Ngày 25-7, UBND TP Hà Nội đã tổ chức cuộc họp bàn về Đề án quy hoạch chi tiết bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị Khu di tích trung tâm Hoàng thành - Thăng Long (tỷ lệ 1/500) và Đồ án Quy hoạch tổng thể bảo tồn, tôn tạo Khu di tích Thành Cổ Loa (tỷ lệ 1/2000) với sự tham dự của Chủ tịch UBND TP Nguyễn Thế Thảo cùng đại diện nhiều đơn vị liên quan.
Khai quật khu di tích Hoàng Thành Thăng Long. Ảnh: T.L.
Theo ý kiến của các chuyên gia về bảo tồn di tích, nơi đây dù được ghi nhận như một di tích đặc biệt quan trọng đối với lịch sử thủ đô và đất nước, được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới, nhưng Khu trung tâm Hoàng thành - Thăng Long vẫn chưa có được hình ảnh đặc trưng của hoàng cung với quy mô lộng lẫy, như sử sách từng ghi. Hiện tại, nhiều hạng mục di tích đã bị thay đổi, một số xuống cấp. Do những biến thiên của lịch sử, nhiều công trình xây dựng với chức năng sử dụng tạm thời gây ảnh hưởng đến các di tích kiến trúc gốc. Tại Thành cổ, di tích lịch sử và di tích cách mạng còn lại vẫn chưa được quản lý, quy hoạch một cách hệ thống, xâu chuỗi trong lịch sử phát triển liên tục của di tích. Hai khu vực di chỉ khảo cổ 18 Hoàng Diệu và Thành cổ vẫn bị chia cắt bởi tuyến đường Hoàng Diệu, vì thế, chu trình tham quan tại đây không có tính liên tục, đồng thời khả năng kết nối giữa các điểm di tích vẫn còn nhiều hạn chế.
Vì thế, theo KTS Vũ Đình Thành, Phó Viện trưởng Viện Kiến trúc Quy hoạch đô thị và nông thôn, Chủ nhiệm Đề án quy hoạch, phạm vi nghiên cứu đề án rộng 18ha, tập trung nghiên cứu trung tâm Hoàng thành - Thăng Long giai đoạn thời Nguyễn, thuộc Pháp và cận đại; nghiên cứu qua các tư liệu về bản đồ và nhận diện lịch sử; đánh giá di tích với tương quan các di sản văn hóa khác… Đề án đưa ra những ý tưởng về quy hoạch, cơ cấu sử dụng đất, phân khu chức năng; đồng thời, đề xuất quy hoạch bảo tồn, tôn tạo các khu vực: Cột Cờ, Đoan Môn, nhà và hầm Cục Tác chiến, nền và thềm Rồng, Hậu Lâu, Cửa Bắc… Đồng thời, đề án cũng đề xuất các biện pháp chính về nguyên tắc kết nối không gian lịch sử; đề xuất việc ứng xử với các công trình kiến trúc (lập danh sách 119 công trình kiến trúc, xin ý kiến giữ lại công trình then chốt, hạ giải các công trình không quan trọng)… Về lâu dài nếu hội đủ các điều kiện sẽ phục dựng điện Kính Thiên… Cũng theo đề xuất của viện, đường Hoàng Diệu trong tương lai chưa mở rộng đi bộ được, đến năm 2030 vẫn là tuyến giao thông quan trọng nên viện mới đề xuất xây tuyến đi bộ bằng các đường hầm ngầm sang khu trưng bày ngầm dưới đất.
Kết luận cuộc họp, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Thế Thảo cho biết, Viện Kiến trúc Quy hoạch đô thị và nông thôn đã nghiên cứu và triển khai xây dựng đề án một cách công phu và khoa học, nhấn mạnh vào các vấn đề bảo tồn, phát huy cũng như quy chế thực hiện. Đề án này vừa khả thi trước mắt vừa có tầm nhìn lâu dài. Tuy nhiên, cần xác định một cách thận trọng và bài bản công trình nào cần phục chế, công trình nào cần bảo tồn, tôn tạo và công trình nào không có giá trị sử dụng. Chủ tịch Nguyễn Thế Thảo yêu cầu nghiên cứu lại khu vực kết nối không gian giữa quảng trường, Lăng Bác và khu di tích. Cần nghiên cứu bãi đậu xe tĩnh có đủ quy mô và sức chứa. Riêng về việc xây đường hầm, thống nhất đưa phương án trước mắt; phía trục Bắc Sơn có thể không làm nhưng ở trục điện Kính Thiên sang nhà Quốc hội nên để đường hầm…
Trong thời gian tới, các sở, ngành của Hà Nội sẽ tiếp tục phối hợp cùng Viện Kiến trúc Quy hoạch đô thị và nông thôn hoàn thiện đề án trình Chính phủ.
VĨNH XUÂN
