Theo bác sĩ chuyên khoa 2 Phù Chí Dũng, Giám đốc Bệnh viện Truyền máu - Huyết học TPHCM, tại Việt Nam hiện nay tỷ lệ các bệnh lây qua đường máu như HIV, viêm gan B, C, giang mai… còn khá cao.
Qua kết quả xét nghiệm máu, tỷ lệ lây nhiễm HIV 0,28%, viêm gan C 0,4%, đặc biệt viêm gan B lên đến 8% - 25%. Trong khi đó, 1 người có thể hiến máu cho 1 - 4 người nhận, vì thế, nếu quá trình sàng lọc máu không an toàn sẽ dẫn đến nguy cơ lan truyền các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm trên rất cao. Do vậy, việc sàng lọc nhằm cung cấp máu và các chế phẩm máu an toàn về mặt sinh học là mục tiêu hàng đầu trong công tác an toàn truyền máu.
“Các cơ sở truyền máu trên địa bàn Hà Nội, Thừa Thiên - Huế, TPHCM và Cần Thơ phải thực hiện kỹ thuật xét nghiệm sàng lọc virus HIV, viêm gan B và C bằng kỹ thuật NAT (khuếch đại axit nuleic) trước ngày 1-1-2015…” là một phần nội dung Thông tư năm 2013 của Bộ Y tế, hướng dẫn về lộ trình thực hiện kỹ thuật NAT trong hoạt động truyền máu. Từ tháng 5-2014, Bệnh viện Truyền máu - Huyết học TPHCM là địa phương đầu tiên của cả nước thực hiện thành công kỹ thuật này trong sàng lọc máu, giúp rút ngắn đáng kể giai đoạn cửa sổ đối với HIV, viêm gan B và C so với sàng lọc huyết thanh. Theo đó, kết quả xét nghiệm bằng NAT với viêm gan C giúp phát hiện sớm giai đoạn cửa sổ của bệnh chỉ còn 23 ngày so với 82 ngày; viêm gan B từ 59 ngày còn 34 ngày; HIV từ 21 ngày xuống còn 11 ngày.
Theo Tổ chức Y tế thế giới, có đến 40% lượng máu được hiến trên toàn cầu không được kiểm nghiệm triệt để, khiến cho người nhận máu có khả năng bị nhiễm bệnh. Tại Việt Nam, việc hiến máu được đánh giá khá an toàn. Tuy nhiên, số người mắc các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm có thể lây qua đường truyền máu còn cao. Theo các chuyên gia của Roche, nếu phương pháp chẩn đoán huyết thanh giúp đo lường các dấu ấn virus gián tiếp có trong mẫu máu của người bị nhiễm bệnh thì đối với xét nghiệm kỹ thuật NAT sẽ giúp phát hiện trực tiếp các NDA hoặc RNA của virus. Điều đó giúp tăng độ nhạy tổng thể của quy trình kiểm tra, giảm thiểu sai sót, rút ngắn thời gian cửa sổ trong việc phát hiện các virus lây nhiễm có trong mẫu máu thu thập và cho kết quả chính xác, đáng tin cậy.
NHẬT TRƯỜNG
