Bên cạnh các danh hiệu học sinh giỏi, nhiều câu chuyện “cười ra nước mắt” cũng được các ông bố, bà mẹ chia sẻ trên các diễn đàn, mạng xã hội như: con đạt điểm tổng kết cuối năm trên 9 ở nhiều môn học nhưng không được khen thưởng hay chỉ vì môn giáo dục thể chất mà rớt danh hiệu học sinh giỏi…
Hiện nay, theo Thông tư 22/2021 của Bộ GD-ĐT quy định về đánh giá học sinh THCS và THPT, học sinh được khen thưởng danh hiệu “Học sinh xuất sắc” khi có kết quả học tập cả năm học được đánh giá tốt, trong đó ít nhất 6 môn học đánh giá bằng nhận xét kết hợp điểm số có điểm trung bình môn cuối năm đạt từ 9 điểm trở lên.
Tương tự, với danh hiệu “Học sinh giỏi”, học sinh phải có kết quả học tập cả năm học ở mức tốt, tất cả môn học đánh giá bằng nhận xét kết hợp điểm số có điểm trung bình môn cuối năm từ 6,5 điểm trở lên, trong đó ít nhất 6 môn đạt từ 8,0 điểm trở lên. Như vậy, quy định mới không còn phân biệt môn chính, môn phụ, đồng thời bỏ cách tính điểm trung bình cộng của tất cả môn học.
Do đó, nhiều trường hợp học sinh có điểm các môn Ngữ văn, Toán, Ngoại ngữ trên 9 nhưng không đáp ứng quy định về tổng số môn học nên không được khen thưởng danh hiệu học sinh xuất sắc hoặc học sinh giỏi. Ngoài ra, quy định mới cho phép nhà trường khen thưởng học sinh có thành tích đột xuất trong rèn luyện và học tập hoặc học sinh có thành tích đặc biệt được xem xét, đề nghị cấp trên khen thưởng. Đây là một trong những hình thức đổi mới khen thưởng nhằm giúp nhà trường kịp thời ghi nhận thành tích nổi bật cũng như tiến bộ vượt bậc của học sinh.
Dù được đánh giá có nhiều đổi mới tích cực trong việc đánh giá, xếp loại học sinh cuối năm nhưng quy định mới chưa nhận được sự đồng tình, ủng hộ của nhiều cha mẹ học sinh. Nguyên nhân là do suy nghĩ môn chính, môn phụ đã “ăn sâu, bám rễ” vào tư tưởng của nhiều thế hệ học sinh.
Một số môn học như giáo dục thể chất, âm nhạc, mỹ thuật… chưa được coi trọng, dẫn đến cách học lệch, đối phó của nhiều học sinh. Đặc biệt, việc được khen thưởng do có thành tích đột xuất hoặc tiến bộ vượt bậc chưa được người học tiếp nhận một cách tích cực so với các danh hiệu học sinh giỏi cuối năm.
Để thay đổi suy nghĩ này của cha mẹ học sinh, ngoài việc tăng cường công tác truyền thông, nhà trường cần tiếp tục đa dạng hóa hình thức khen thưởng, có thêm nhiều hình thức tôn vinh, ghi nhận sự tiến bộ của học sinh. Bên cạnh đó, công tác phối hợp giữa nhà trường và gia đình cần thường xuyên đẩy mạnh để có sự đồng hành, kịp thời ghi nhận hoặc điều chỉnh ý thức học tập của học sinh.
