Trong kinh tế, người ta xác định uy tín của một thương hiệu có giá trị rất lớn, có khi còn cao hơn cả giá trị vật chất thực tại. Trong đời sống con người, đời sống tinh thần là một yếu tố có tính quyết định cho hạnh phúc.
Không thể nói người sống trong sự giàu có về vật chất nhưng luôn bị lo sợ, bị dằn vặt giày vò, thế giới nội tâm trống rỗng nghèo nàn là người sống có ý nghĩa. Bởi vậy, có thể nói, giá trị đời sống tùy thuộc vào giá trị của tinh thần.
Không hề siêu hình hay duy tâm trong vấn đề này. Một tinh thần mạnh mẽ lạc quan, nhân hậu không chỉ tạo niềm vui trong cuộc sống, đấy còn là một động lực, một nguồn năng lượng tạo ra các giá trị vật chất. Một gia đình hay nói rộng hơn một dân tộc, một quốc gia có sức sống mạnh mẽ nhất thiết phải để lại cho con cháu những giá trị tinh thần lớn lao. Giá trị tinh thần ấy là gì? Các nhà triết học, xã hội học từ Đông sang Tây đều có chung một nhận định: Đấy là niềm tự hào, là ý chí vượt khó, là tình yêu, là tình nghĩa, là văn hóa và nói gọn lại là đạo lý làm người.
Không có đạo lý, cuộc sống con người luôn ở trong tình trạng mông muội, hỗn loạn trong bóng tối, không có phương hướng và tự hủy diệt. Đạo lý làm người chính là cái cốt lõi trong đời sống tinh thần, là chuẩn của giá trị tinh thần.
Từ xa xưa cho tới ngày nay người ta sống có hai thứ có giá trị vô giá: Có hôm qua và có ngày mai. Người ta cũng không thể lựa chọn cha mẹ sinh ra, dân tộc và Tổ quốc. Cho dù mỗi dân tộc, mỗi đất nước có nền văn hóa khác nhau nhưng đều chung một nền tảng đạo lý làm người: Phải yêu thương cha mẹ, người thân và yêu nước thương nòi.
Là người Việt Nam, chúng ta đã có một hôm qua oanh liệt, phi thường. Có ai không tự hào khi đọc hai câu trong Bình Ngô Đại cáo của Nguyễn Trãi: “Từ Đinh, Lê, Lý, Trần xây nền độc lập. Cùng Hán, Đường, Tống, Nguyên hùng cứ một phương”. Chúng ta có quyền tự hào với Điện Biên Phủ, Chiến thắng mùa xuân 1975 giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Tự hào luôn đi đôi với trách nhiệm. Đạo lý làm người là vậy. Chúng ta, những người sống trong bối cảnh đất nước thanh bình có “ngày mai tuy có nhiều thách thức nhưng rất tươi sáng” không thể quên những con người coi trọng đạo lý yêu nước thương nòi đã hy sinh thân mình để tạo nên giá trị tinh thần, đạo lý làm người Việt Nam đời đời truyền nối.
Chính vì vậy, ngày Thương binh - Liệt sĩ (27-7) cần được nhìn nhận ở tầm mức văn hóa sâu rộng. Không chỉ là đền ơn đáp nghĩa những anh hùng, liệt sĩ, những người có công với đất nước, còn là ngày tôn vinh những giá trị tinh thần Việt Nam, đạo lý Việt Nam.
Trần Văn
