Hôm nay 12-4 là ngày mở đầu của Tháng hành động vì an toàn thực phẩm trên địa bàn TPHCM với chương trình phát động “Nói không với thực phẩm giả, thực phẩm kém chất lượng”. Thật sự không phải chờ đến ngày này, mà lâu nay người dân đã quá lo lắng vì tình trạng thực phẩm thiếu an toàn tràn lan, từ khâu sản xuất, chế biến lên đến bàn ăn của mọi người. Hàng loạt vụ ngộ độc thực phẩm do nông sản bẩn, sản phẩm gia súc, gia cầm bị tẩm ướp hóa chất độc hại, phụ gia thực phẩm cấm sử dụng... được các cơ quan chức năng phanh phui xuất hiện dày đặc trên các phương tiện thông tin đại chúng. Mới đây nhất, vụ ngộ độc tập thể xảy ra tại một công ty trên địa bàn tỉnh Hải Dương đã khiến cho hơn 100 công nhân nhập viện nghi do ngộ độc thực phẩm. Trước đó, tại TPHCM cũng có hơn 60 em học sinh tiểu học nhập viện sau bữa ăn trưa tại trường.
Danh sách các cá nhân, đơn vị bị xử lý vì vi phạm an toàn thực phẩm ngày càng dài, khiến người tiêu dùng càng lo lắng về chất lượng hàng hóa nông sản, thực phẩm. Nhiều ý kiến cho rằng, chính người tiêu dùng phải biết tự bảo vệ mình, biết tránh xa thực phẩm bẩn... Nhưng, đừng bắt người dân trở thành “người tiêu dùng thông thái” khi việc kiểm soát chất lượng vệ sinh thực phẩm của cơ quan chức năng vẫn còn yếu kém.
Hiện nay, truy cập thông tin trên mạng hay qua các nguồn khác nhau, những người buôn bán thực phẩm dễ dàng tìm mua hóa chất cấm, phụ gia mà không gặp bất cứ trở ngại nào. Chỉ vì lợi nhuận, nhiều nhà sản xuất và kinh doanh thực phẩm sẵn sàng đánh đổi sức khỏe và tính mạng của người khác. Đó là tội ác, là hệ quả của một xã hội khi việc thượng tôn pháp luật chưa thực sự được coi trọng. Phải chăng cơ quan chức năng bất lực trước thực trạng này?
Dư luận đòi hỏi phải có người chịu trách nhiệm, có “nhạc trưởng” huy động các giải pháp rốt ráo, mạnh mẽ để giải quyết tận gốc vấn đề, bảo vệ người dân khỏi cái chết mòn vì ăn, uống phải thực phẩm bẩn, mất an toàn. Không thể chấp nhận tình trạng khi sự việc xảy ra, người dân gặp họa, nhà sản xuất chịu trách nhiệm còn các cơ quan chức năng thì vô can.
Người đứng đầu Ban quản lý An toàn thực phẩm TPHCM - bà Phạm Khánh Phong Lan nhìn nhận, việc quản lý an toàn thực phẩm hiện nay mới chỉ xử lý được “phần ngọn”, tức là chỉ kiểm tra, tịch thu, tiêu hủy, xử phạt… trong khi gốc rễ vấn đề là phải có được thực phẩm sạch đến người tiêu dùng và xây dựng nhận thức cộng đồng, chung tay ủng hộ thực phẩm sạch, biết cách tự bảo vệ chính mình. Theo bà Phong Lan, chính quyền địa phương và người dân lại không thể chỉ trông chờ vào sự tự giác của người sản xuất và kinh doanh thực phẩm để rồi thờ ơ với những hành vi sai phạm, mà cần có hành động mạnh mẽ bảo vệ bản thân và giống nòi.
Rõ ràng, bản chất thực phẩm không bẩn, nhưng chính sự tham lam, ích kỷ và nhẫn tâm của con người đã vấy bẩn lên chúng. Việc kiểm soát các loại chất cấm sử dụng trong chăn nuôi, trồng trọt và thực phẩm không thể mãi chờ vào công tác tuyên truyền và lương tâm con người, mà phải bằng chế tài mạnh được thực thi một cách hiệu quả của các cơ quan chức năng, thay vì hô hào qua các khẩu hiệu.
Phải làm sao để người sản xuất và kinh doanh thực phẩm bẩn hiểu rằng, nếu vi phạm thì chẳng những không còn đường kinh doanh mà còn chịu trách nhiệm hình sự cùng với đó, mỗi người dân là một cá nhân trong việc chống thực phẩm bẩn, dũng cảm đấu tranh, tố giác các cơ sở sản xuất, kinh doanh vi phạm. Chừng nào trong nhận thức của mỗi người không còn tư tưởng “sống chết mặc bay, tiền thầy bỏ túi” thì khi đó, cuộc chiến chống thực phẩm bẩn mới có thể thành công.
