Báo cáo về công tác tiếp thu, giải trình, chỉnh lý và một số nội dung lớn của dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) sau khi tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội tại kỳ họp thứ 5, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, dự thảo luật đã được chỉnh lý để bảo đảm tính rõ ràng, khả thi của chính sách đất đai cho đồng bào dân tộc thiểu số; rà soát thu hẹp nội dung kế hoạch sử dụng đất cấp huyện và các quy định liên quan để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc thực tiễn như đại biểu Quốc hội phản ánh.
 |
Quang cảnh buổi làm việc |
Đáng lưu ý, về áp dụng phương pháp thặng dư để định giá đất (Khoản 4 Điều 158), dự thảo luật thiết kế 2 phương án.
Phương án 1, bổ sung phương pháp thặng dư là một trong những phương pháp xác định giá đất và tiếp tục hoàn thiện dự thảo luật để quy định nguyên tắc, điều kiện áp dụng phương pháp thặng dư. Loại ý kiến ủng hộ phương án này nhìn nhận, đây là phương pháp có tính khoa học, được áp dụng rộng rãi tại các quốc gia trên thế giới, việc quy định tiếp tục cho phép áp dụng phương pháp thặng dư sẽ tạo cơ sở để có nhiều phương pháp định giá áp dụng phù hợp nhất với thực tế, giúp tăng tính giải trình, phản biện về giá đất được đưa ra. Đây cũng là phương án được cơ quan thẩm tra lựa chọn.
Phương án 2, giữ quy định như tại dự thảo luật trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 5 với nhận định là phương pháp thặng dư có nhiều yếu tố phải giả định để tính toán như doanh thu phát triển (thời gian bán hàng, tiến độ bán hàng, tốc độ tăng giá, tỷ lệ lấp đầy…) và chi phí phát triển (thời gian đầu tư xây dựng, tiến độ xây dựng, lợi nhuận của nhà đầu tư có tính đến yếu tố rủi ro và chi phí vốn…), trong khi hiện nay rất thiếu cơ sở dữ liệu và căn cứ để giả định, tính toán.
 |
Đại biểu dự phiên họp |
Bên cạnh đó, nhóm quy định về thu hồi đất còn khá nhiều ý kiến khác nhau. Trong đó, liên quan đến tiêu chí thu hồi và đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án nhà ở thương mại, công trình thương mại, công trình dịch vụ, khu vui chơi, giải trí, tổ hợp đa năng để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng, dự thảo luật đại biểu đưa ra 2 phương án.
Phương án 1: Giao HĐND quyết định dự án trọng điểm thực hiện đấu thầu dựa trên 5 nguyên tắc: (1) bảo đảm hiệu quả sử dụng đất; (2) khả năng bố trí nguồn vốn ngân sách địa phương để thực hiện thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; (3) quỹ đất hiện có tại địa phương; (4) nhu cầu thu hút đầu tư của địa phương; (5) bảo đảm an ninh, trật tự xã hội, hạn chế khiếu nại, khiếu kiện. Ngoài các trường hợp này mà Nhà nước thu hồi thì giao tổ chức phát triển quỹ đất thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất (quy định tại Điều 112, Điều 125 và Điều 126).
Quy định theo hướng này nhằm tạo điều kiện cho địa phương tự quyết định phù hợp với đặc điểm từng địa phương. Tuy nhiên, việc thiếu quy định định lượng sẽ gây lúng túng cho địa phương trong tổ chức thực hiện.
Phương án 2: Quy định tiêu chí phân định theo quy mô về diện tích dự án, trên 10ha là trường hợp đấu thầu, không phân biệt loại đất thực hiện dự án; dưới 10ha và không sử dụng đất ở là trường hợp đấu giá; dưới 10ha và có sử dụng đất ở là trường hợp thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc sử dụng quyền sử dụng đất đang có (quy định tại Điều 112, Điều 125 và Điều 126 dự thảo luật).
Quy định theo hướng này nhằm xác định rõ ràng ngay trong luật các trường hợp đấu thầu, đấu giá, thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc sử dụng quyền sử dụng đất đang có để địa phương thực hiện được ngay. Đối với dự án nhà ở thương mại, công trình thương mại, công trình dịch vụ, khu vui chơi, giải trí, tổ hợp đa năng sử dụng các loại đất không phải là đất ở, tiêu chí về mức quy mô là cần thiết để làm rõ dư địa cho việc tiếp tục thực hiện cơ chế thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất để thực hiện dự án.
Tuy vậy, theo Chủ nhiệm Vũ Hồng Thanh, hạn mức 10ha này cũng cần tiếp tục nghiên cứu. "Có ý kiến đề nghị quy định mức quy mô 20ha tương ứng với dự án đầu tư xây dựng khu đô thị", ông Vũ Hồng Thanh cho biết.
Một số trường hợp thu hồi đất khác (thu hồi đất chưa có trong quy hoạch sử dụng đất quốc phòng, quy hoạch sử dụng đất an ninh thu hồi đất để xây dựng công trình tôn giáo...) cũng còn những ý kiến khác nhau.
Lắng nghe các ý kiến tại buổi làm việc, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ yêu cầu các cơ quan hữu quan chắt lọc các nội dung cần được tiếp tục xin ý kiến trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội và hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách (dự kiến tổ chức trước khi diễn ra kỳ họp thứ 6 của Quốc hội) để có được bản dự thảo luật tốt nhất trình Quốc hội.
