Công bố Nghị quyết của Quốc hội:
(SGGPO).- Sáng nay 30-6, tại Hà Nội, Văn phòng Chủ tịch nước đã họp báo về Lệnh số 10/2016/L-CTN của Chủ tịch nước công bố Nghị quyết số 144/2016/QH13 về việc lùi hiệu lực thi hành của Bộ luật Hình sự số 100/2015/QH13; Bộ luật Tố tụng hình sự số 101/2015/QH13; Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự số 99/2015/QH13; Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam số 94/2015/QH13; và bổ sung dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự số 100/2015/QH13 vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2016.
Ngày 29-6, Quốc hội khoá XIII đã thông qua Nghị quyết số 144/2016/QH13. Theo nghị quyết này, Quốc hội quyết nghị bổ sung dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự số 100/2015/QH13 vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2016, và trình Quốc hội khoá XIV tại kỳ họp thứ 2. Đồng thời, lùi hiệu lực thi hành của Bộ luật Hình sự số 100/2015/QH13; Bộ luật Tố tụng hình sự số 101/2015/QH13; Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự số 99/2015/QH13; Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam số 94/2015/QH13 từ ngày 1-7-2016 đến ngày Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự số 100/2015/QH13 có hiệu lực thi hành.
Văn phòng Chủ tịch nước họp báo sáng 30-6
Quốc hội cho phép tiếp tục áp dụng Bộ luật Hình sự số 15/1999/QH10 (được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Luật số 37/2009/QH12); Bộ luật Tố tụng hình sự số 19/2003/QH11; Pháp lệnh Tổ chức điều tra hình sự số 23/2004/PL-UBTVQH11 (được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Pháp lệnh số 30/2006/PL-UBTVQH11 và Pháp lệnh số 09/2009/PL-UBTVQH12); Nghị định số 89/1998/NĐ-CP ban hành Quy chế về tạm giữ, tạm giam (được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Nghị định số 98/2002/NĐ-CP và Nghị định số 09/2011/NĐ-CP của Chính phủ) cho đến ngày Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự số 100/2015/QH13 có hiệu lực thi hành…
Cũng theo Nghị quyết số 144 của Quốc hội, từ ngày 1-7-2016, vẫn thực hiện các quy định có lợi cho người phạm tội tại khoản 3, Điều 7 Bộ luật Hình sự số 100/2015/QH13 và điểm b khoản 1 Điều 1 Nghị quyết số 109/2015/QH13 về việc thi hành Bộ luật Hình sự; tiếp tục áp dụng khoản 2 Điều 1 và các quy định khác có lợi cho người phạm tội tại Nghị quyết số 109/2015/QH13. Áp dụng các quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự số 101 để thi hành các quy định có lợi cho người phạm tội của Bộ luật Hình sự số 100 và Nghị quyết số 109. Các quy định khác tại Nghị quyết số 109 về việc thi hành Bộ luật Hình sự và tại Nghị quyết số 110 về việc thi hành Bộ luật Tố tụng hình sự có ghi thời điểm “ngày 1-7-2016” được lùi đến thời điểm “ngày Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự số 100/2015/QH13 có hiệu lực thi hành”.
Nhiều quy định có lợi cho người phạm tội vẫn có hiệu lực thi hành từ ngày 1-7-2016
Tại buổi họp báo, ông Nguyễn Văn Luật, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội cho biết, sau khi nhận được ý kiến phản ánh của cử tri, nhất là các cơ quan tư pháp báo cáo về những sai sót của Bộ luật Hình sự năm 2015, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã chỉ đạo các cơ quan có trách nhiệm tiến hành rà soát, tập hợp những sai sót. “Qua rà soát, có thể khẳng định những sai sót chủ yếu là về lỗi kỹ thuật, còn những chủ trương, quan điểm, chính sách về hình sự của Đảng, Nhà nước thì không sai” - ông Nguyễn Văn Luật cho biết. Tuy nhiên, vì những sai sót này có thể ảnh hưởng đến quá trình thực thi Bộ luật Hình sự, có thể dẫn đến bỏ lọt tội phạm hoặc oan sai nên UBTVQH đã báo cáo các ĐBQH về vấn đề này.
