Nghị định 34/2013/NĐ-CP (NĐ 34) thay thế NĐ 61/1994/NĐ-CP (NĐ 61) của Chính phủ về quản lý sử dụng nhà ở thuộc sở hữu nhà nước (SHNN) đã có hiệu lực từ ngày 6-6-2013. Thế nhưng, nhiều bạn đọc Báo SGGP phản ánh đã nộp đơn mua nhà hơn một năm qua vẫn chưa được giải quyết. Phóng viên Báo SGGP đã trao đổi với Phó Giám đốc Sở Xây dựng TPHCM Đỗ Phi Hùng (ảnh) xung quanh vấn đề này.
Chậm do xin cơ chế đặc thù
* Phóng viên: Thưa ông, tại sao NĐ 34 đã có hiệu lực hơn 1 năm nhưng đến cuối tháng 9-2014 Sở Xây dựng mới triển khai việc bán nhà thuộc SHNN theo NĐ này?
* Ông ĐỔ PHI HÙNG: Sau khi NĐ 34 có hiệu lực vào ngày 6-6-2013, trong quá trình triển khai tại TPHCM đã phát sinh một số vấn đề về phân cấp quản lý, sử dụng nhà (NĐ 34 đã chuyển giao nhiệm vụ quản lý cho thuê, thuê mua và bán nhà ở thuộc SHNN từ UBND các quận, huyện quy về một mối là Sở Xây dựng - PV). Vì thế, tháng 12-2013, UBND TP đã có công văn kiến nghị Thủ tướng Chính phủ và Bộ Xây dựng chấp thuận cho TPHCM được áp dụng “cơ chế đặc thù”. Theo đó, UBND TP có thể giao cho Sở Xây dựng và UBND quận-huyện (cơ quan quản lý nhà SHNN) cùng thực hiện các công việc như: Quyết định người thuê nhà ở công vụ, người được thuê, thuê mua nhà ở xã hội...
Tuy nhiên, đến tháng 4-2014, Văn phòng Chính phủ mới có phản hồi và yêu cầu TP phải thực hiện theo NĐ 34. Sau đó, Sở Xây dựng được TP giao chủ trì, phối hợp với các sở - ngành, UBND các quận-huyện và các đơn vị liên quan đề xuất phương án, kế hoạch triển khai phù hợp với quy định hiện hành và đặc điểm tình hình tại TPHCM trình UBND TP. Cuối tháng 8-2014, UBND TP đã ban hành kế hoạch triển khai thực hiện NĐ 34 và tháng 9-2014, Sở Xây dựng TP mới tổ chức hội nghị tập huấn cho các quận-huyện.
* Như vậy, việc chậm trễ này sẽ ảnh hưởng đến quyền lợi chính đáng của người mua nhà?
* Nhằm tránh ách tắc việc mua nhà SHNN và đảm bảo quyền lợi của người dân, trong thời gian trình UBND TP kế hoạch triển khai NĐ 34/2013, Sở Xây dựng đã có công văn yêu cầu các đơn vị quản lý nhà trước đây như công ty TNHH MTV dịch vụ công ích các quận-huyện, Công ty TNHH MTV Quản lý kinh doanh nhà TP… đề nghị tiếp nhận hồ sơ bán nhà, chuyển Sở Xây dựng để báo cáo Hội đồng xác định giá bán nhà ở TP duyệt giá, và trình UBND TP ký quyết định duyệt giá bán nhà ở. Đến nay, TP đã giải quyết bán được 30 căn nhà thuộc SHNN theo NĐ 34.
Được mua nhiều nhà SHNN
* Xin ông cho biết, chính sách trong việc bán nhà thuộc SHNN theo NĐ 34 có khác gì so với NĐ 61 trước đây?
* Một số điểm khác biệt căn bản của NĐ 34 so với NĐ 61 đó là: Không hạn chế số nhà SHNN (bao gồm cả nhà và căn hộ) được giải quyết mua. Theo đó, một người được Nhà nước bố trí sử dụng nhiều nhà thuộc SHNN cũ thì được giải quyết mua hết và chỉ với 1 cơ chế giá nếu người được mua có nhu cầu. Trong khi NĐ 61/1994 trước đây quy định mỗi trường hợp chỉ được giải quyết mua 1 căn nhà (hoặc căn hộ) theo giá thuộc SHNN, các căn còn lại sẽ được giải quyết bán theo giá thị trường. Tuy nhiên, người mua nhà được giải quyết mua nhiều căn nhưng chỉ được áp dụng chính sách miễn giảm (thâm niên, gia đình chính sách, gia đình có công với cách mạng…) 1 lần. Thêm nữa, công dân có hộ khẩu ở các tỉnh khác cũng được giải quyết mua nhà SHNN tại TPHCM vì NĐ 34/2013 không quy định phải có hộ khẩu TP như trước đây. Ngoài ra, các trường hợp nhà ở thuộc SHNN nằm trong lộ giới mở rộng mà chưa có quyết định thu hồi đất của cơ quan có thẩm quyền vẫn được giải quyết bán.
