Thẩm tra việc thực hiện một số nghị quyết của Quốc hội trong lĩnh vực xây dựng, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội nhận định, giá nhiều phân khúc bất động sản bất hợp lý. Nhưng điều này, cùng với một số khó khăn, vướng mắc của thị trường bất động sản chưa thể giải quyết trong thời gian ngắn, mà có thể phải mất nhiều năm.
Theo cơ quan thẩm tra của Quốc hội, hoạt động của các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản vẫn gặp nhiều khó khăn, do khó tiếp cận các nguồn vốn (tín dụng, trái phiếu...); lãi suất, tỷ giá ngoại tệ, giá cả nguyên vật liệu đầu vào tăng; không bán được sản phẩm...
Điều này, dẫn đến nhiều doanh nghiệp phải thu hẹp quy mô đầu tư sản xuất kinh doanh, tinh giản tối đa bộ máy, giảm lực lượng lao động; dừng, đình hoãn hoạt động đầu tư, thi công xây dựng một số dự án; dừng triển khai các dự án mới...
“Khó khăn của thị trường bất động sản cũng kéo theo khó khăn của nhà thầu, cung ứng vật liệu và nhiều ngành nghề khác”, Ủy ban Kinh tế nêu.
Đáng chú ý, theo cơ quan của Quốc hội, khó khăn của thị trường bất động sản có mặt tích cực là thúc đẩy các doanh nghiệp bất động sản chủ động tinh gọn bộ máy, tập trung phát triển những dự án cần thiết, hướng vào nhu cầu thực của người dân, kỳ vọng phân khúc nhà ở giá bình dân sẽ gia tăng nguồn cung. Đây là cơ hội tốt để thị trường bất động sản phát triển bền vững.
“Thực tế, nhu cầu sở hữu nhà của người dân lớn và tương lai còn tiếp tục tăng, tuy nhiên nguồn cung chưa đáp ứng được thị trường; giá cả nhiều phân khúc bất động sản chưa phù hợp với thu nhập người dân”, theo Ủy ban Kinh tế.
Vẫn theo báo cáo, đến hết tháng 6 năm nay, gói hỗ trợ cho vay để mua, thuê mua nhà ở xã hội, nhà công nhân, nhà ở của hộ gia đình giải ngân được trên 6.200 tỷ đồng cho 15.000 khách hàng cá nhân; 24 dự án nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân, cải tạo chung cư cũ đủ điều kiện, quy mô 20.188 căn hộ, tổng mức đầu tư 19.014 tỷ đồng và nhu cầu vay vốn theo đề xuất của các địa phương khoảng 7.516 tỷ đồng.
Cũng tại báo cáo này, Thường trực Ủy ban Kinh tế đề nghị đánh giá cụ thể hơn hiệu quả của các chính sách hỗ trợ, làm rõ các chính sách đã đạt được theo các nghị quyết của Quốc hội.
“Đề nghị báo cáo rõ hơn các khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện, nhất là về đối tượng thụ hưởng; điều kiện áp dụng; trình tự, thủ tục triển khai của các gói tín dụng…”, cơ quan thẩm tra của Quốc hội nêu.
Thường trực Ủy ban Kinh tế cũng cho rằng một số khó khăn, vướng mắc của thị trường bất động sản “chưa thể giải quyết trong khoảng thời gian ngắn, có thể sẽ phải kéo dài nhiều năm”. Vì vậy, Chính phủ cần chỉ đạo các cơ quan liên quan tiếp tục rà soát các vướng mắc trong khung khổ pháp lý, sớm hoàn thiện dự án Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi), Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Nhà ở (sửa đổi)….
Đề nghị với Chính phủ tháo gỡ khó khăn cho đề án đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội; thúc đẩy cho vay tín dụng với các doanh nghiệp bất động sản, tạo điều kiện tiếp tục giảm lãi suất cho vay… cũng là những nội dung được nêu trong báo cáo của Ủy ban Kinh tế.
Liên quan đến chính sách thu hút, tạo nguồn vốn trung, dài hạn cho thị trường bất động sản, đầu tháng 3-2023, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 08 với nhiều điểm mới. Nghị định này mở ra cơ hội cho doanh nghiệp có thêm phương án xử lý trái phiếu; đồng thời tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp không có tiền trả nợ đối với trái phiếu đến hạn phải thanh toán.
Ngân hàng Nhà nước cũng ban hành nhiều thông tư hướng dẫn thực hiện cụ thể các quy định pháp luật để quản lý tốt hơn nguồn vốn cho thị trường bất động sản, kiểm soát tốt hơn việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp bất động sản.
Đánh giá cao động thái này, song Thường trực Ủy ban Kinh tế đề nghị bổ sung các chính sách về thu hút, tạo nguồn vốn trung, dài hạn cho thị trường bất động sản; tạo điều kiện tiếp tục giảm lãi suất cho vay; đặc biệt là rà soát, báo cáo số liệu phát hành trái phiếu của doanh nghiệp bất động sản thời gian vừa qua.
Báo cáo của cơ quan thẩm tra nêu rõ: “Đề nghị Chính phủ chỉ đạo các cơ quan tiếp tục kiểm soát có hiệu quả, phù hợp hoạt động huy động vốn của các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản, tránh hiện tượng đầu cơ, thao túng, thổi giá”.
Cơ quan này cũng đề nghị Chính phủ rà soát, đánh giá kỹ lưỡng, cụ thể khả năng thanh toán, chi trả của các tổ chức phát hành trái phiếu doanh nghiệp, trong đó có nhóm doanh nghiệp bất động sản, nhất là các trái phiếu đến hạn thanh toán trong năm 2023.
