Dịch chuyển nhưng đừng gây sốc

Ngày 7-6, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội) thông tin sẽ xét tuyển tổ hợp C00 (Văn - Sử - Địa) trở lại đối với 17 ngành mà trước đó trường công bố bỏ xét tuyển khối C00.

Điều chỉnh này được đánh giá là hợp lý nhằm bảo đảm quyền lợi thí sinh, bảo đảm công bằng trong giáo dục. Đặc biệt, trường quyết định mở thêm tổ hợp C03 (Toán, Văn, Lịch sử) và C04 (Toán, Văn, Địa lý) cho 26/28 ngành đào tạo.

Có thể thấy, việc ngày 4-6 trường công bố bỏ xét tuyển khối C00 ở 17 ngành “hot” của trường vẫn tuân thủ theo hướng dẫn tuyển sinh đại học, cao đẳng năm 2025 của Bộ GD-ĐT và hướng dẫn thực hiện công tác tuyển sinh đại học chính quy năm 2025 của Đại học Quốc gia Hà Nội. Tuy nhiên, thay đổi bất ngờ này quá sát với ngày thi tốt nghiệp THPT năm 2025 khiến rất nhiều thí sinh sốc, phụ huynh, xã hội phản ứng dữ dội. Ngày 6-6, Bộ GD-ĐT có công văn đề nghị các trường rà soát lại, không làm ảnh hưởng đến quyền lợi thí sinh.

Theo thống kê, đến nay đã có 5 trường đại học lớn ở phía Bắc không tuyển sinh nhiều ngành trọng điểm bằng khối C00. Các trường đều cho rằng, bỏ xét tuyển khối C00 và thay bằng các tổ hợp khác dựa theo yêu cầu tuyển sinh của từng ngành và chuẩn đầu ra ngoại ngữ của Bộ GD-ĐT cũng như nhằm thực hiện chiến lược quốc tế hóa các chương trình đào tạo. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là mọi thay đổi đều phải có lộ trình, đặt quyền lợi người học lên trên hết, bảo đảm sự ổn định và công bằng, thay vì những quyết định mang tính bất ngờ, đánh đố người học.

C00 là tổ hợp xét tuyển đại học truyền thống, được sử dụng suốt mấy chục năm nay để xét tuyển các ngành xã hội. Điểm chuẩn khối này thường rất cao, như năm 2021, có ngành lên đến 30,34 (tính cả điểm ưu tiên). Tuy nhiên, theo nhiều chuyên gia, giảng viên đại học, xu hướng giảm xét tuyển bằng tổ hợp này sẽ ngày càng trở nên hiện hữu trong bối cảnh hiện nay. Nhiều chuyên gia nhìn nhận tổ hợp C00 không còn phù hợp với yêu cầu của nhiều ngành, nghề, bởi các môn thuộc khối này thiên về ghi nhớ, cảm thụ.

Trong khi đó, bối cảnh hiện nay nền kinh tế - xã hội phát triển theo hướng số hóa, liên ngành, các kỹ năng như tư duy phản biện, phân tích số liệu, công nghệ số ngày càng trở nên quan trọng, yêu cầu ngành nghề cũng thay đổi rất lớn. Khác với trước, giờ đây một sinh viên ngành truyền thông hay xã hội học còn cần biết cả Excel, SPSS (phần mềm phân tích thống kê và dữ liệu), viết báo cáo nghiên cứu, lập kế hoạch truyền thông… thì mới đáp ứng được yêu cầu công việc.

Do đó, việc các trường đại học dần dịch chuyển từ tổ hợp C00 sang các tổ hợp có hai môn xã hội cùng một môn tự nhiên hoặc ngoại ngữ sẽ là tất yếu. Điều quan trọng là sự dịch chuyển đó cần có lộ trình và phải công bố sớm cho người học để có sự dịch chuyển tương thích. Các em phải được có quyền chủ động chọn môn học phù hợp với tổ hợp xét tuyển đại học ngay từ lớp 10, chứ không phải mãi đến năm lớp 12 mới bị động thay đổi. Đổi mới nhưng không gây sốc cho thí sinh, không để học sinh lâm vào cảnh “chạy hết đường rồi mới biết mình sai hướng”.

Tin cùng chuyên mục