Bộ Chính trị vừa ban hành Nghị quyết 16 về phương hướng, nhiệm vụ phát triển TPHCM đến năm 2020 trên cơ sở đánh giá việc thực hiện Nghị quyết 20 của Bộ Chính trị khóa IX sau 10 năm thực hiện. Bộ Chính trị khẳng định TPHCM có vị trí chính trị quan trọng, là một trung tâm lớn về kinh tế, văn hóa, giáo dục - đào tạo, khoa học công nghệ, đầu mối giao lưu và hội nhập quốc tế; là đầu tàu, động lực, có sức thu hút và sức lan tỏa lớn…
Sức thu hút và lan tỏa của TP không chỉ ở vùng trọng điểm kinh tế phía Nam mà trong tương lai sẽ vươn xa theo yêu cầu đi đầu trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đóng góp ngày càng lớn đối với khu vực và cả nước, từng bước trở thành trung tâm lớn về kinh tế, tài chính, thương mại, khoa học - công nghệ của đất nước và khu vực Đông Nam Á, góp phần đưa nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại vào năm 2020.
Sức thu hút và lan tỏa của TP gắn với việc phát huy thế mạnh, năng lực nội sinh của TP. Đó phải chăng là nguồn nhân lực, tài lực, khoa học - công nghệ, là môi trường làm ăn thông thoáng, là sự năng động, sáng tạo và lòng nhân ái… Sức thu hút và sức lan tỏa của TP còn gắn với những chủ trương, chính sách đúng đắn của cả nước và TP, của những thành công từ những mô hình trên các lĩnh vực có thể nghiên cứu tổng kết, nhân rộng.
Sau hơn 25 năm đổi mới và gần 10 năm thực hiện Nghị quyết 20 của Bộ Chính trị, TP đã đạt được những thành tựu to lớn, toàn diện, tạo sự chuyển biến căn bản trong đời sống xã hội, góp phần rất quan trọng vào thành tựu chung của vùng và cả nước.
Tuy nhiên, sự tăng trưởng, mặc dù khá cao trong nhiều năm và bình quân cao gấp hơn 1,5 lần cả nước nhưng vẫn chưa tương xứng với vị trí, vai trò và tiềm năng của TP, chất lượng tăng trưởng và sức cạnh tranh chưa cao, kết quả hợp tác phát triển với các địa phương còn hạn chế. Kết cấu hạ tầng ngày càng quá tải, bất cập. Quy hoạch và quản lý đô thị chưa theo kịp tốc độ phát triển. Một số vấn đề về văn hóa xã hội bức xúc chậm được khắc phục… An ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội còn tiềm ẩn nhiều yếu tố gây bất ổn.
Hạn chế, yếu kém nêu trên theo nhận định của Bộ Chính trị có nguyên nhân từ năng lực lãnh đạo của Đảng bộ và công tác quản lý điều hành của bộ máy chính quyền TP và có nguyên nhân của việc thể chế hóa nghị quyết của Bộ Chính trị, chưa có cơ chế, chính sách phát huy tiềm năng, tạo sức mạnh liên kết của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam đáp ứng yêu cầu phát triển của đô thị loại đặc biệt.
Với Nghị quyết 16, Bộ Chính trị đã nêu mục tiêu tổng quát toàn diện và những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu. Thành phố phấn đấu phát triển kinh tế nhanh và bền vững, gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng và cơ cấu lại theo hướng phát triển các nhóm ngành dịch vụ đạt chất lượng, hiệu quả; tập trung 4 ngành công nghiệp có hàm lượng khoa học - công nghệ và giá trị gia tăng cao, lựa chọn một số công đoạn, sản phẩm tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu, phát triển công nghiệp hỗ trợ; phát triển nông nghiệp đô thị… Tổng sản phẩm nội địa (GDP) bình quân đầu người đạt khoảng 8.500 USD vào năm 2020. Cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư để thu hút đầu tư trong và ngoài nước, chú trọng các dự án công nghệ cao, công nghệ sạch và bảo vệ môi trường. Tạo bước đột phá về hệ thống kết cấu hạ tầng đô thị, nâng cao hiệu quả công tác quy hoạch, thiết kế đô thị, quy hoạch xây dựng nông thôn mới, giải quyết cơ bản tình trạng ùn tắc giao thông, ngập nước… Huy động các nguồn lực phát triển giáo dục - đào tạo, khoa học - công nghệ, y tế, văn hóa, thể dục - thể thao. Phát triển các hoạt động văn hóa theo hướng văn minh, giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc và các giá trị tinh thần mang nét đặc trưng của TPHCM. Tăng cường quốc phòng, an ninh, giữ vững ổn định chính trị - xã hội trong mọi tình huống.
Nghị quyết 16 tiếp tục cho phép TP được thực hiện thí điểm đối với những vấn đề mới phát sinh trong quá trình phát triển trên cơ sở có đề án xin Chính phủ và chịu sự theo dõi, giám sát của Chính phủ. Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành tiếp tục tháo gỡ vướng mắc, tạo thuận lợi cho TP về tỷ lệ điều tiết ngân sách, phân cấp quản lý tài chính công; về quy hoạch, kế hoạch và đầu tư; về tổ chức, nhân sự và thẩm quyền xử phạt hành chính… Xem xét sửa đổi, bổ sung về cơ chế, chính sách tạo vốn, hỗ trợ vốn để thu hút vốn đầu tư trong và ngoài nước từ nhiều thành phần kinh tế, theo nhiều hình thức đa dạng và phù hợp (BOT, BT, PPP, chuyển nhượng quyền kinh doanh khai thác, khai thác quỹ đất và dịch vụ liên quan…).
Để thực hiện tốt Nghị quyết 16, TP sẽ có kế hoạch triển khai cụ thể trong Đảng bộ, các cấp chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội và các tầng lớp nhân dân cùng với việc chủ động phối hợp với các bộ, ngành Trung ương và các địa phương, tạo nên sự đồng thuận, sự gắn bó và sức mạnh chung để cùng phát triển.
Hy vọng việc triển khai thực hiện Nghị quyết 16 của Bộ Chính trị sẽ tạo sự chuyển biến trong nhận thức và hành động, sẽ làm cho sức thu hút và sức lan tỏa của TPHCM ngày càng lớn hơn và xứng tầm hơn.
Phạm Phương Thảo
