DO nhũ tương là nhiên liệu dầu diesel pha thêm nước nhờ hỗn hợp nhũ tương, sử dụng cho động cơ, giúp tiết kiệm nhiên liệu, giảm khí thải ô nhiễm. Đầu năm 2011, PGS-TS Phan Minh Tân, Giám đốc Sở KH-CN TPHCM, cùng các cộng sự đã chính thức sản xuất thành công loại nhiên liệu này.
Làm chủ công nghệ
Từ 2009, PGS-TS Phan Minh Tân cùng các chuyên gia của Trung tâm nghiên cứu thiết kế chế tạo thiết bị mới NEPTECH thực hiện nghiên cứu, chế tạo hệ thống sản xuất biodiesel nhũ tương, nhằm tìm cách “pha nước vào dầu”. Sau nhiều tháng miệt mài trong phòng thí nghiệm, nhóm nghiên cứu đã trộn thành công hỗn hợp nhũ tương và sản xuất thử nghiệm thành công, thu được nhũ tương DO 15% nước (dầu DO có pha 15% nước) có độ nhớt, kích thước hạt nhũ, điểm đông đặc, độ bền trong quá trình tồn trữ đạt yêu cầu.
Kiểm tra khí thải xe buýt chạy DO nhũ tương. Ảnh: Tấn Ba
Ngay sau đó, nhóm nghiên cứu bắt tay vào chế tạo hệ thống thiết bị tạo nhũ tương DO, công suất 3m3/giờ, sản xuất được một lượng lớn nhiên liệu nhũ tương DO phục vụ thử nghiệm thực tế trên nhiều loại phương tiện: máy phát điện, xe buýt và xe container 40 feet. Kết quả thử nghiệm đã thu được những kết quả rất tốt: nhiên liệu nhũ tương DO không phù hợp với động cơ công suất nhỏ (động cơ phát điện tiêu hao nhiên liệu nhiều hơn 20% so với dùng DO, chỉ giảm phát thải NOx và muội). Nhưng trên động cơ lớn ô tô, máy dung nhũ tương DO tiết kiệm đáng kể nhiên liệu, giảm hầu hết các khí thải độc hại.
Có mặt tại buổi thử nghiệm, GS-TS Phạm Quang Dự (nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị Petro Việt Nam) đánh giá, máy chạy êm, khói không có muội đen và tiết kiệm nhiên liệu. Nghiên cứu này là một thành tựu lớn vì áp dụng vào thực tiễn mang lại rất nhiều hiệu quả về kinh tế, môi trường.
PGS-TS Phan Minh Tân cho biết, trong quá trình nghiên cứu cũng như thử nghiệm, DO không bị chuyển hóa hóa học sau khi trộn nước và hỗn hợp nhũ tương, các hỗn hợp chất tạo nhũ có khả năng tạo được nhũ tương có độ bền tốt. Tỷ lệ nước pha phù hợp 15% - 20%. Đặc biệt, độ bền nhiên liệu lên tới hơn 60 ngày (có thể tăng hoặc giảm). Tuy nhiên, theo đại diện Petrolimex, thường nhiên liệu ở nước ta gần như không nằm quá 1 tháng trong kho nên vấn đề “hạn sử dụng” là không đáng lo ngại.
Mỗi năm tiết kiệm hàng ngàn tỷ đồng
Ở một số nước châu Âu như Italia, Pháp hay Anh, nhiên liệu DO nhũ tương đã được sử dụng khá phổ biến cho nhiều phương tiện vận tải (thủ đô Rome, Italia sử dụng gần 1.000 xe buýt chạy nhiên liệu DO nhũ tương). Chính vì thế, tính đến hiệu quả kinh tế trong quá trình thử nghiệm, PGS-TS Phan Minh Tân cho biết, hiện Việt Nam đã hoàn toàn làm chủ công nghệ, thiết kế và chế tạo thành công máy sản xuất DO nhũ tương với giá thành rẻ, vận hành đơn giản, hiệu quả. Hiện tại, để tạo ra 1 lít DO nhũ tương, chỉ tốn chi phí cho việc vận hành sản xuất, nhập khẩu nhũ tương… cỡ 800 đồng. Trong khi đó, pha thêm 15% nước vào (giá DO khoảng gần 14.500 đồng/lít, nước máy lại rất rẻ), lợi khoảng 2.100 đồng. Tổng cộng, DO nhũ tương vẫn rẻ hơn DO thường trên 1.300 đồng.
PGS-TS Phan Minh Tân tính toán cụ thể tại các đơn vị thực hiện thử nghiệm: Công ty vận tải Bắc Sơn có 50 xe container, trung bình mỗi xe chạy 250km/ngày. Nếu cả 50 xe đều sử dụng DO nhũ tương, doanh nghiệp sẽ tiết kiệm tới 4,8 tỷ đồng chi phí nhiên liệu. Còn tại Xí nghiệp 1, Công ty TNHH 1 thành viên xe buýt Sài Gòn có 80 xe, mỗi xe chạy trung bình 300km/ngày. Nếu áp dụng đồng loạt, có thể tiết kiệm chi phí nhiên liệu mỗi năm khoảng 5,1 tỷ đồng.
Nói về ý nghĩa vận tải, ông Lê Hải Phong, Phó Giám đốc Trung tâm Quản lý và Điều hành vận tải hành khách công cộng (Sở GTVT TPHCM) cho biết, TP hiện có 140 tuyến xe buýt, với 2.998 xe, chi phí trợ giá hiện trên 600 tỷ đồng mỗi năm và ngày càng tăng. Hơn nữa, các xe thải ra khoảng 2.300 tấn bụi, hơn 2.000 tấn CO… mỗi năm, càng làm trầm trọng thêm tình trạng ô nhiễm môi trường. Nếu nghiên cứu này được áp dụng thực tế sẽ mang lại nhiều ý nghĩa: giảm gánh nặng trợ giá cho ngân sách ước tính khoảng 180 tỷ đồng (phí nhiên liệu chiếm khoảng 55% tổng chi phí phương tiện vận tải), giảm thiểu ô nhiễm môi trường…
PGS-TS Phan Minh Tân cho biết, do lợi ích mang lại lớn, nên nhóm nghiên cứu đang xin ý kiến UBND TPHCM duyệt dự án sản xuất thử nghiệm biodiesel nhũ tương với công suất ở quy mô đủ đáp ứng cho việc thử nghiệm trên 100 xe buýt và 50 xe container.
ĐOÀN GIANG
