Ai Cập đối mặt với biểu tình lan rộng sau khi Liên minh quốc gia ủng hộ tính hợp pháp (NASL) - lực lượng do Tổ chức anh em Hồi giáo (MB) dẫn đầu và quy tụ 34 chính đảng và phong trào Hồi giáo ủng hộ Tổng thống bị phế truất Mohamed Morsi, phát động cuộc “biểu tình triệu người” trong ngày 29-10 (giờ địa phương) để phản đối chính phủ lâm thời.
Biểu tình liên tục nổ ra tại Ai Cập.
Biểu tình tiếp nối biểu tình
NASL cho biết, cuộc biểu tình nhằm ủng hộ “tính độc lập của ngành tư pháp” với cáo buộc chính phủ lâm thời can thiệp thô bạo vào công việc của ngành tư pháp. NASL cũng kêu gọi những người ủng hộ tham gia các cuộc biểu tình lớn với tên gọi “chống đảo chính quân sự đẫm máu” vào ngày 4-11 tới, thời điểm dự kiến diễn ra phiên tòa xét xử ông Morsi và một số thủ lĩnh của MB với cáo buộc tra tấn và sát hại những người biểu tình đối lập trước cửa dinh tổng thống vào tháng 12-2012.
Trước đó, ngày 28-10, cảnh sát Ai Cập đã phải bắn đạn hơi cay giải tán một cuộc tuần hành của sinh viên ủng hộ ông Morsi tại thủ đô Cairo. Khoảng 2.500 sinh viên của Đại học Al-Azhar đã tổ chức tuần hành, phong tỏa một tuyến đường chính nối với sân bay quốc tế Cairo, đòi lật đổ “chính quyền quân sự” và phục chức cho ông Morsi. Sau khi hô các khẩu hiệu phản đối, người biểu tình đã dùng gạch đá ném vào lực lượng an ninh. Sau các nỗ lực hòa giải bất thành, vào cuối giờ chiều, cảnh sát đã quyết định bắn đạn hơi cay để giải tán đám đông và khai thông tuyến đường bị phong tỏa. Đáp lại hành động trấn áp của lực lượng an ninh, Hội Sinh viên Đại học Al-Azhar khẳng định sẽ tiếp tục tổ chức các cuộc biểu tình phản đối.
Bạo lực lan rộng
Trước làn sóng phản đối chính quyền quân sự, Thủ tướng lâm thời Ai Cập Hazem el-Beblawi đã có động thái nhằm xoa dịu công chúng khi tuyên bố không muốn quốc gia Bắc Phi này trở thành nhà nước quân sự. Trả lời phỏng vấn kênh truyền hình Sky News Arabia, ông Beblawi nhấn mạnh một trong những thành quả quan trọng của cuộc cách mạng tháng 1-2011 là chấm dứt khái niệm về nhà nước quân sự. Theo ông, quân đội có vai trò quan trọng là bảo vệ biên giới của đất nước và họ sẽ không thể hoàn thành nhiệm vụ chính của mình nếu can dự sâu hơn vào chính trị. Thủ tướng lâm thời Ai Cập cũng khẳng định Chính phủ lâm thời Ai Cập cam kết thực hiện lộ trình chuyển tiếp chính trị và sẽ tổ chức cuộc bầu cử tổng thống trước thời hạn vào năm 2014.
Tuy nhiên, theo Viện Nghiên cứu chiến lược quốc tế (IISS) của Mỹ, quân đội Ai Cập lại mang đến một cảm giác hoài nghi khi hình ảnh của Tướng Abdel-Fatah El-Sisi, Bộ trưởng Quốc phòng, xuất hiện mọi lúc, mọi nơi. Ông El-Sisi được cho là người nắm thực quyền quyết định mọi vấn đề liên quan đến chính trường Ai Cập hiện nay. Người dân xứ sở kim tự tháp bắt đầu bàn tán về tương lai chính trường nước này và vai trò của quân đội. Những lời đồn thổi cũng vì đó mà nhanh chóng lan ra, rằng cuộc đảo chính lật đổ ông Morsi chỉ là màn dạo đầu của một kịch bản đã được viết sẵn, rằng Tướng El-Sisi sẽ chạy đua vào chức tổng thống trong cuộc bầu cử sắp tới.
Vì vậy, việc MB tiếp tục kích động các cuộc biểu tình phản đối là điều dễ hiểu. Xung đột gay gắt giữa các thành viên của MB và quân đội Ai Cập đã nhấn chìm mọi hy vọng về một giải pháp toàn diện thúc đẩy tiến trình chuyển giao và thiết lập trật tự ở quốc gia Bắc Phi này. Theo lộ trình, Ai Cập sẽ tổ chức trưng cầu dân ý về bản hiến pháp mới hoặc sửa đổi vào cuối năm nay, sau đó tổ chức bầu cử quốc hội vào tháng 4-2014 và bầu cử tổng thống vào mùa hè. Không biết lộ trình này có diễn ra suôn sẻ hay không nhưng chắc chắn một điều Ai Cập sẽ phải đối mặt với bạo lực lan rộng trong thời gian tới.
ĐỖ CAO (tổng hợp)
