cúm gia cầm cũng kéo theo sự thua lỗ của đường bay Đài Loan, trong đó có cả việc khai trương đường bay TPHCM – Singapore chưa đầy tháng, đã phải ngừng bay vì SARS. Liên tục thua lỗ nhưng lãnh đạo cũ của PA dường như “vung tay quá trán” ! Hãng này đã từng đưa mấy chục quan chức đi Singapore miễn phí nhân mở đường bay mới.
Cũng theo đơn tố cáo của tập thể cán bộ công nhân viên PA, Giám đốc cũ - ông Dương Cao Trí Nguyên đã cho hạch toán khá nhiều khoản phí mà khi rà soát, những khoản phí này theo hợp đồng thuê mướn máy bay, người thanh toán phải là bên cho thuê máy bay chịu.
Giám đốc Nguyên còn giao cho em ruột độc quyền khai thác dịch vụ vận chuyển hàng hóa và hạch toán lập lờ các khoản thu này… Có lẽ tính chính xác của các thông tin trong đơn tố cáo còn phải chờ thông tin tiếp theo từ cơ quan điều tra, song đã có nhiều dấu hiệu cho thấy khả năng thua lỗ ngoài yếu tố do điều hành yếu kém, do ảnh hưởng dịch SARS, còn có khả năng có thể xảy ra tiêu cực.
Tuy nhiên, Giám đốc mới của PA, ông Lương Hoài Nam khẳng định rằng, dù xảy ra thua lỗ, nhưng hiện nay PA vẫn đã và đang tiến hành hàng loạt cải cách như: thay đổi máy bay vận chuyển (chuyển đổi sang máy bay Airbus A320, A321) hiện đại hơn và giá thuê hợp lý hơn; chấn chỉnh các dịch vụ phục vụ khách, thay đổi chiến lược kinh doanh…
PA hiện là hãng hàng không đầu tiên ở VN công bố sẽ chuyển đổi thành hãng HK vận chuyển chi phí thấp – một mô hình kinh doanh hàng không mới đang phổ biến trong khu vực. Từ 6 đường bay, PA đã cắt giảm các đường bay thua lỗ để tập trung vào 4 đường bay chính: thí điểm giá bay chi phí thấp trên đường bay TPHCM – Đà Nẵng, sẽ triển khai tiếp bay chi phí thấp trên đường bay TPHCM - Hà Nội, đồng thời tăng chuyến bay TPHCM - Hà Nội lên 6 chuyến mỗi ngày…
Theo ông Nam, chuyện thua lỗ đã là chuyện trong quá khứ và phải tìm cách giải quyết, nhưng hiện nay PA đã có “chủ” mới và vẫn đang hoạt động bình thường. Vấn đề là sẽ giải quyết thua lỗ bằng cách nào và liệu PA có thể gánh nổi khoản lỗ này trong điều kiện kinh doanh hàng không ngày càng cạnh tranh khó khăn hơn?
Chúng tôi đã đặt những câu hỏi này với cổ đông lớn nhất của PA và cũng là cơ quan điều hành PA hiện nay - Tổng Công ty Hàng không VN. Tổng Giám đốc Nguyễn Xuân Hiển khẳng định rằng phương án được lựa chọn hiện nay là không giải thể Công ty cổ phần PA. Tổng công ty cũng không chọn giải pháp bù lỗ, tuy nhiên sẽ tạo điều kiện hỗ trợ vốn thuê máy bay, bảo dưỡng máy bay, hỗ trợ PA mở thêm những đường bay có lãi và nhiều hoạt động kinh doanh có lãi khác để PA tự vực dậy và giải quyết thua lỗ.
Theo kế hoạch phát triển, trong vòng 3 năm tới, PA sẽ được tạo mọi điều kiện để trở thành hãng hàng không chi phí thấp đầu tiên của VN – một lĩnh vực kinh doanh riêng trên lộ trình hội nhập.
NHÓM PV