Cũng theo ông Nguyễn Văn Luật, do thời gian gấp rút, các ĐBQH ở 63 tỉnh, thành phố đã tiến hành họp tại đoàn, nghe báo cáo, thảo luận tờ trình, xem xét danh sách ban kiểm phiếu. Sau đó, các ĐBQH bỏ phiếu thông qua Nghị quyết. Phiếu gửi đến ĐBQH cũng được thiết kế như biểu quyết ở hội trường, bao gồm: “tán thành”, “không tán thành”, “không biểu quyết”. Phiếu của ĐBQH được chuyển về Nhà Quốc hội, kiểm phiếu theo đúng quy trình.
Kết quả, theo ông Đỗ Mạnh Hùng, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, có 423 ĐBQH, chiếm 85,63% tổng số ĐBQH tán thành việc lùi thời hạn thi hành Bộ luật Hình sự 2015 và 3 đạo luật liên quan.
Đáng chú ý, dù lùi thời hạn thi hành Bộ luật Hình sự 2015 và 3 đạo luật liên quan nhưng Quốc hội vẫn cho phép kể từ ngày 1-7-2016 thực hiện các quy định có lợi cho người phạm tội tại khoản 3, Điều 7 Bộ luật Hình sự số 100/2015/QH13 và điểm b khoản 1 Điều 1 Nghị quyết số 109/2015/QH13 về việc thi hành Bộ luật Hình sự; tiếp tục áp dụng khoản 2 Điều 1 và các quy định khác có lợi cho người phạm tội tại Nghị quyết số 109/2015/QH13. “Quyết định này thể hiện tính nhân đạo, nhân văn, hướng thiện của Bộ luật Hình sự mới” – Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đinh Trung Tụng cho biết.
Theo Thứ trưởng Đinh Trung Tụng, có nhiều quy định có lợi cho người phạm tội được áp dụng từ ngày 1-7-2016 như: tuổi của người chịu trách nhiệm hình sự; các trường hợp loại trừ trách nhiệm hình sự; căn cứ miễn trách nhiệm hình sự; phạt tiền, cải tạo không giam giữ; vấn đề về tử hình; các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự; thời hiệu thi hành bản án; tha tù trước thời hạn có điều kiện; các quy định về xóa án tích; các quy định về người dưới 18 tuổi phạm tội... Đó là các quy định chung, còn về các tội phạm cụ thể, áp dụng các quy định phi hình sự hóa đối với hành vi phạm tội dưới 2 triệu đồng gây hậu quả nghiêm trọng; phi hình sự hóa tội không chấp hành quy định hành chính của cơ quan nhà nước có thẩm quyền; phi hình sự hóa đối với hành vi đánh tráo trẻ em từ đủ 1 tuổi đến dưới 6 tuổi; phi hình sự hóa đối với hành vi gây thiệt hại cho tài sản của nhà nước từ 50 triệu đồng đến dưới 100 triệu đồng; phi hình sự hóa đối với hành vi cố ý gây thiệt hại cho tài sản của người khác trị giá từ 50 triệu đồng đến dưới 100 triệu đồng; phi hình sự hóa đối với tội tảo hôn, tội báo cáo sai trong quản lý kinh tế; phi tội phạm hóa đối với hành vi vi phạm quy định về cấp văn bằng bảo hộ sở hữu công nghiệp... Bỏ hình phạt tử hình, bỏ hình phạt chung thân, hình phạt tù ở một số tội danh. “Chúng tôi thống kê có tới hàng trăm điều luật có lợi cho người phạm tội sẽ được áp dụng từ ngày 1-7-2016” - Thứ trưởng Đinh Trung Tụng nói.
