Bộ Tài chính cho biết, thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước trong việc sắp xếp đơn vị hành chính ở địa phương (sáp nhập tỉnh, xã; bỏ cấp huyện), cần thiết phải rà soát, sửa đổi một số nội dung quy định tại Nghị định số 10/2022/NĐ-CP (về mức thu lệ phí trước bạ (LPTB) đối với phương tiện khác nhau theo địa bàn cấp huyện, miễn LPTB đối với tổ chức, cá nhân theo địa bàn xã, phường, thị trấn...), đảm bảo việc thực hiện thu LPTB thông suốt, không phát sinh vướng mắc.
Ngoài ra, cần rà soát sửa đổi một số nội dung quy định về giá tính LPTB đối với đất, phân loại phương tiện chịu LPTB, miễn LPTB để đảm bảo đồng bộ với quy định tại Luật Đất đai năm 2024, Luật Trật tự, an toàn giao thông năm 2024, Luật Hợp tác xã năm 2023.
Đối với nội dung sửa đổi liên quan đến rà soát, sắp xếp bộ máy, Bộ Tài chính đề xuất: Sửa đổi, bổ sung khoản 4, Điều 8 Nghị định số 10/2022/NĐ-CP về mức thu LPTB theo tỷ lệ phần trăm như sau: mức thu đối với xe máy là 2%; đối với xe máy nộp LPTB lần thứ 2 trở đi được áp dụng mức thu là 1%.
Cơ sở đề xuất sửa đổi, bổ sung là theo quy định tại khoản 4, Điều 8 Nghị định số 10/2022/NĐ-CP, chủ phương tiện tại 6 thành phố trực thuộc trung ương và 83 thành phố thuộc tỉnh khi đăng ký xe máy lần đầu đều phải nộp LPTB là 5%. Theo chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính thì bỏ cấp huyện và sáp nhập các xã, phường hiện hành giảm khoảng 60%.
Như vậy, phạm vi địa giới hành chính các xã, phường thuộc thành phố thuộc tỉnh; thị xã theo quy định tại Nghị định số 10/2022/NĐ-CP nêu trên sẽ thay đổi so với hiện hành. Sau khi sắp xếp lại, số tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương từ 63 xuống còn 34 đơn vị hành chính cấp tỉnh. Một số tỉnh sẽ sáp nhập vào thành phố trực thuộc trung ương (như Hải Dương sáp nhập vào TP Hải Phòng, Quảng Nam sáp nhập vào TP Đà Nẵng...).
Nếu áp dụng cách tính và thu LPTB theo quy định tại Nghị định số 10/2022/NĐ-CP thì người dân tại các tỉnh (trừ thành phố thuộc tỉnh) sáp nhập vào thành phố trực thuộc trung ương khi đăng ký xe máy sẽ phải nộp LPTB với mức thu cao hơn (tăng thêm 3%). Ví dụ với người dân ở Hà Nội, TPHCM, trước đây mua xe máy giá 50 triệu đồng sẽ phải đóng 2,5 triệu đồng tiền LPTB thì sắp tới, mức này sẽ giảm xuống còn 1 triệu đồng nếu dự thảo được thông qua.
Bên cạnh LPTB cho xe gắn máy, những thay đổi tiếp theo là giá tính LPTB cho ô tô và xe máy ở những tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương sẽ do UBND nơi đó ban hành, thay vì Bộ Tài chính như hiện tại.
Nghị định số 10/2022/NĐ-CP quy định giá tính LPTB đối với nhà và giá tính LPTB đối với đất thực hiện theo bảng giá do UBND cấp tỉnh ban hành. Do đó, việc sửa đổi thẩm quyền ban hành bảng giá tính LPTB chuyển về UBND cấp tỉnh đảm bảo đồng bộ theo đúng tinh thần tổ chức, sắp xếp bộ máy theo định hướng của Đảng và Nhà nước về việc phân cấp, phân quyền về chính quyền địa phương; tạo điều kiện chủ động cho địa phương trong việc áp dụng giá tính và thu LPTB.
Hiện nay, 6 thành phố trực thuộc trung ương đều đã được Quốc hội cho phép HĐND thành phố có thẩm quyền điều chỉnh mức hoặc tỷ lệ thu phí, lệ phí (thuộc thẩm quyền cơ quan trung ương) cao hơn áp dụng trên địa bàn thành phố trong trường hợp cần thiết. Vì vậy, dự thảo Nghị định đề xuất bỏ quy định mức thu LPTB 5% đối với xe máy đăng ký tại các thành phố như đã thông tin ở trên.
