Tưởng chừng sau sự cố “trẻ bị sạn thận do sữa Tam Lộc” (Trung Quốc) là lời cảnh báo để các nhà quản lý ở Việt Nam siết chặt hơn nữa việc quản lý đối với mặt hàng sữa trẻ em. Thế nhưng, hiện nay, tại các chợ, sạp, ki ốt… bán sữa ở TPHCM vẫn bày bán tràn lan những gói sữa bột không rõ nguồn gốc, không bảo đảm chất lượng!
Sữa “siêu rẻ”!
Sáng 15-9, khi tìm đến “phố sữa” Nguyễn Thông (Q3), ngoài việc bày bán hàng trăm loại sữa “hàng hiệu” của các công ty lớn như Vinamilk, Nutifood Việt Nam, Dutch Lady, New Zealand Milk, Abbott... thì nhiều cửa hiệu cũng bán một số loại sữa bột màu trắng, màu vàng cam đủ loại, không nhãn mác, không nguồn gốc xuất xứ với giá từ 40.000 đến 80.000đ/kg.
Đặc biệt, tại chợ Bình Tây (Q5), sữa bột không nhãn mác, không nguồn gốc xuất xứ, không hạn sử dụng, không số đăng ký tiêu chuẩn chất lượng… được bày bán tràn lan. Thậm chí, tại chợ Bình Tây, chúng tôi còn gặp những loại sữa “siêu rẻ” giá bèo từ 20.000 đến 30.000đ/kg. Những bịch sữa bột này được đóng gói sơ sài trong bịch ni lông và cột bằng dây thun.
Ngoài bao bì chỉ ghi vài dòng chữ như: Sữa bột béo Hòa Lan, sữa béo Tân Tây Lan, sữa (trà) Trân Châu…. Nhưng xem kỹ thì không thấy ghi rõ tên cơ sở sản xuất, đóng gói, chỉ số chất lượng, số đăng ký cấp phép, nơi đóng gói sản xuất, thành phần…
Trong vai người mua, tôi ghé vào kiốt số 6… trong chợ Bình Tây, chị bán hàng đon đả mời chào mua sữa “siêu rẻ”. Liếc mắt sang ki ốt cách đó không xa, một phụ nữ khác đang chia sữa bột từ bao lớn sang túi nhỏ mà không hề mang bao tay, khẩu trang, nhiều gói sữa được cột dây thun đặt lăn lóc dưới nền nhà. Chị cho biết: “Ở đây không có sữa của Trung Quốc mà chỉ có sữa được nhập từ Australia, New Zealand… về phân ra thành từng bịch loại 0,5kg hay 1kg để bán” (?).
Theo chị bán hàng “tư vấn”, loại sữa này chỉ dùng làm nguyên liệu cho các cơ sở làm bánh kẹo. Còn muốn dùng để làm sữa Trân Châu, sữa chua, pha cho trẻ uống thì phải chọn loại sữa có giá từ 32.000đ/kg trở lên. Chị T. chủ sạp bán sữa đưa lời khuyến mãi, “mua 10 tặng 1, mua nguyên bao lớn được giảm giá 5% hay một bao 25kg tặng thêm 3 – 5kg…” và sữa bột ký đóng gói chủ yếu nhập “mối” nguyên bao loại 25kg, 50kg cho các đại lý các tỉnh mua về chia nhỏ ra bán lại.
Khách mua thường là những người có thu nhập thấp hoặc các cơ sở chế biến sản phẩm trà sữa, sữa chua, làm bánh kẹo và các sản phẩm khác… Đáng lo ngại hơn có một số nhà trẻ tư nhân ở tỉnh thường đặt mua loại sữa giá rẻ này về pha cho các cháu uống.
Đá ném ao bèo!
Nghị định số 89\NĐ-CP ngày 30-9-2006, đã quy định rõ, hàng thực phẩm phải có các thông số về ngày sản xuất, ngày sử dụng, thành phần hoặc định lượng, thông tin cảnh báo vệ sinh an toàn, hướng dẫn sử dụng và bảo quản… đặc biệt phải có tên và địa chỉ cơ sở chịu trách nhiệm về chất lượng.
Bên cạnh đó, với các sản phẩm nhập khẩu thì phải ghi rõ xuất xứ, tên và địa chỉ đơn vị nhập khẩu và sản phẩm đã được công bố chất lượng hay chưa... Thực tế, sản phẩm mà chúng tôi mua về được ghi chú là “sữa béo, ngọt” nhưng lại không công bố rõ thành phần chất béo là bao nhiêu, độ đường là bao nhiêu, khối lượng tĩnh…
Một người bán hàng ở “phố sữa” Nguyễn Thông tiết lộ, mỗi lần nghe tin có đợt thanh, kiểm tra thì các mặt hàng sữa không nhãn mác lập tức “vắng bóng”. Thế nhưng, khi đợt thanh, kiểm tra đi qua lập tức các mặt hàng lại tràn ngập như cũ, hoạt động buôn bán thậm chí càng sôi động và mạnh mẽ hơn.
Theo thống kê tại Khoa Tiêu hóa BV Nhi Đồng 1, thời gian qua, BV đã tiếp nhận một số trường hợp trẻ bị tiêu chảy, phù thể suy dinh dưỡng… vào cấp cứu do uống sữa kém chất lượng. Đặc biệt, đã có trẻ 4 tháng tuổi bị tử vong. Chẩn đoán ban đầu cho thấy cháu bé bị nhiễm trùng và suy dinh dưỡng thể phù và nguyên nhân có thể là do uống sữa kém chất lượng.
Bởi theo mẹ của bé cho biết, do không đủ tiền nên đã cho bé uống sữa bột không rõ nguồn gốc từ khi bé mới 1 tháng tuổi. Ngoài ra theo ghi nhận ở các trung tâm dinh dưỡng, có không ít trẻ bị dị ứng, tiêu chảy do uống sữa không phù hợp với cơ địa, độ tuổi...
Điều khó hiểu là việc buôn bán sữa không tên, không nhãn mác không chỉ tiêu chất lượng, thành phần… tại TPHCM rất công khai và rầm rộ nhưng đến nay các cơ quan chức năng vẫn chưa có biện pháp xử lý….
Tiến Đạt-Văn Vĩnh (SGGP 12g)
