Thu bảo hiểm xã hội bắt buộc sai quy định, cử tri bức xúc kiến nghị

Cuối buổi sáng 22-5, trình bày báo cáo kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi đến trong kỳ họp thứ 4, Trưởng Ban Dân nguyện Dương Thanh Bình kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành giải quyết những tồn tại hạn chế như đã nêu trong báo cáo; rà soát giải quyết dứt điểm các kiến nghị đang trong quá trình giải quyết, đảm bảo đúng lộ trình để báo cáo với cử tri. Trong đó, có vấn đề thu bảo hiểm xã hội bắt buộc.

Thu sai quy định

Theo báo cáo, Chính phủ, các bộ, ngành đã giải quyết và trả lời các kiến nghị của cử tri đạt 99,8%. Việc tiếp thu, nghiên cứu và giải quyết các kiến nghị của cử tri đã góp phần tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, ổn định tình hình trật tự, an toàn xã hội, cải thiện đời sống của người dân, tạo niềm tin cho cử tri và người dân cả nước.

Bên cạnh đó, vẫn còn một số hạn chế được Trưởng Ban Dân nguyện nêu ra. Đó là, mặc dù quyền lợi của người dân bị ảnh hưởng do cơ quan nhà nước thực hiện chưa đúng quy định của pháp luật nhưng đến nay kiến nghị của cử tri vẫn chưa được giải quyết.

Ngày 22-5, kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV đã khai mạc trọng thể tại Thủ đô Hà Nội. Ảnh: QUANG PHÚC

Cụ thể, cử tri tỉnh Cao Bằng đề nghị giải quyết việc chủ hộ kinh doanh cá thể đã đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc nhưng chưa được tính thời gian để hưởng chế độ BHXH.

Trưởng Ban Dân nguyện Dương Thanh Bình báo cáo kết quả giám sát việc giải quyết, trả lời kiến nghị cử tri. Ảnh: QUANG PHÚC

Qua giám sát cho thấy, theo quy định của pháp luật về BHXH, chủ hộ kinh doanh cá thể không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, nhưng từ tháng 1-2003 đến tháng 12-2021, cơ quan BHXH tại nhiều địa phương đã thu BHXH bắt buộc đối với những trường hợp này. Theo số liệu của BHXH Việt Nam, tại thời điểm tháng 9-2016 đã có 4.240 chủ hộ kinh doanh cá thể tại 54 địa phương đóng BHXH bắt buộc.

Do việc thực hiện BHXH bắt buộc không đúng quy định của pháp luật nên các chủ hộ kinh doanh cá thể chưa được tính thời gian đã đóng BHXH bắt buộc để hưởng chế độ BHXH, đặc biệt có nhiều trường hợp đã đóng BHXH được gần 20 năm. Điều này đã khiến người dân bức xúc, một số trường hợp đã làm đơn khiếu nại, thậm chí khởi kiện BHXH ra tòa án.

Các Đại biểu Quốc hội dự kỳ họp. Ảnh: QUANG PHÚC

Việc thu BHXH bắt buộc không đúng đối tượng thuộc trách nhiệm của ngành BHXH, gây ảnh hưởng đến quyền lợi chính đáng của chủ hộ kinh doanh cá thể. Việc này rất cần được quan tâm giải quyết dứt điểm.

Từ đó, Trưởng Ban Dân nguyện Dương Thanh Bình kiến nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ LĐTB-XH, BHXH Việt Nam nghiên cứu, rà soát, đánh giá việc thực hiện BHXH bắt buộc với chủ hộ kinh doanh cá thể trên phạm vi toàn quốc, trình Chính phủ phương án giải quyết dứt điểm kiến nghị của cử tri. Đồng thời, chỉ đạo BHXH Việt Nam rút kinh nghiệm, tránh để xảy ra những sai sót khi thực hiện quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội.

Giải quyết kiến nghị của cử tri còn chậm

Một hạn chế khác đó là, một số kiến nghị của cử tri đã được các bộ, ngành tiếp thu và mặc dù đã triển khai nhiều biện pháp giải quyết nhưng chuyển biến còn chậm nên cử tri vẫn bức xúc, tiếp tục có kiến nghị.

Đại biểu Quốc hội tham dự kỳ họp thứ 5. Ảnh: QUANG PHÚC

Cụ thể, từ kỳ họp thứ 5 Quốc hội khóa XIV đến nay, cử tri tỉnh Quảng Ngãi kiến nghị Bộ GTVT chỉ đạo sửa chữa, hoàn trả lại các tuyến đường dân sinh đã được sử dụng để vận chuyển vật liệu xây dựng trong quá trình thi công dự án đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi.

Theo báo cáo của Bộ GTVT, dự án đã được bố trí kế hoạch vốn ngân sách nhà nước để tiếp tục thực hiện một số hạng mục chưa hoàn thành theo mục tiêu ban đầu.

Tuy nhiên, từ nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIV đến nay, kiến nghị của cử tri tỉnh Quảng Ngãi vẫn chưa được giải quyết, ảnh hưởng không nhỏ tới cuộc sống của người dân. Trưởng Ban Dân nguyện Dương Thanh Bình kiến nghị Bộ GTVT chỉ đạo giải quyết dứt điểm kiến nghị của cử tri trong năm 2023.