Xung quanh ý kiến bàn luận đồng tình hoặc chưa đồng tình về chủ trương làm việc ngày thứ bảy xin góp thêm một vài suy nghĩ. Trước khi đi đến quyết định làm việc thêm ngày thứ bảy, đã có một số tiền lệ của các địa phương có thể coi là giải pháp tình thế có hiệu quả giải quyết tồn đọng hồ sơ của công dân và doanh nghiệp.
Làm việc thêm ngày thứ bảy chắc chắn công dân và doanh nghiệp được hưởng lợi, trước mắt công việc sẽ giảm tồn đọng, điều này phù hợp với việc chuyển dần chức năng quản lý của nhà nước sang phục vụ… Thực tế trước đây có lúc UBND tỉnh Bến Tre quyết định bộ phận giải quyết khiếu nại tố cáo của nhân dân làm cả ngày thứ bảy và chủ nhật. Kết quả giảm 30% số đơn thư tồn đọng và không còn khiếu nại vượt cấp lên trung ương. Hay như Hải quan Hải Phòng quyết định giải quyết công việc cả ngày thứ bảy và chủ nhật thì doanh nghiệp rất hoan nghênh vì hàng hóa xuất nhập kịp thời không phải chờ đợi đến đầu tuần…
Tuy nhiên xét trên nhiều khía cạnh thì thấy có cái gì đấy không ổn, dễ sinh ra nhiều hệ lụy có khi gây tác động ngược chiều.
Thứ nhất, điều dễ thấy nhất là sẽ kéo theo tăng biên chế hành chính do phải có người đủ cơ số nhân sự giải quyết công việc khi thay nhau trực luân phiên. Điều này kéo theo tăng chi phí hành chính (lương bổng, điều kiện làm việc…). Thứ hai, sẽ tạo ra một tâm lý đủng đỉnh đối với công chức cứ tà tà để đến hôm sau giải quyết. Thứ ba, quyết định như vậy sẽ làm xáo trộn cuộc sống bình thường ít nhất là hơn nửa triệu công chức và gia đình của họ. Thứ tư, điều này sẽ không giúp gì cho chủ trương xây dựng một nền hành chính chính quy hiện đại vì nó vẫn mang dáng dấp tư tưởng “du kích” chỉ phù hợp trong một giai đoạn nào đó, giải quyết một công việc bức xúc trong thời gian ngắn, không thể kéo dài cách hành xử công việc theo kiểu như vậy.
Trong tình hình hiện nay, khi tình trạng nhũng nhiễu không giảm mà có chiều hướng gia tăng trong giao dịch giữa công dân, doanh nghiệp với công chức và cơ quan công quyền, thì nếu có sự chọn lựa giữa thời hạn giải quyết công việc nhanh với việc đúng hẹn hoàn tất thủ tục, có lẽ mọi người sẽ chọn đúng hẹn.
Kinh nghiệm cho thấy, dù có niêm yết thời hạn dài hoặc ngắn một thủ tục nào đó phải hoàn tất, người dân vẫn phải đi tới đi lui nhiều lần. Khổ nhất là mỗi lần đi phải bỏ công ăn việc làm, “cơm ghe bè bạn”, nhất là từ vùng sâu vùng xa lặn lội đến chốn công đường. Người dân không đòi hỏi gì nhiều, chỉ xin đúng hẹn!
Cách tốt nhất hiện nay để giảm bớt áp lực công việc đối với cơ quan công quyền thì phải giảm nội dung quản lý. Tránh tư tưởng cái gì nhà nước cũng muốn quản lý, cũng muốn ôm mà phải mạnh dạn giao cho các thành phần khác trong xã hội. Mặt khác, áp dụng triệt để công nghệ thông tin phục vụ dịch vụ hành chính công. Chính phủ điện tử sẽ có khả năng làm việc 24/24 giờ. Thực hiện nghiêm thanh tra công vụ, tăng cường đạo đức công vụ, nâng cao năng lực chuyên môn của công chức bằng cách tuyển chọn công chức qua thi cử đồng thời tạo điều kiện về chế độ lương bổng thỏa đáng, áp dụng công nghệ hành chính tiên tiến (thí dụ như ISO 9000), phân cấp mạnh mẽ cho từng cá nhân, cho từng cơ quan, cho mỗi cấp chính quyền, giảm họp không cần thiết, thưởng phạt công minh… Công chức cũng còn gia đình, quan hệ xã hội đừng để họ rơi vào tình trạng “quan liêu vất vả” nhưng hiệu quả không cao.
DIỆP VĂN SƠN