* Như vậy, trường hợp nào được mua nhà SHNN NĐ 34 và cụ thể giá bán ra sao, thưa ông?
* Đó là các trường hợp được bố trí nhà SHNN nhưng không đủ điều kiện mua nhà theo NĐ 61. Ngoài ra, các trường hợp đủ điều kiện mua nhà theo NĐ 61 nhưng nộp hồ sơ sau ngày 6-6-2013 cũng phải mua nhà theo NĐ mới. Giá bán nhà ở được tính bao gồm tiền nhà và tiền sử dụng đất. Trong đó, tiền sử dụng đất được NĐ 34 quy định phân ra thành 3 thời điểm, tương ứng với giá bán như sau: Nhà ở được bố trí sử dụng từ sau ngày 27-11-1992 (ngày ban hành QĐ 118 của Chính phủ về bãi bỏ chế độ phân phối nhà ở và được tính vào tiền lương) đến ngày 5-7-1994 (ngày ban hành NĐ 61/1994) thì giá bán bằng 40% giá đất hàng năm đối với phần diện tích trong hạn mức. Trường hợp nhà ở được bố trí sử dụng sau ngày 5-7-1994 đến trước ngày 19-1-2007 (ngày ban hành QĐ 09 của Chính phủ về sắp xếp, xử lý nhà đất thuộc SHNN) thì giá bán là 100% giá đất hàng năm. Riêng với các trường hợp nhà ở được bố trí sử dụng từ ngày 19-1-2007 trở về sau, hiện Sở đang chờ hướng dẫn của Bộ Xây dựng vì NĐ 34/2013 không quy định ký hợp đồng thuê nhà cũng như giá bán.
Không có chuyện “chạy” mua nhà giá rẻ
* Hiện nay còn bao nhiêu trường hợp nhà SHNN cũ chưa bán dứt điểm theo NĐ 61? Những trường hợp nộp hồ sơ trước ngày NĐ 34 có hiệu lực sẽ giải quyết như thế nào?
* Hiện trên địa bàn TP còn khoảng 1.170 nhà SHNN cũ chưa bán, bao gồm nhà ở chưa bán theo NĐ 61, nhà biệt thự SHNN thuộc diện bán, nhà ở thuộc SHNN chưa được giải quyết bán do tranh chấp, khiếu nại… Trong số này, trường hợp đủ điều kiện mua nhà thuộc SHNN, nộp đơn trước ngày 6-6-2013 và được bố trí nhà ở trước ngày 27-11-1992 thì vẫn được giải quyết bán nhà theo NĐ 61. Tức giá bán sẽ rẻ hơn so với cơ chế giá bán theo NĐ 34, vì giá bán theo NĐ 34 được căn cứ vào giá đất được UBND TP ban hành tại thời điểm bán; còn giá bán theo NĐ 61 căn cứ vào bảng giá đất theo QĐ 05 được TP ban hành năm 1995. Bảng giá đất hiện tại đã tăng gấp nhiều lần so với bảng giá đất năm 1995.
* Liệu có trường hợp “chạy” thời gian nộp hồ sơ để được mua nhà theo NĐ 61 với giá rẻ hơn không, thưa ông?
* Ngay khi NĐ 34 có hiệu lực, Sở Xây dựng đã yêu cầu UBND các quận - huyện còn nhà SHNN chưa bán phải tổng hợp, báo cáo hồ sơ nộp xin mua nhà SHNN trước ngày 6-6-2013 và hiện sở đang nắm danh sách này. Do đó, chỉ có những trường hợp có trong danh sách này mới được giải quyết bán nhà theo NĐ 61 (nếu đủ điều kiện). Còn lại sẽ được giải quyết mua nhà theo NĐ 34.
* Hiện nay việc bán nhà thuộc SHNN đã quy về một mối là Sở Xây dựng, liệu có quá tải hay không? Người mua nhà nộp đơn ở đâu?
* Người đang thuê nhà thuộc SHNN ở đâu thì nộp đơn mua nhà tại đơn vị đó (các công ty dịch vụ công ích quận-huyện). Nơi đó sẽ thụ lý hồ sơ, đề xuất giá trình Sở Xây dựng, sở sẽ trình Hội đồng xác định giá bán nhà TP để trình UBND TP phê duyệt giá bán. Trước mắt, sở sẽ kiến nghị UBND TP tăng cường nhân sự cho sở để thực hiện việc bán nhà thuộc SHNN đúng thời gian quy định. Sau đó sở sẽ cùng các sở chuyên ngành có kiến nghị liên sở thành lập Trung tâm quản lý nhà thuộc SHNN.
* Cảm ơn ông!
Một góc khu chung cư 17,3 ha phục vụ tái định cư khu Đô thị mới Thủ Thiêm. Ảnh: CAO THĂNG
NHUNG NGUYỄN thực hiện