Đi lễ chùa đầu năm vốn là nét đẹp văn hóa truyền thống của người dân, mang ý nghĩa tâm linh cao với những hy vọng và mong ước tốt đẹp cho một năm mới bình an, mạnh khỏe, may mắn… Vậy nên trong những ngày từ mùng một Tết đến 15 âm lịch, rất đông thiện nam tín nữ đã thực hiện các chuyến đi lễ chùa, không kể là lớn hay nhỏ và đến bất cứ chùa xa hay chùa gần.

Tuy nhiên, bên cạnh vẻ đẹp văn hóa truyền thống vốn có thì khách đi chùa đều nhận thấy ngoài sự cố gắng giữ gìn trật tự, vệ sinh môi trường phòng cháy nổ… của ban quản lý các đình, chùa, lăng miếu, đơn vị tổ chức lễ hội… thì tại một số nơi vẫn còn tồn tại nhiều hiện tượng chưa văn hóa, xuất phát từ chính những người đi lễ và những người kinh doanh xung quanh khu vực đình, chùa, miễu…

Tại miễu Bà Ngũ Hành, nằm sâu trong một con hẻm trên đường Huỳnh Tấn Phát, huyện Nhà Bè, dọc lối vào có khá nhiều người ăn xin làm phiền khách thập phương. Hai bên đường vào miễu có hàng chục hàng quán buôn bán đủ thứ, từ đồ cúng, nhang đèn hoa quả, đồ lưu niệm, khô, mắm… Lẫn giữa những lời mời chào mua sắm, ăn uống của các hàng quán là lời mời gọi xem bói, xem tướng, xem tử vi của các “cò mê tín đị đoan”, mua bán các loại sách bói toán.

Thế nhưng, điều đáng ngại nhất của miễu Bà lại là không gian ngợp khói bên trong miễu. Dù ban quản lý miễu có ghi khuyến cáo ở nơi thắp nhang: “Yêu cầu mỗi người đốt 17 cây nhang, mỗi lư hương cắm một cây nhang”, trên đường lên gian thờ Ngọc Hoàng đề nghị “Quý khách chỉ mang 1 cây nhang 1 người”, nhưng rất nhiều người vẫn đốt cả một bó nhang lớn, khiến những ai vào không gian nhỏ hẹp của miễu Bà thêm khó thở.

Cảnh chen nhau “xin keo, xin xăm” trong gian phòng nhỏ hẹp tại đây cùng với những khóc cười xung quanh chuyện xin được lá xăm tốt xấu… cũng là hình ảnh chưa đẹp làm ảnh hưởng đến nếp sống văn minh đô thị.

Những cảnh không đẹp, thiếu văn hóa còn xuất hiện và tồn tại ở nhiều nơi khác… Ở chùa Xá Lợi có nhiều người ăn xin ngồi la lết từ chân cầu thang lên đến chánh điện. Khu vực chùa Việt Nam Quốc Tự trên đường Ba Tháng Hai bày bán công khai đủ loại sách bói toán, xem tướng, tử vi trọn đời, chiêm tinh lý số…

Bên trong khuôn viên Lăng Lê Văn Duyệt (quận Bình Thạnh) còn không ít người bán vé số kiêm xem bói hoặc làm cò cho những người hành nghề mê tín ở gần khu vực lăng. Phía trước chùa Ấn Độ (quận 1) có nhiều hàng quán bày bán nhang đèn, đồ cúng và một số bãi giữ xe tư nhân chèo kéo khách, mất trật tự, đồng thời lấn chiếm hết cả vỉa hè dành cho người đi bộ.

Ở khu vực chùa Bà Bình Dương và bên trong một số ngôi chùa khác vẫn diễn ra hình ảnh nhiều người cầm cây phát tài, vé số, bao lì xì đỏ… lẽo đẽo theo khách thập phương cố ép mua… lộc đầu năm.

Đáng phê phán nhất là chuyện một số khách đi lễ chùa thiếu ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường chung, thường tiện tay xả rác trong khuôn viên nhà chùa, trên vỉa hè, dưới lòng đường. Đặc biệt, xung quanh các chùa xuất hiện cả trăm hàng quán, gánh hàng rong buôn bán lấn chiếm vỉa hè, lề đường. Đó là những hình ảnh chưa đẹp làm ảnh hưởng không nhỏ đến văn hóa tâm linh, văn hóa tinh thần và vẻ đẹp vốn có của tục lễ chùa đầu năm.

THUÝ BÌNH