Sáng tạo trong xác định mô hình là đột phá
Số hóa là việc tạo ra phiên bản số của các thực thể (đối tượng, vạn vật), thường là tạo ra dạng số (dữ liệu) của các thực thể từ dạng vật lý của chúng, như tạo văn bản số trên máy tính của một văn bản in trên giấy. Bản chất của cấp độ số hóa là biến đổi. Các thực thể sau khi số hóa có thể nối với nhau trên internet, tạo nên một không gian số và có sự kết nối giữa không gian các thực thể và không gian số, gọi là kết nối thực thể - số.
Kết nối này dẫn đến khả năng các hoạt động của con người đều có thể được điều khiển và tính toán dựa trên phiên bản số của các thực thể. Như vậy, có thể xem chuyển đổi số là việc chuyển từ phương thức sống, làm việc lâu nay sang phương thức sống và làm việc mới. Số hóa gắn liền với các công nghệ số hiện đại, như internet vạn vật, điện toán đám mây, chuỗi khối…
Xác định mô hình hoạt động số là việc trả lời câu hỏi phương thức sống, làm việc thay đổi như thế nào với các công nghệ số và dữ liệu được số hóa. Đối với các tổ chức hay doanh nghiệp, đó là việc xác định mô hình hoạt động hoặc mô hình kinh doanh. Bản chất của cấp độ này là sáng tạo và cốt lõi là việc sử dụng các nguồn dữ liệu được kết nối với các phương pháp của trí tuệ nhân tạo (AI).
Hình dung sau dịch Covid-19, ngành giáo dục sẽ dạy - học với cách truyền thống và trực tuyến như thế nào. Các doanh nghiệp phải sản xuất, kinh doanh như thế nào. Hoặc chính quyền các cấp sẽ cung cấp cho người dân các dịch vụ công như thế nào...
Sau nguy cơ thì đây là cơ hội cho chuyển đổi số. Cơ hội và cả sự bắt buộc tất yếu chuyển qua các phương thức mới, trong đó tính sáng tạo trong xác định mô hình hoạt động sẽ là yếu tố đột phá.
Chuyển đổi là việc các cá nhân, tổ chức thực hiện thay đổi theo mô hình đã xác định. Đây là một quá trình thay đổi tổng thể và toàn diện, từ lãnh đạo cao nhất đến mọi thành viên của tổ chức; từ xây dựng năng lực số đến văn hóa số, xây dựng lộ trình và kế hoạch, từng bước thay đổi theo lộ trình. Phần “số” nhiều hay ít trong quá trình chuyển đổi sẽ tùy thuộc từng lĩnh vực, từng tổ chức.
Cần chú ý rằng, chuyển đổi số là một quá trình lâu dài. Bài học kinh nghiệm ở nhiều nơi là cần có tầm nhìn xa nhưng chia mục tiêu và lộ trình thành nhiều phần nhỏ, bước nhỏ để thực hiện.
Đổi mới tư duy, nhận thức - việc đầu tiên
Yếu tố quyết định đầu tiên trong cách mạng công nghiệp lần thứ tư và trong chuyển đổi số chính là nhận thức. Cần có đổi mới tư duy và thống nhất nhận thức ở từng cá nhân, từng tổ chức. Việc này chỉ có được qua quá trình đào tạo và tự học. Những câu hỏi, kiến thức chính cần có và trả lời là chuyển đổi số là gì, chuyển đổi số với cách mạng công nghiệp lần thứ tư liên quan ra sao, các bước của chuyển đổi số là gì?
Do đó, sắp tới, TPHCM cần tổ chức các khóa đào tạo, tập huấn giới thiệu kiến thức cơ bản về chuyển đổi số cho đội ngũ lãnh đạo, cán bộ, công chức, viên chức thành phố.
Đặc biệt, phải phát huy tinh thần trách nhiệm, chủ động, sáng tạo của người đứng đầu trong chuyển đổi số. Có thể bắt đầu từ việc khai thác dữ liệu, thay đổi mô hình hoạt động, đảm bảo tính đồng bộ, liên thông, kết nối giữa các cơ quan nhà nước để cung cấp các tiện ích, dịch vụ công trực tuyến tốt hơn cho người dân, doanh nghiệp.
Về lộ trình số hóa, TPHCM đang tiến hành xây dựng kế hoạch số hóa và sử dụng dữ liệu hiệu quả trong hoạt động của chính quyền. Các hồ sơ điện tử về dịch vụ công được quản lý bằng các hệ thống quản lý hồ sơ. Các loại văn bản hành chính cần được hỗ trợ khai thác, sử dụng bởi các hệ thống khai phá văn bản. Trên cơ sở đó, xây dựng hệ thống thu thập và tổ chức lưu trữ các báo cáo của thành phố cùng đơn vị trực thuộc; xây dựng hệ thống tự động phân tích văn bản báo cáo và đưa ra các nhận định, thống kê phục vụ sự chỉ đạo, điều hành nhanh chóng, kịp thời.
Cùng đó, TPHCM tiếp tục hoàn thiện nền tảng xử lý dữ liệu giúp hoàn thiện hơn quy trình tích hợp, xử lý dữ liệu hiện có, hướng đến xây dựng Kho dữ liệu dùng chung và Hệ sinh thái dữ liệu mở của thành phố. Đây có thể là những bước đi đầu tiên quan trọng và sáng tạo trong chiến lược chuyển đổi số của TPHCM.
| Chuyển đổi số giúp sáng tạo, đổi mới mô hình kinh doanh, sự chuyển đổi của các thành phần kinh tế, lĩnh vực, doanh nghiệp, sản xuất và dịch vụ dựa vào tiến bộ của công nghệ số. Các chương trình của chính quyền cũng cần tập trung vào việc tạo ra một môi trường thuận lợi, hỗ trợ kinh doanh và các doanh nghiệp để thúc đẩy sự chuyển đổi của chính họ. |
