Tăng cường quan hệ Đối tác toàn diện Việt Nam - Hoa Kỳ theo hướng thực chất, sâu sắc, hiệu quả hơn

>> Tuyên bố chung Việt Nam - Hoa Kỳ

>> Mỹ gỡ bỏ lệnh cấm vận vũ khí đối với Việt Nam

>> Lễ đón chính thức Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama

Nhận lời mời của Chủ tịch nước Trần Đại Quang, Tổng thống Hợp chúng quốc Hoa Kỳ Barack Obama đã thăm chính thức Việt Nam. Sáng 23-5, lễ đón Tổng thống Obama theo nghi thức trang trọng dành cho nguyên thủ quốc gia đã diễn ra tại Phủ Chủ tịch, thủ đô Hà Nội. Sau lễ đón, Chủ tịch nước Trần Đại Quang đã tiến hành hội đàm với Tổng thống Obama. Hai nhà lãnh đạo đã trao đổi về quan hệ song phương và các vấn đề khu vực, quốc tế cùng quan tâm, bày tỏ hài lòng trước những tiến triển nhanh chóng, thực chất và toàn diện của quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ thời gian qua theo những định hướng của quan hệ Đối tác toàn diện Việt Nam - Hoa Kỳ năm 2013 và Tuyên bố về tầm nhìn chung nhân chuyến thăm Hoa Kỳ tháng 7-2015 của Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng.

Chủ tịch nước Trần Đại Quang đón Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama  Ảnh: TTXVN

Duy trì hòa bình, ổn định trong khu vực

Chủ tịch nước Trần Đại Quang khẳng định lại việc Việt Nam nhất quán thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác và phát triển; đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ quốc tế; coi trọng và mong muốn phát triển quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ ổn định, sâu rộng và hiệu quả.

Tổng thống Obama nhất trí sẽ sớm thúc đẩy Quốc hội Hoa Kỳ thông qua Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), cam kết trợ giúp Việt Nam nâng cao năng lực để triển khai thỏa thuận này. Hai bên nhất trí coi hợp tác phát triển, bao gồm kinh tế - thương mại, giáo dục - đào tạo, khoa học - công nghệ, ứng phó với biến đổi khí hậu là một trong những trọng tâm trong quan hệ hai nước.

Hai bên cho rằng, cần tiếp tục tăng cường hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh, đặc biệt là việc tẩy độc dioxin, vấn đề bom mìn và người tàn tật, hỗ trợ nhân đạo và cứu trợ thảm họa. Nhân dịp này, Tổng thống Obama tuyên bố, Hoa Kỳ chính thức dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí sát thương đối với Việt Nam. Chủ tịch nước Trần Đại Quang đã hoan nghênh quyết định này.

Về các vấn đề khu vực, hai nhà lãnh đạo chia sẻ tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình, ổn định trong khu vực, bảo đảm an ninh và an toàn hàng hải, hàng không, giải quyết hòa bình tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hiệp quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS), thực hiện nghiêm túc Tuyên bố về ứng xử của các bên ở biển Đông (DOC), tiến tới Bộ Quy tắc ứng xử ở biển Đông (COC). Hai bên nhất trí cần tăng cường phối hợp trong nỗ lực chung của cộng đồng quốc tế nhằm xử lý các vấn đề khu vực và toàn cầu, như: ứng phó với biến đổi khí hậu, trong đó có vấn đề ngập mặn và hạn hán, an ninh nguồn nước Mê Công; chống khủng bố; chống phổ biến vũ khí hạt nhân; chống buôn bán động vật hoang dã và bảo vệ đa dạng sinh học.

Nhân chuyến thăm, hai bên ra Tuyên bố chung, nhất trí tăng cường quan hệ Đối tác toàn diện theo hướng thực chất, sâu sắc, hiệu quả hơn vì lợi ích hai nước, vì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển trong khu vực và thế giới.

