Thụy Điển là một trong số ít các quốc gia trên thế giới có nền giáo dục phổ cập và đại học thuộc loại tốt nhất trên thế giới. Theo các chuyên gia đánh giá, thành công này có một phần nguyên nhân bắt nguồn từ chế độ phúc lợi xã hội rất cao của quốc gia này. Tuy nhiên, yếu tố chính vẫn phụ thuộc vào những chính sách đúng đắn và hợp lý. Cụ thể là Thụy Điển từ lâu đã học theo kiểu mẫu của Liên xô trước đây trong lĩnh vực giải quyết các vấn đề xã hội, đặc biệt là về giáo dục.
Thụy Điển đang được coi là nơi học tập lý tưởng và thân thiện đối với các du học sinh nước ngoài.
Chủ nghĩa xã hội” kiểu Thụy Điển bắt đầu từ mối quan tâm đặc biệt của quốc gia đến bà mẹ và trẻ em. Một người mẹ tương lai trong suốt quá trình mang thai sẽ được nhận sự hỗ trợ về y tế miễn phí. Sau khi đứa trẻ chào đời, cả cha lẫn mẹ đều được quyền nghỉ phép được trả tiền trong suốt 450 ngày.
Trong kỳ nghỉ dài đến hơn một năm này, các bậc cha mẹ sẽ nhận được số tiền bằng 85% lương hay thu nhập của gia đình trong 360 ngày đầu, còn 90 ngày tiếp theo được nhận mức trợ cấp 8 USD/ngày.
Sau giai đoạn này, người cha, nếu muốn, có thể nghỉ phép thêm một tháng nữa để chăm sóc đứa trẻ trong khi vẫn nhận được 85% mức lương trung bình.
Còn trong trường hợp đứa trẻ bị bệnh, chaa mẹ sẽ tự động được cho nghỉ phép đặc biệt 120 ngày với quyền nhận được 75% mức lương trung bình. Nhưng đó chưa phải là tất cả những ưu đãi. Đối với hai đứa con đầu, các bậc cha mẹ hàng tháng được nhận thêm 100 USD cho đến khi chúng tới tuổi trưởng thành. Sinh thêm mỗi một đứa trẻ tiếp theo, mức trợ cấp của chính phủ sẽ càng tăng thêm, mà cụ thể ở đứa thứ sáu đã là 800 USD.
Ngay từ khi bắt đầu sinh ra, đứa trẻ đã được ghi tên vào một nhà giữ trẻ, trường mẫu giáo nào đó gần nhà. Theo các qui định của quốc gia về đảm bảo xã hội, tất cả các nhà trẻ tại thành phố cũng như làng quê đều đáp ứng đủ tiêu chuẩn thống nhất của nhà nước trong việc đảm bảo các điều kiện nuôi nấng và giáo dục trẻ tốt nhất – từ phòng ốc, trang bị, các phương tiện, cơ sở luyện tập thể thao cho trẻ, việc ăn uống và chữa bệnh, số lượng và chất lượng của lực lượng nuôi dạy trẻ và nhân viên phục vụ v.v…
Khi một trẻ em Thụy Điển được 6 tuổi, trẻ sẽ được bước vào một giai đoạn học tập thực sự. Tại Thụy Điển, tất cả mọi người đều học: từ trẻ em, thanh niên cho tới người lớn tuổi. Trong đất nước có 9 triệu dân này, luôn có khoảng 1,5 triệu người đang theo một khóa học thường xuyên nào đó, một tỉ lệ bằng khoảng 20% dân số cả nước.
Khác với phần lớn các quốc gia phương Tây, nền giáo dục phổ thông của Thụy Điển được xếp vào loại công bằng và tất cả mọi người đều có thể tiếp cận: không hề có những trường tư hay trường theo kiểu đóng kín dành cho những thành phần đặc biệt. Giáo dục phổ thông cũng như đại học đều được nhà nước đài thọ hoàn toàn mà không phải mất bất cứ khoản tiền nào. Trẻ em tới trường từ năm 6 tuổi và phải kết thúc 9 lớp bắt buộc. Sau đó, chúng được chuyển tới học ba năm tại trường trung học dành cho các lớp trên.
Môi trường và điều kiện học tập được đảm bảo rất tốt.
Trong suốt thời gian học, các học sinh được nuôi ăn và đảm bảo y tế miễn phí, được nhận những trang thiết bị phục vụ học tập như cặp, vở, bút, màu vẽ v.v… Xe buýt của nhà trường sẽ đưa đón học sinh tới trường và về nhà. Điều thú vị là ngay từ lớp đầu tiên, học sinh đã được nhận học bổng hàng tháng khoảng 750 cron (gần 90 USD) để tiêu vặt.
Đối với người lớn, Thụy Điển đã thành lập gần 147 trung tâm đào tạo khác nhau với nhiệm vụ cơ bản là hỗ trợ và đào tạo những nghề nghiệp tương thích với các yêu cầu hiện đại như công nghệ thông tin, thiết kế, quản trị, tiếp thị v.v…
Giáo dục đại học không những chỉ miễn phí và phổ cập với tất cả mọi người, mà thậm chí còn khuyến khích về mặt vật chất. Mỗi sinh viên được nhận học bổng hàng tháng khoảng 250 USD.
Còn một ưu điểm nổi bật nữa của hệ thống giáo dục Thụy Điển – đó là đất nước này có tất cả các điều kiện học tập tốt nhất dành cho trẻ em các quốc gia khác nhau. Quốc gia này đang là nơi sinh sống của gần 1,8 triệu kiều dân từ Thổ Nhĩ Kỳ, Ấn độ, Chi Lê, Iran, Israel, Nga v.v... Dành cho đối tượng này có hơn 100 trường học đặc biệt và các trường này có thể giảng dạy bằng… 60 ngôn ngữ khác nhau trên thế giới.
Đối với các cộng đồng thiểu số này, chính phủ cũng xem xét xây dựng các thư viện riêng, các chương trình truyền hình và phát thanh đặc biệt bằng ngôn ngữ của họ. Có thể đánh giá toàn bộ ưu thế của ngành giáo dục Thụy Điển qua câu nói của cố thủ tướng Olof Palme: “Giáo dục phổ cập toàn dân – đó là niềm tự hào của chúng tôi”.
NHƯ QUỲNH tổng hợp
