Tháng 6-2005 Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNNVN) ban hành Quyết định 888/2005/QĐ-NHNN quy định việc thành lập và chấm dứt hoạt động chi nhánh, phòng giao dịch của các ngân hàng thương mại.
Theo đó các ngân hàng có vốn điều lệ 270 tỷ đồng chỉ được phép mở tối đa 10 chi nhánh các loại. Trường hợp vượt mức quy định này thì đến tháng 6 -2006 (sau 1 năm khi Quyết định 888 có hiệu lực) sẽ phải tăng thêm vốn điều lệ hoặc chuyển số chi nhánh thừa thành phòng giao dịch, trong trường hợp xấu nhất phải ngừng hoạt động.
Nông dân mở xưởng sản xuất nhờ nguồn vốn ngân hàng. Ảnh: H.A.T.
Ngoài ra, để mở một chi nhánh, sở giao dịch mới, số vốn của ngân hàng phải tăng thêm tương ứng là 20 tỷ đồng, tỷ lệ nợ xấu ở thời điểm xin thành lập mới phải ở dưới mức 5% tổng dư nợ... Thực tế thời gian qua các ngân hàng đã chạy đua mở rộng mạng lưới hoạt động nhằm chiếm lĩnh thị phần và xây dựng năng lực cạnh tranh trước khi các ngân hàng nước ngoài tràn vào thị trường.
Rõ ràng, có thêm chi nhánh mới, người dân có thêm thuận lợi mới, ngân hàng có cơ hội thu hút khách và phát triển tên tuổi. Nhưng việc đua nhau mở chi nhánh và phòng giao dịch cũng sẽ khiến các ngân hàng bị phân tán trong nhiệm vụ chấn chỉnh chất lượng tín dụng và dịch vụ. Nguồn vốn của các ngân hàng vì thế mà dàn trải, không đảm bảo chất lượng hoạt động.
Đưa ra một tiêu chí rõ ràng với các điều kiện chặt chẽ như Quyết định 888 là hướng đến việc ngân hàng mở rộng mạng lưới gắn với thực lực tài chính và khả năng quản lý của các ngân hàng. Điều này là đúng đắn trong bối cảnh chất lượng tín dụng nhiều nơi chưa cao.
Tuy nhiên có nhiều ngân hàng thương mại cho rằng thời hạn áp dụng của quyết định trên quá gấp gáp, ngân hàng khó có thể xoay đủ vốn để thực hiện. Nhiều ngân hàng từ lâu đã có nhiều mạng lưới chi nhánh và phòng giao dịch phủ khắp các huyện trên cả nước.
Đối tượng khách hàng của các ngân hàng này đa phần là nông dân, vì vậy việc mở rộng mạng lưới xuống các huyện, thậm chí các xã tạo điều kiện cho bà con tiếp cận nguồn vốn ngân hàng dễ dàng là việc phải làm. Trước tình hình này, NHNNVN cho biết có thể sẽ cân nhắc, chỉnh sửa Quyết định 888 theo hướng nâng mức vốn cao hơn đối với việc mở chi nhánh ở đô thị và giảm yêu cầu về vốn đối với việc mở chi nhánh ở nông thôn.
Việc này sẽ khuyến khích các ngân hàng tăng cường tiếp cận cư dân khu vực nông thôn, góp phần ngăn chặn tình trạng cho vay nặng lãi. Nới rộng cơ chế cho ngân hàng về nông thôn không những giúp nông dân tiếp cận được nguồn vốn vay để mở rộng sản xuất mà các ngân hàng còn có thể đa dạng kênh chuyển tải vốn, củng cố thị trường nông thôn, chuẩn bị sẵn sàng cho quá trình cạnh tranh khi hội nhập.
DỊU NGÂN