Hoàn tất tiến trình bình thường hóa quan hệ với Việt Nam của Hoa Kỳ

Chủ tịch nước Trần Đại Quang và Tổng thống Barack Obama đã chủ trì cuộc họp báo để thông báo về một số kết quả nổi bật sau cuộc hội đàm giữa hai bên. Chủ tịch nước Trần Đại Quang cho biết, trong hai thập kỷ bình thường hóa quan hệ, hai nước đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trên nhiều lĩnh vực. Về ngoại giao, từ những cựu thù, hai nước đã trở thành bạn, đối tác, tăng cường hợp tác song phương và đa phương, chia sẻ ngày càng nhiều các mối quan tâm chung, đặc biệt là an ninh trong khu vực. Về hợp tác kinh tế, kim ngạch thương mại hai chiều giữa hai nước tăng 130 lần. Hoa Kỳ là nhà đầu tư nước ngoài lớn thứ 7 ở Việt Nam, và quan hệ hợp tác kinh tế hai nước còn có nhiều tiềm năng phát triển, đặc biệt là sau khi hai nước tham gia TPP. Hợp tác quốc phòng an ninh cũng có những bước phát triển phù hợp với yêu cầu của mỗi nước. Hai nước đã hoàn tất giai đoạn một quá trình tẩy độc dioxin tại Đà Nẵng và tiếp theo sẽ thực hiện dự án tại Biên Hòa. Việt Nam và Hoa Kỳ sẽ tăng cường phối hợp trong các vấn đề khu vực và quốc tế, xuất phát từ việc chia sẻ quan tâm, lợi ích chung ngày càng lớn, trên tinh thần tôn trọng thể chế của nhau.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân và Tổng thống Obama cùng cho cá ăn tại Ao cá Bác Hồ trong Khu Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh (Hà Nội)  Ảnh: LÃ ANH

Trả lời câu hỏi của phóng viên về quyết định dỡ bỏ lệnh cấm bán vũ khí cho Việt Nam, Tổng thống Obama cho biết, quyết định dỡ bỏ lệnh cấm vũ khí đối với Việt Nam không dựa trên bất kỳ lý do nào khác ngoài mong muốn hoàn tất tiến trình bình thường hóa quan hệ với Việt Nam của Hoa Kỳ. “Đây là một tiến trình được bắt đầu tương đối gian nan với các cuộc đối thoại khó khăn từ nhiều năm trước, với sự tham gia của Ngoại trưởng Hoa Kỳ đương nhiệm John Kerry, Thượng nghị sĩ John McCain cùng rất nhiều người khác từ cả hai chính phủ. Những tiến bộ mà hai bên đạt được ngày càng được mở rộng và sâu sắc hơn. Hoa Kỳ và Việt Nam đã hợp tác trên nhiều lĩnh vực từ kinh tế, thương mại, an ninh đến cứu trợ với sự tôn trọng lẫn nhau. Rõ ràng, hai nước hiện không nên duy trì lệnh cấm nào nữa”, Tổng thống Barack Obama nhấn mạnh.

Thay mặt người dân Hoa Kỳ, Tổng thống Barack Obama cũng cám ơn Chính phủ và người dân Việt Nam vì nhiều năm giúp tìm kiếm người Mỹ mất tích trong chiến tranh và cam kết Hoa Kỳ sẽ tiếp tục giúp Việt Nam rà phá bom mìn. Khi nỗ lực chung giúp tẩy độc dioxin ở sân bay Đà Nẵng sắp hoàn tất, Hoa Kỳ sẽ giúp tẩy độc dioxin tại sân bay Biên Hòa.

Trả lời câu hỏi về TPP, Tổng thống Obama tin tưởng sẽ được các nghị sĩ Hoa Kỳ thông qua, vì lợi ích của toàn thế giới. Hiệp định sẽ tạo cơ hội cho doanh nghiệp Hoa Kỳ và cho Hoa Kỳ khả năng tham gia vào các vấn đề quan tâm. Tổng thống Obama cũng khẳng định, “không nhìn thấy lập luận đáng kể nào” cho thấy thỏa thuận kết nối 12 nền kinh tế sẽ gây tổn hại cho Hoa Kỳ. Tổng thống Obama cũng nhấn mạnh lý do ông đến Việt Nam bởi đây là nước có vai trò quan trọng trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Khu vực này có những người trẻ và tràn đầy tinh thần khởi nghiệp, vì thế Hoa Kỳ muốn là một phần trong đó.

