Theo số liệu thống kê sơ bộ của quận 12 (TPHCM), đến nay toàn quận có 78.035 hộ dân được cung cấp nước sạch, chiếm tỷ lệ 62,50% tổng số hộ dân trong quận. Thế nhưng, có một nghịch lý: hơn 30% số hộ dân đã được cung cấp nước sạch trong quận 12 lại không sử dụng nguồn nước này.
Ế nước sạch?
Dọc hai bên đường dẫn vào nhà ông Năm Ngân ở số 2/9 đường TCH 17 (phường Tân Chánh Hiệp, quận 12) nhà cửa khang trang, sạch đẹp. Thế nhưng anh cán bộ phường băn khoăn chỉ cho chúng tôi các van nước sạch ngay sau các cổng nhà và cho hay dù có đường ống cấp nước sạch đến nhà nhưng nhiều hộ ở đây không xài.
Được hỏi về chuyện nước sinh hoạt, ông Năm, người đã sống ở đây hơn 50 năm, cho biết: “Nhà tôi xài nước giếng mấy chục năm nay. Khu đất này cao ráo, hầm cầu, hầm nước thải cũng xa, nên mạch nước ngầm tốt lắm, nước trong veo. Những người ở trọ tại 5 phòng trọ của nhà tôi cho thuê cũng xài nước giếng này. Năm ngoái, ngành cấp nước đã kéo đường ống, đưa nước sạch đến khu này, nhà tôi cũng đã gắn đồng hồ nước. Nhưng để tiết kiệm, nhà tôi chỉ xài nước thủy cục để nấu ăn thôi; còn tắm giặt vẫn xài nước giếng. Các hộ ở trọ cũng vậy, có xài nước sạch nhưng ít thôi, vì giá nước hơi cao, 13.000 đồng một khối, do chưa đăng ký định mức”.
Ông Nguyễn Văn Nhu (ở số 2/7 đường TCH 16), là tổ trưởng tổ dân phố 12 khu phố 9, kể: “Khi có đường ống cấp nước sạch kéo về đây, tôi đi phát hồ sơ cho các hộ dân làm thủ tục gắn đồng hồ nước. Trường hợp nào khai không đúng, tụi tôi còn khai lại giùm. Nghĩa là mọi thủ tục để có đồng hồ nước đều được tổ dân phố và phường làm thay hết, dân khỏe re, vậy mà đến khi có nước sạch nhiều hộ cũng không chịu xài. Gia đình tôi ở đây 4 thế hệ rồi. Trước đây khổ, phải xài nước giếng, nhưng bây giờ có nước sạch cũng không xài. Mặc dù đã có nước sạch nhưng khi cất nhà lên, ai cũng đào thêm cái giếng để xài nước giếng, dù chi phí tiền điện chạy máy bơm cũng nhiều”.
Anh Phan Như Tâm, Phó Chủ tịch UBND phường Tân Chánh Hiệp, xác nhận: “Đến nay toàn phường đã có 4.500 hộ dân được gắn đồng hồ nước, nhưng trong số đó có đến 52% hộ dân chỉ xài nước sạch dưới 4m³/tháng, còn lại là xài nước giếng, dù vận động lắm nhưng chưa thấy khả quan. Thậm chí nhiều cơ quan, đơn vị cũng… chê nước sạch, sử dụng chưa tới 4m³/tháng”.
Tuyên truyền chưa tới?
Trước thực trạng đó, phường Tân Chánh Hiệp được Công ty cổ phần Cấp nước Trung An và UBND quận 12 chọn thí điểm mở đợt tuyên truyền dân xài nước sạch. Chỉ trong tháng 10, phường đã tổ chức 11 cuộc họp tại 11 khu phố, cán bộ ngành cấp nước, cán bộ phường và quận đến gặp dân, phát tờ rơi, giải thích về việc sử dụng nước giếng không đảm bảo chất lượng sẽ có nhiều tác hại, phát hồ sơ gắn đồng hồ nước cho các hộ dân chưa có nước sạch…
Một buổi họp để tuyên truyền cho dân sử dụng nước sạch tại phường Tân Chánh Hiệp
Các cán bộ của Công ty cổ phần Cấp nước Trung An kể rằng gặp dân để tuyên truyền và lo việc gắn đồng hồ nước miễn phí nhưng nhiều hộ dân lại không quan tâm, nói chỉ quen xài nước giếng, không thích nước sạch vì nặng mùi Clo. Và rồi sản lượng tiêu thụ nước sạch vẫn chưa tăng bao nhiêu. Trong kỳ ghi đồng hồ nước tháng 9 vừa qua, có 853 hộ không xài giọt nào.
Ông tổ trưởng Nguyễn Văn Nhu phân tích: “Chủ yếu là do dân chưa ý thức về tác hại của việc sử dụng nước giếng không đảm bảo chất lượng. Trong khi đó, cách tuyên truyền vận động sử dụng nước sạch chưa tới, còn hời hợt, chung chung quá. Nên có hình ảnh rõ ràng, thuyết phục cho dân thấy xài nước giếng có độ pH thấp, hàm lượng Amoni và sắt cao thì sẽ bị bệnh gì, tác hại ra sao”.
Còn theo cách nói của anh Tâm, Phó Chủ tịch UBND phường: “Phải trực quan sinh động, không chỉ bằng tờ rơi, mà còn trên pa nô, áp phích, trên các kênh truyền hình, loa phát thanh… kiên trì vận động thì mới tạo được hiệu quả. Tôi cũng đã đề nghị Công ty cổ phần Cấp nước Trung An cho phường biết những cơ quan nào chưa quan tâm sử dụng nước sạch để phường có kế hoạch vận động”.
Một chị cán bộ phường nêu ý kiến: “Nhiều hộ cũng ý thức không dùng nước giếng để làm nước nấu ăn mà mua nước bình, chỉ dùng nước giếng để tắm giặt. Thật ra cách sử dụng như vậy cũng không phải là tiết kiệm, vì xài nước giếng còn phải trả tiền điện cho máy bơm và mua bình nước uống 20 lít loại rẻ cũng 5.000 - 10.000 đồng, lại không an toàn, trong khi một khối nước sạch 1.000 lít chỉ có 6.100 đồng, nhưng dân chưa thấy điều này”.
10 tháng đầu năm 2015, Công ty cổ phần Cấp nước Trung An đã hoàn tất 40 dự án, gắn mới 40.000 đồng hồ nước, dự kiến từ nay đến cuối năm sẽ gắn thêm 11.000 đồng hồ nước cho các hộ dân quận 12, quận Gò Vấp và huyện Hóc Môn. Thế nhưng, trong tổng số 142.000 đồng hồ nước đã gắn cho khách hàng ở 3 quận - huyện này, có đến 19.640 đồng hồ nước “không xài một giọt”, 29.154 đồng hồ nước chỉ xài dưới 4m³/tháng. Nếu không làm tốt việc tuyên truyền nâng cao ý thức sử dụng nước sạch, thì những nỗ lực và nguồn vốn đầu tư đưa nước sạch đến dân sẽ bị hạn chế tác dụng.
THƯ LÊ