Trả lời câu hỏi của phóng viên SGGPO về việc vừa qua nhiều ý kiến cho rằng, Điều 292 Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định về tội “Cung cấp dịch vụ trái phép trên mạng máy tính, mạng viễn thông” có thể gây tác động không tốt, gây cản trở đến cộng đồng khởi nghiệp Việt Nam, ông Nguyễn Văn Luật cho biết về vấn đề này hiện đang có nhiều ý kiến khác nhau. “Như tôi đã nói, hơn 90 điều có sai sót trong Bộ luật Hình sự 2015 mới chỉ là kết quả rà soát bước đầu. UBTVQH đã chỉ đạo các cơ quan có trách nhiệm tiếp tục rà soát để chuẩn bị cho dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một điều của Bộ luật Hình sự 2015. Trong đó, chắc chắn Điều 292 sẽ được các cơ quan có trách nhiệm phân tích, đánh giá các góc độ khác nhau để có báo cáo cụ thể với UBTVQH. Khi Quốc hội khóa XIV xem xét thông qua dự án luật này tại kỳ họp thứ 2 sẽ có kết quả xử lý đối với điều luật này” – ông Nguyễn Văn Luật cho biết.
Nêu ý kiến cá nhân, ông Nguyễn Văn Luật cho rằng những quy định mới phải phù hợp với thực tiễn, phải khuyến khích phát triển sản xuất kinh doanh, giữ vững ổn định trật tự an toàn xã hội.
Sẽ tiếp tục xem xét trách nhiệm cụ thể của các tổ chức, cá nhân liên quan
Tại buổi họp báo, cả ông Nguyễn Văn Luật và ông Đỗ Mạnh Hùng, với tư cách là ĐBQH khóa XIII đều nhận trách nhiệm cá nhân về sai sót trong Bộ luật Hình sự năm 2015. “Để xảy ra sai sót này có trách nhiệm của Quốc hội, trong đó có cá nhân tôi - một trong những người ấn nút tán thành bộ luật. Tôi thấy có lỗi với cử tri về việc này. Tới đây, Quốc hội sẽ tiếp tục làm rõ hơn trách nhiệm trực tiếp, trách nhiệm cụ thể của các tổ chức, cá nhân có liên quan, nhất là cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra, sau đó sẽ có xử lý cần thiết” – Phó Chủ nhiệm VPQH Đỗ Mạnh Hùng nói.
Về việc Quốc hội có xin lỗi cử tri hay không, ông Hùng cho rằng Quốc hội sẽ xem xét, đánh giá sau khi làm rõ những vấn đề như trên. “Việc phát hiện ra sai sót của bộ luật này trước hết là công lao của cử tri, thông qua báo chí, dư luận. Một lần nữa tôi nhận thấy rõ vai trò giám sát, phản biện của cử tri, nhân dân, của các phương tiện thông tin báo chí đối với hoạt động của Quốc hội” – ông Đỗ Mạnh Hùng nói thêm.
Về phần mình, ông Nguyễn Văn Luận khẳng định: “Cá nhân tôi là ĐBQH, đã biểu quyết bộ luật, tôi nhận trách nhiệm của mình trước Quốc hội, trước Đảng, trước nhân dân. Sau vụ việc này, chúng tôi thấy rằng phải rút ra những bài học cụ thể, từ việc lập chương trình xây dựng luật, pháp lệnh hằng năm, đến việc lập ban soạn thảo, lấy ý kiến nhân dân, thẩm tra…, đảm bảo chất lượng các dự án luật trước khi trình ra Quốc hội. UBTVQH khẳng định trách nhiệm chung thuộc về tập thể Quốc hội, sau đây sẽ chỉ đạo làm rõ trách nhiệm từng khâu, từng cá nhân”.
| Trả lời câu hỏi “Bộ luật Hình sự 2015 có những sai sót gì?”, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đinh Trung Tụng cho biết: "Những sai sót trong bộ luật này có ở một số dạng sau: một số quy định chung có mâu thuẫn với nhau và mâu thuẫn với phần các tội phạm; một số quy định bỏ lọt hoặc trùng định lượng; trong một số điều quy định 2 cấu thành định tội; việc sắp xếp vị trí khung hình phạt không có sự nối tiếp về mức độ nghiêm khắc của các khung hình phạt; một số điều quy định viện dẫn một số điều khác, nhưng viện dẫn không chính xác... |
MINH GIANG