Trả lời câu hỏi của phóng viên về vấn đề nhân quyền trong quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ, Chủ tịch nước Trần Đại Quang khẳng định, quan điểm nhất quán của Nhà nước Việt Nam là luôn bảo vệ, tôn trọng quyền con người. Điều này được ghi rõ trong Hiến pháp năm 2013, Việt Nam đang tiếp tục thể chế hóa bằng các dự án luật. Qua 30 năm thực hiện đổi mới, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu, trong đó có bảo vệ quyền con người, quyền công dân. Những nỗ lực, thành tựu của Việt Nam đã được quốc tế ghi nhận, đánh giá cao, thể hiện qua việc Việt Nam được bầu làm thành viên Hội đồng Nhân quyền Liên hiệp quốc nhiệm kỳ 2014 - 2016. Trong quan hệ giữa Việt Nam và Hoa Kỳ còn có những cách hiểu khác nhau về quyền còn người. Trên cơ sở tôn trọng, hiểu biết lẫn nhau, Việt Nam và Hoa Kỳ sẽ tiếp tục mở rộng đối thoại cởi mở, thẳng thắn và xây dựng.

Tôn trọng thể chế, hợp tác chân thành

Tại cuộc tiếp Tổng thống Obama, ngày 23-5, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng bày tỏ vui mừng gặp lại Tổng thống Obama tại Việt Nam; đánh giá cao ý nghĩa và tầm quan trọng chuyến thăm của Tổng thống Obama, coi đây là sự tái khẳng định cam kết của lãnh đạo hai nước đối với quan hệ Đối tác toàn diện Việt Nam - Hoa Kỳ. Tổng Bí thư khẳng định, Việt Nam tiếp tục coi Hoa Kỳ là một trong những đối tác quan trọng hàng đầu và nhấn mạnh hai bên cần tiếp tục thúc đẩy quan hệ Đối tác toàn diện đi vào chiều sâu, thiết thực và có hiệu quả, trên cơ sở tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và thể chế chính trị của nhau, không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau, vì lợi ích của nhân dân hai nước, vì hòa bình, ổn định, hợp tác, phát triển và thịnh vượng chung trong khu vực và trên thế giới. Tổng Bí thư ghi nhận và hoan nghênh chính quyền, Quốc hội và nhiều tổ chức nhân dân của Hoa Kỳ đã và đang hợp tác với Việt Nam trong các hoạt động giải quyết hậu quả chiến tranh; bày tỏ hy vọng Hoa Kỳ sẽ tiếp tục thúc đẩy hợp tác thực chất và hiệu quả hơn nữa trong lĩnh vực có ý nghĩa quan trọng này. Tổng Bí thư cũng tái khẳng định chủ trương của Việt Nam đối với TPP và đề nghị Hoa Kỳ tiếp tục thực hiện cam kết hỗ trợ kỹ thuật đối với Việt Nam trong quá trình thực thi TPP. Tổng Bí thư hoan nghênh những tuyên bố và hành động của các nước, trong đó có Hoa Kỳ, nhằm góp phần duy trì hòa bình, an ninh và ổn định trong khu vực; đồng thời, khẳng định lại lập trường của Việt Nam giải quyết các tranh chấp trên biển Đông bằng các biện pháp hòa bình, ngoại giao và pháp lý, trên cơ sở tuân thủ luật pháp quốc tế.

Tổng thống Obama một lần nữa chúc mừng đồng chí Nguyễn Phú Trọng được Đại hội lần thứ XII của Đảng bầu lại làm Tổng Bí thư; bày tỏ ấn tượng sâu sắc về một nước Việt Nam và thủ đô Hà Nội tươi đẹp, phát triển năng động và cho biết sau này sẽ trở lại thăm khi điều kiện cho phép. Tổng thống đánh giá cao vai trò và tầm nhìn của Đảng Cộng sản Việt Nam trong việc lãnh đạo đất nước giành được những thành tựu to lớn trong thời gian vừa qua nói chung và trong chủ trương chiến lược đối với tiến trình đàm phán TPP nói riêng. Tổng thống Obama khẳng định, Hoa Kỳ coi Việt Nam là một đối tác quan trọng trong khu vực; nhấn mạnh sẽ làm mọi việc có thể để thúc đẩy hợp tác với Việt Nam trong các lĩnh vực ưu tiên, đặc biệt hỗ trợ kỹ thuật cho Việt Nam thực hiện TPP. Tổng thống Obama nêu bật sự cần thiết bảo đảm an toàn, an ninh và tự do hàng hải, hàng không, giải quyết các tranh chấp trên biển Đông bằng các biện pháp hòa bình, trên cơ sở tuân thủ luật pháp quốc tế.

