(SGGPO).- Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vừa xếp hạng 4 di tích lịch sử và một di tích kiến trúc nghệ thuật thuộc các tỉnh thành gồm Hà Nội, Hà Nam, Đồng Nai và Cà Mau là di tích cấp quốc gia.
Cụ thể, các di tích lịch sử và di tích kiến trúc nghệ thuật gồm Di tích Văn Miếu Trấn Biên (phường Bửu Long, TP Biên Hòa, Đồng Nai); Di tích lịch sử Địa điểm chiến thắng Đầm Dơi - Cái Nước - Chà Là (xã Trần Phấn, huyện Đầm Dơi, Cà Mau); Di tích lịch sử Trận địa pháo phòng không Lam Hạ (1965-1972) (phường Lam Hạ, thành phố Phủ Lý, Hà Nam); Di tích kiến trúc nghệ thuật đình, đền Báng (xã Đức Lý, huyện Lý Nhân, Hà Nam); Di tích lịch sử đình Hoàng Cầu (phường Ô Chợ Dừa, quận Đống Đa, Hà Nội).
Trong 4 di tích lịch sử được công nhận lần này có Di tích lịch sử Văn Miếu Trấn Biên thuộc tỉnh Đồng Nai. Cụ thể, di tích lịch sử Văn miếu Trấn Biên (phường Bửu Long, thành phố Biên Hòa, Đồng Nai) đã chính thức được công nhận là di tích cấp quốc gia (theo Quyết định số 2894/QĐ-BVHTTDL do Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Ngọc Thiện ký).
Từ trên gác Khuê Văn Các nhìn được một phần Văn miếu Trấn Biên. Ảnh: WIKIPEDIA
Văn miếu Trấn Biên do chúa Nguyễn Phúc Chu xây dựng năm 1715 tại thôn Tân Lại, tổng Phước Dinh, huyện Phước Chánh (nay là phường Bửu Long, TP Biên Hòa). Đây là văn miếu đầu tiên được xây dựng ở Đàng Trong để tôn vinh Khổng Tử, các danh nhân văn hóa nước Việt và làm nơi đào tạo nhân tài.
Năm 1861, Văn miếu đã bị thực dân Pháp phá bỏ. Đến năm 1998, Văn miếu Trấn Biên mới được khởi công khôi phục lại nơi vị trí cũ, và hoàn thành vào năm 2002. Hiện nay toàn thể khu vực uy nghi, trang nghiêm, tọa lạc tại khu đất thuộc phường Bửu Long, thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai, Việt Nam.
Đây là công trình được xây dựng theo kiến trúc Văn Miếu - Quốc Tử Giám ở Hà Nội, gồm các hạng mục: nhà thờ chính, tả vu hữu vu, sân hành lễ... thể hiện truyền thống tôn sư trọng đạo, kính trọng hiền tài. Nổi bật giữa vùng không gian thoáng đãng, nhiều cây xanh, là những vòm mái cong, lợp ngói lưu ly màu xanh ngọc (gốm tráng men).
Từ Văn miếu môn lần lượt là nhà bia truyền thống Trấn Biên - Đồng Nai, Khuê Văn Các, hồ Tịnh Quang, cổng tam quan, nhà bia thứ hai thờ Khổng Tử và sau cùng là nhà thờ chính rộng lớn. Ở đây có tấm bia lớn có khắc dòng chữ to: "Hiền tài là nguyên khí của quốc gia". Nhà thờ chính xây dựng kiểu nhà ba gian hai chái, theo kiến trúc cổ, sơn son thếp vàng, nền lát gạch tàu, …
Ở gian giữa có bàn thờ Chủ tịch Hồ Chí Minh, trên tường có biểu tượng trống đồng tượng trưng cho nền văn hóa Việt Nam và Quốc Tổ Hùng Vương. Bên trái nhà là nơi thờ các danh nhân văn hóa Việt Nam như Chu Văn An, Nguyễn Trãi, Nguyễn Bỉnh Khiêm, Lê Quý Đôn... bên phải thờ danh nhân đất Nam bộ như Võ Trường Toản, Nguyễn Đình Chiểu, Trịnh Hoài Đức, Ngô Nhân Tịnh, Lê Quang Định, Bùi Hữu Nghĩa, Nguyễn Thông...
Trong gian thờ này, đặc biệt có trưng bày 18kg đất và 18 lít nước mang về từ đền Hùng, biểu trưng cho 18 đời vua Hùng, cội nguồn của dân tộc Việt. Phía trước hai bên nhà thờ chính còn có hai ngôi miếu, miếu bên trái thờ Tiên sư, miếu bên phải thờ Tiền hiền - Hậu hiền.
Ngoài ra, nơi Văn miếu Trấn Biên còn có khu sinh hoạt truyền thống gồm có nhà truyền thống, bia truyền thống, và các công trình phụ cận. Bia truyền thống Trấn Biên - Đồng Nai khắc bài văn khái quát về truyền thống văn hóa, giáo dục của Biên Hòa xưa và nay. Nhà truyền thống chủ yếu dùng để trưng bày và ghi danh những đơn vị, cá nhân đạt được các danh hiệu cấp nhà nước.
NGÔ SỸ
