(SGGPO).- Đó là ông Lê Cải (90 tuổi) ở thôn Long Hà, thị trấn La Hai, huyện Đồng Xuân, tỉnh Phú Yên. Chiếc nón bằng nhựa, trên chóp “lợp” một lớp hoa văn bằng đồng. Đây là điều đặc biệt so với những chiếc nón nhựa khác.
Ông Cải cho biết, ông mua chiếc nón này tại thị trấn La Hai từ hồi “chín năm” (thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp 1945-1954 - PV). Trải qua những năm tháng chiến tranh ác liệt, các vật dụng trong trong gia đình như: tủ, bàn, bình, chén, bát, đĩa cổ… đã mất hoặc vỡ hết, riêng chiếc nón nhựa ông cẩn thận cất giữ và còn nguyên vẹn đến bây giờ.
Chiếc nón nhựa được ông Lê Cải lưu giữ còn khá nguyên vẹn
Ông Lê Cải
“Hồi sức khỏe còn tốt, trong thôn xóm có đám hỏi, đám cưới hay giỗ chạp, lễ lạt gì họ đều mời tôi dự và không quên nhắc “phải đội chiếc nón nhựa” cho ra…“ông già xưa”. Xong đám về, tôi treo nó phía sau vách hậu bọc ni lon cẩn thận, nhờ vậy mà nó vẫn còn nguyên vẹn. Nó là vật kỷ niệm gắn bó với tôi gần cả đời người”- ông Cải cho biết.
Xem qua chiếc nón nhựa mà ông Cải đã dày công giữ gìn, chúng tôi thấy từ chỗ thắt quai đến chóp nón bằng đồng hiện rõ nét hoa văn rất tinh xảo. Theo ông Đoàn Phước Thuận - Chủ nhiệm CLB Nghiên cứu sưu tầm cổ vật Phú Yên, căn cứ các hoa văn trên chóp nón thì đây là chiếc nón ngựa Gò Găng có từ thời vua Bảo Đại. Người đội nón này thời ấy là địa chủ hoặc lính hầu.
Còn theo thạc sĩ Lê Thế Vịnh, Trưởng phòng Di sản Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch Phú Yên, từ trước đến nay ở Phú Yên chỉ thấy nón nhựa bình thường. Riêng chiếc nón nhựa mà trên chóp có một lớp hoa văn bằng đồng này, lần đầu tiên ông nhìn thấy. Ông Vịnh cũng xác định: Qua quan sát kỹ, hoa văn bằng đồng trên chóp nón là hình dáng nguyên vẹn của nón chứ không phải do “gia công” tạo thêm”.
XUÂN HIẾU
