Bấy lâu nay, người ta nhắc nhiều đến tình trạng bóp méo tiếng Việt ở giới trẻ, đặc biệt trong các mối quan hệ qua internet. Tình trạng này ngày càng trở nên tồi tệ đến nỗi loại ngôn ngữ này đã dần thâm nhập vào cuộc sống thường ngày, len vào trường học, trở thành một cách để giới trẻ thể hiện mình. Đến mức mà nhiều người đã gọi loại ngôn ngữ đặc biệt này là ngôn ngữ “tuổi teen” (tuổi mới lớn).
Trước tình trạng đó, nhiều chuyên gia ngôn ngữ, các bậc phụ huynh, thầy cô giáo liên tục lên tiếng cảnh báo, thói quen sử dụng loại ngôn ngữ này sẽ dẫn đến làm hỏng tiếng Việt thuần túy. Tuy nhiên, hiệu quả thực tế không đáng kể.
Sự phát tán loại ngôn ngữ tuổi mới lớn còn được tiếp tay bởi nhiều trang web giải trí dành cho giới trẻ lạm dụng ngôn ngữ này. Không những thế, ngay cả trong điện ảnh người ta cũng đã làm cả những bộ phim có nhan đề phim sử dụng ngôn ngữ kiểu này để hút khách. Khi được hỏi, hầu hết đều trả lời đó là ngôn ngữ thông dụng của giới trẻ hiện nay, sử dụng thứ ngôn ngữ đó giúp khách hàng, khán giả trẻ cảm thấy gần gũi, thân quen hơn và đi kèm dĩ nhiên là việc sử dụng các dịch vụ. Những lời bào chữa trở nên lạc lõng khi trong thực tế hiện nay, có một bộ phận giới trẻ lại đang nỗ lực nhằm trả lại sự trong sáng của tiếng Việt.
Ban đầu chỉ là ở một vài trang web cá nhân, vài diễn đàn nhỏ cấm sử dụng ngôn ngữ tuổi mới lớn. Dần dần, phong trào đã lan ra ngày càng lớn mạnh. Cho đến nay, phong trào giữ gìn sự trong sáng cho tiếng Việt đã trở thành một trào lưu chính trong cộng đồng mạng. Ở hầu hết các diễn đàn giao lưu trực tuyến nổi tiếng dành cho giới trẻ từ công nghệ như vozforum đến giải trí như haivl… đều có những biện pháp trừng phạt đối với những ai sử dụng ngôn ngữ tuổi mới lớn, nhẹ thì cảnh cáo, nặng là xóa nick vĩnh viễn. Thậm chí, viết không dấu cũng bị liệt vào danh mục cấm, đến mức mà một số trường hợp do trục trặc máy móc không thể gõ dấu tiếng Việt, người tham gia phải thông báo và chỉ giới hạn trong một vài đoạn.
Điều đáng nói là phong trào bảo vệ sự trong sáng trong tiếng Việt hiện nay hoàn toàn mang tính tự phát, không có tổ chức cũng không có sự kêu gọi hay vận động của bất cứ ai. Thế nhưng, phong trào vẫn lan rộng mạnh mẽ và được sự ủng hộ của đại đa số người trẻ. Đến mức hiện nay, kiểu viết theo dạng ngôn ngữ tuổi mới lớn chỉ tồn tại ở các trang mạng mang tính chuyên biệt như dành riêng cho một cộng đồng có cùng sở thích, đam mê hay là ở những địa chỉ cá nhân trong các trang mạng xã hội. Các bạn trẻ còn tự xây dựng những bức tranh cổ động cho việc dùng tiếng Việt một cách đúng đắn, những video clip chế giễu việc sử dụng tiếng Việt theo những cách sai, phá cách… Tất cả những điều đó cho thấy giới trẻ đang tự có ý thức tích cực trong việc giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt không chỉ trong bản thân mà với cả bạn bè đồng trang lứa.
Phong trào giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt đang phát triển mạnh mẽ và đang rất cần sự hỗ trợ giúp đỡ từ chính xã hội, từ những công ty kinh doanh truyền thông mạng, từ những nhà sản xuất sản phẩm văn hóa cho tuổi mới lớn để phong trào trở thành một nét đẹp văn hóa.
XUÂN THÂN