Sớm công nhận quy chế kinh tế thị trường của Việt Nam

Cùng ngày, trong cuộc hội kiến với Tổng thống Obama, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề nghị Hoa Kỳ sớm công nhận quy chế kinh tế thị trường của Việt Nam, mở cửa thị trường hơn nữa cho hàng hóa Việt Nam, tăng cường đầu tư trực tiếp để trở thành nhà đầu tư lớn nhất ở Việt Nam; hỗ trợ ứng phó biến đổi khí hậu, nhất là ở khu vực ĐBSCL. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng khẳng định vai trò quan trọng và đóng góp tích cực của cộng đồng người Việt Nam tại Hoa Kỳ trong việc thúc đẩy quan hệ song phương và đề nghị Hoa Kỳ tạo điều kiện cho cộng đồng được phát triển và đóng góp nhiều hơn nữa cho quan hệ hai nước.

Tổng thống Obama nhấn mạnh, hợp tác về giáo dục - đào tạo, ứng phó với biến đổi khí hậu, kinh tế thương mại, khoa học - công nghệ là nền tảng vững chắc của quan hệ trong dài hạn. Hai nhà lãnh đạo đã trao đổi về tình hình khu vực, trong đó có vấn đề biển Đông; khẳng định nguyên tắc tôn trọng Hiến chương Liên hiệp quốc, luật pháp quốc tế trong hợp tác và xử lý các vấn đề khu vực.

Trưa 23-5, Tổng thống Obama đã có cuộc gặp với Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân tại Nhà sàn trong Khu Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch. Hai bên mong muốn quan hệ Quốc hội hai nước tiếp tục được tăng cường, mang lại lợi ích thiết thực cho nhân dân hai nước và góp phần thúc đẩy sự phát triển chung của quan hệ hai nước.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đã mời Tổng thống Obama tham quan Nhà sàn và Ao cá Bác Hồ. Chủ tịch Quốc hội đã giới thiệu với Tổng thống Obama về cuộc sống giản dị của Chủ tịch Hồ Chí Minh và giai đoạn lịch sử 1945 - 1946 và các cuộc tiếp xúc giữa Việt Minh và Hoa Kỳ. Tổng thống Obama khẳng định, quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ đã trải qua những trang sử khó khăn nhưng cũng có những trang sử tích cực và giờ đây hai nước cùng chung một mục tiêu hợp tác vì hòa bình, phát triển. Tổng thống Obama đã đi thăm không gian sống của Chủ tịch Hồ Chí Minh và cho cá ăn ở Ao cá Bác Hồ.

NHÓM PV

Báo chí nước ngoài: Một hành động lịch sử

Ngày 23-5, nhiều hãng truyền thông thế giới đã đồng loạt đưa tin và có những nhận định tích cực sau khi Tổng thống Hoa Kỳ Obama tuyên bố chính thức dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí sát thương đối với Việt Nam.

Trong bài viết có tựa đề “Một hành động lịch sử, Hoa Kỳ dỡ bỏ lệnh cấm vận vũ khí Việt Nam”, báo Washington Post cho rằng, đây là bước chuyển động rõ rệt trong quan hệ song phương giữa hai nước Việt Nam - Hoa Kỳ. Một số trợ lý của ông Obama chia sẻ rằng, thỏa thuận mới sẽ cho phép Hoa Kỳ bán vũ khí quân sự cho Việt Nam theo từng trường hợp cụ thể. Hãng tin ABC News dẫn lời Tổng thống Obama cho biết, đây là cam kết của Hoa Kỳ nhằm bình thường hóa quan hệ hoàn toàn với Việt Nam. Việc dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận này được kỳ vọng sẽ giúp Việt Nam tăng cường năng lực tuần tra hàng hải, củng cố an ninh quốc phòng.

Theo hãng tin Reuters, việc dỡ bỏ cấm vận vũ khí của Hoa Kỳ đối với Việt Nam sẽ giúp Việt Nam có thể lựa chọn đối tác cung cấp cho các thương vụ mua sắm trang thiết bị quốc phòng trong tương lai. Báo Nikkei (Nhật Bản) nhận định, quyết định đánh dấu sự thay đổi đáng kể trong chính sách đối ngoại của Tổng thống Barack Obama. Ở giai đoạn này, hai bên đã phát triển một mức độ hợp tác và tin tưởng.
Thông tin Hoa Kỳ dỡ bỏ cấm vận vũ khí Việt Nam cũng được đăng tải trên các báo Süddeutsche Zeitung, Die Zeit (Đức), hãng tin AFP (Pháp), Kyodo (Nhật Bản), Tass (Nga) và trên các hãng tin của Hoa Kỳ như CNN, Fox News, Politico, Huffington Post, CNBC…

PHƯƠNG NAM (tổng hợp)