Được nhà nước giao khoán 8.681m² đất canh tác, 4 lão nông ở phường Cát Lái (quận 2, TPHCM) làm xong một vụ lúa thì bà Châu Thị Bảy (người từng canh tác phần đất này thời chế độ cũ) đến chiếm lại. Các lão nông thưa kiện, phường nhiều lần hòa giải nhưng không thành. Đến năm 2008, phường hòa giải thành, nhưng UBND quận 2 lại thu hồi toàn bộ diện tích đất này và giao cho Lữ đoàn 125 thực hiện Dự án khu doanh trại 20ha. Đất bị thu hồi nhưng đến nay các lão nông vẫn chưa nghe quận nói gì đến việc bồi thường?
Tranh chấp
Trong đơn gửi Báo SGGP, bà Huỳnh Thị Bông (nhà số 234A Lê Văn Thịnh) cho biết, năm 1978, chồng bà là ông Nguyễn Văn Mau cùng con trai là anh Nguyễn Xuân Thành phục hóa 8 công đất (8.000m²) tại cánh đồng Bàu Trích (phường Cát Lái) để trồng lúa. Đến năm 1990, Hợp tác xã Nông nghiệp 1 (huyện Thủ Đức cũ) điều chỉnh đất đai theo định mức bình quân nhân khẩu, gia đình bà giao nộp toàn bộ diện tích đất trên và sau đó được chia lại 3.055m² tại cánh đồng Bà Nghị.
Vừa canh tác được một vụ lúa, bà Bảy tự ý đến chiếm đất này. Gia đình bà Bông sau đó rơi vào cảnh khó khăn cùng cực, các con bà phải chạy xe ôm, bốc vác kiếm sống. Ông Mau vì lo rầu chuyện mưu sinh và bức xúc việc bị mất đất vô lý nên đã mất vào tháng 7-2007. Trình bày với chúng tôi, bà Bông cho biết ông bà cả đời hoạt động cách mạng, thương tật khắp người, đến ngày hòa bình chỉ mong có đất sản xuất để ổn định cuộc sống, đã được chia đất nhưng lại bị chiếm, kêu cứu thì quận không giải quyết lại còn thu hồi.
Bà Nguyễn Thị Dung (vợ nông dân Đặng Văn Ba) chỉ phần đất được nhà nước giao khoán sản xuất, nay quận 2 lại giao cho đơn vị khác. Ảnh: PHẠM MINH
Chung cảnh ngộ, năm 1990, cũng được Nhà nước chia đất tại cánh đồng Bà Nghị là các hộ: bà Nguyễn Thị Lánh (2.113m²), ông Đặng Văn Ba (1.400m²), bà Nguyễn Thị Việt (2.113m²). Tất cả diện tích đất của các lão nông này cũng bị bà Bảy chiếm vào năm 1991. Vốn là những gia đình thuần nông sau ngày đất nước giải phóng, nên khi mất đất những lão nông lâm cảnh hết sức khó khăn. Như gia đình bà Nguyễn Thị Lánh, từ ngày bị mất đất, các con bà phải tha phương kiếm sống. Hiện tuổi già nhưng bà Lánh phải sống neo đơn trong căn nhà tình thương do bà con trong phường đóng góp xây cho. Bà Lánh bày tỏ: “Tôi chỉ mong muốn quận sớm giải quyết, làm rõ vấn đề, trả lại đất cho chúng tôi, để các con tôi có ruộng đất sản xuất”.
Bao giờ giải quyết dứt điểm?
Ngay sau khi bị bà Bảy chiếm đất, các hộ nông dân đưa đơn lên phường nhờ can thiệp, giải quyết sớm. Sau đó, phường giải quyết theo biện pháp hòa giải, hai bên tự thỏa thuận chia đất theo tỷ lệ. Sau nhiều lần hòa giải không thành (nhiều hộ nông dân không đồng ý chia đất cho người vô cớ chiếm đất là bà Bảy), UBND phường Cát Lái báo cáo lên quận.
Ngày 25-7-1998, UBND quận có Quyết định số 1186/QĐUB-QLĐT giải quyết tranh chấp nói trên với nội dung buộc bà Châu Thị Bảy giao trả lại phần đất tự ý chiếm lại trái pháp luật tại cánh đồng Bà Nghị của các hộ nông dân đã nêu. Đồng thời giao UBND phường Cát Lái quản lý phần đất trên, kiểm tra tình hình sử dụng đất của các nông dân có tên, lập báo cáo trình UBND quận 2 xem xét giải quyết. Ngay sau đó, bà Bảy gửi đơn khiếu nại Quyết định 1186/QĐUB-QLĐT của UBND quận 2 lên UBND TPHCM.
Ngày 20-11-1998, UBND TP có Quyết định 6282/QĐ-UB-NC với nội dung buộc bà Châu Thị Bảy trả lại phần đất tự chiếm vào năm 1991, tại phường Cát Lái, vì số đất này Nhà nước giao khoán cho các hộ sử dụng. Tuy nhiên, cũng trong Quyết định 6282, UBND TP lại giao UBND quận 2 quản lý phần đất thu hồi nói trên để đưa vào quỹ đất công ích quận.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, toàn bộ diện tích đất của các hộ nông dân nói trên hiện đã được UBND quận 2 giao cho Lữ đoàn 125 thực hiện Dự án khu doanh trại 20ha từ trước năm 2008. Ngày 10-1-2008, UBND quận 2 có công văn số 255/UBND-TNMT gửi UBND phường Cát Lái về việc giải quyết kiến nghị của các hộ dân bị thu hồi đất do có nguồn gốc đất từ hợp tác xã cũ giao khoán với nội dung: giao Chủ tịch UBND phường Cát Lái lập tổ công tác hòa giải để các bên tranh chấp tự thỏa thuận nhận tiền bồi thường. Ngày 20-2-2008, UBND phường Cát Lái tiến hành mời hai bên hòa giải, hai bên thống nhất thỏa thuận phân chia, các hộ nông dân 65% và bà Bảy 35% trên tổng diện tích đất của mỗi hộ.
Việc giải quyết tranh chấp giữa các bên đã xong nhưng cho đến nay các hộ nông dân – “những lão nông sống nhờ đất” - vẫn chưa được hưởng phần lợi nào trên thửa đất nhà nước đã giao khoán cho họ. Bà con đề nghị UBND quận sớm giải quyết dứt điểm những khiếu nại của bà con.
TUẤN VŨ
