Có điện thoại là... lên đường
Đội Cứu hộ, cứu nạn 116 (Đội 116) được sáng lập bởi anh Nhâm Quang Văn, giám đốc một công ty vận tải chuyên lắp dựng nhà máy, cung cấp xe cẩu (tỉnh Hưng Yên). Ý tưởng thành lập đội cứu hộ đến từ chính trải nghiệm sinh tử của anh năm 2015. Trong chuyến công tác ra biển Cồn Vành, chiếc sà lan chở trang thiết bị cùng 7 kỹ sư bị chìm giữa biển, cách bờ 5km.
Nhờ chiếc cần cẩu nhô lên mặt nước, cả nhóm leo lên và may mắn được tàu ngư dân cứu giúp. Cảm giác sống sót thần kỳ ấy khiến Văn quyết định bàn với đồng đội rằng “phải làm một điều gì đó để cứu giúp những người gặp nạn như mình từng trải qua”. Từ đó, anh bắt đầu trang bị phương tiện cứu hộ đường thủy. Trong đợt lũ lịch sử tháng 10-2020 ở miền Trung, anh cùng bạn bè đã đưa 60 xe cứu hộ, 100 ca nô cùng nhu yếu phẩm từ miền Bắc vào chi viện. Sau chuyến đi, Đội 116 chính thức được thành lập, nhằm hỗ trợ miễn phí tàu thuyền, người gặp nạn trên các sông, biển ở miền Bắc và miền Trung.
Hiện nay, Đội 116 có 80 thành viên, trong đó có cả những người đã ngoài 50 tuổi, với hơn 20 thành viên nữ. Họ là những lao động tự do, không ai được trả công, nhưng sẵn sàng lên đường ngay trong đêm chỉ sau một cuộc gọi cầu cứu. “Con nhỏ thức giấc, tôi dỗ dành rồi lên đường. Tôi tin việc mình làm có ý nghĩa”, một thành viên nữ chia sẻ. Với người cứu hộ, điện thoại là vật bất ly thân, ngay cả lúc ngủ, các thành viên vẫn trong tâm thế sẵn sàng nhận nhiệm vụ.
Phần lớn các sự vụ đều do người nhà gọi đến số hotline cầu cứu, nhưng có lúc nhóm tự cập nhật thông tin, chủ động xin hỗ trợ. Anh Nhâm Quang Văn bày tỏ: “Mới đầu làm công việc cứu hộ, tôi về nhà không ăn nổi cơm, cứ ám ảnh mãi hình ảnh nạn nhân và nỗi đau của gia đình họ. Nhưng rồi chính tình thương và trách nhiệm đã lấn át nỗi sợ, khiến tôi mạnh mẽ lên, dần học cách kìm nén cảm xúc để hoàn thành nhiệm vụ”.
Chia sẻ với cộng đồng mạng TikTok, một gia đình có con nhỏ tử vong do đuối nước nghẹn ngào: “Đội 116 không nhận thù lao, vậy mà vẫn dành thời gian đến thăm viếng, còn hỗ trợ gia đình 5 triệu đồng. Chúng tôi không biết nói gì ngoài hai chữ cảm ơn”.
Từng được đào tạo kỹ năng sơ cứu chuẩn quốc tế, ngoài công việc cứu hộ, cứu nạn, anh Văn còn tổ chức các lớp dạy bơi miễn phí, tập huấn kỹ năng sơ cấp cứu cho người dân và trẻ em nhằm lan tỏa tinh thần dũng cảm cứu người, trang bị kỹ năng đối mặt rủi ro. Với những cống hiến thầm lặng ý nghĩa này, năm 2023, Nhâm Quang Văn cùng Đội 116 được vinh danh “Tuổi trẻ cống hiến vì cộng đồng” tại Festival Kết nối những trái tim tình nguyện toàn quốc lần thứ 6. Năm 2025, Đội 116 mở thêm chi nhánh tại Thanh Hóa, mở rộng địa bàn cứu hộ từ miền Bắc đến miền Trung.
7 ngày đêm cứu hộ trên vịnh Hạ Long
Vụ lật tàu du lịch Vịnh Xanh 58 vào ngày 19-7 tại vịnh Hạ Long (Quảng Ninh) là một trong những nhiệm vụ đầy căng thẳng của Đội 116. Lần này, đội của anh Nhâm Quang Văn huy động 35 thành viên cùng lực lượng chức năng tỉnh Quảng Ninh, tiến hành cuộc tìm kiếm kéo dài suốt 7 ngày 6 đêm trong điều kiện mưa bão, sóng dữ sau cơn bão số 3 (Wipha).
“Không để ai bị bỏ lại ngoài khơi, không để nỗi đau của gia đình kéo dài thêm nữa”, đó là quyết tâm được lặp lại trong mọi cuộc họp khẩn cấp. Đội 116 chia thành nhiều tổ, thay ca luân phiên tìm kiếm xuyên đêm. Do tàu lớn không thể tiếp cận hết các khe núi, từ ngày thứ 5, Đội 116 chia thành nhiều tổ, dùng 15 xuồng cứu hộ len lỏi vào các vùng sâu tìm kiếm, chỉ nghỉ khi thời tiết quá xấu. Ăn ngủ tạm bợ trên thuyền, nhưng không một ai nản lòng.
Sau 7 ngày 6 đêm kiên trì, bằng tinh thần thép và sự phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng, đến chiều 26-7, Đội 116 đã tìm thấy thi thể nạn nhân mất tích cuối cùng và đưa về đất liền. Hành trình tìm kiếm gian nan ấy khép lại trong nỗi buồn sâu sắc, nhưng cũng là minh chứng cho lòng quả cảm và ý chí “không ai bị bỏ lại phía sau” của những người lính cứu hộ không chuyên.
Với Đội 116, những buổi cứu hộ được phát trực tiếp không nhằm câu view, mà chỉ để người nhà và đồng đội trên bờ biết đội cứu hộ vẫn an toàn và đang nỗ lực làm nhiệm vụ. Đằng sau sự vất vả, hiểm nguy, điều mà đội nhận về không phải tiền bạc mà là sự yêu thương của cộng đồng với những bữa cơm, túi quà, ánh mắt biết ơn từ người dân và gia đình nạn nhân.
Khi vẫn chưa kịp thu dọn quân trang sau hành trình cứu hộ ở vịnh Hạ Long, sáng 27-7, một gia đình khác có nạn nhân mất tích ở bãi biển Hòn Gai (tỉnh Quảng Ninh) lại gọi tên Đội 116. “Dù đã mệt mỏi nhưng chúng tôi vẫn sẵn sàng triệu tập cuộc họp khẩn để lên phương án tìm kiếm nạn nhân. Các đồng đội vẫn chưa được ăn cơm nhà sau suốt mấy ngày đêm tìm kiếm”, đại điện Đội 116 chia sẻ.
Với nhiều người dân, đặc biệt là các gia đình có người gặp nạn, Đội 116 trở thành biểu tượng của lòng nhân ái, là ngọn lửa sưởi ấm lòng giữa cái lạnh lẽo của dòng nước dữ.
Khi đang tìm kiếm nạn nhân mất tích cuối cùng trong vụ lật tàu Vịnh Xanh 58, Đội 116 nhận được 50 triệu đồng và ngay lập tức đăng tải trên trang Facebook: “Đội không rõ những người thân của nạn nhân nào trong vụ chìm tàu ở Quảng Ninh vừa chuyển 50 triệu vào Quỹ Cứu nạn. Xin liên hệ lại để đội gửi lại số tiền trên bởi gia đình các anh chị đang quá đau thương mất mát. Các anh chị cần số tiền đó hơn chúng tôi. 5 năm nay, Đội 116 chưa biết nhận tiền của bất cứ gia đình nạn nhân nào”.
