* Ngân hàng Nhà nước cần cung ứng lượng ngoại tệ lớn hơn cho các ngân hàng thương mại

Như Báo SGGP đưa tin, vài ngày qua tỷ giá VND/USD đột nhiên lại tăng mạnh, có lúc vượt qua mốc 18.000 đồng/USD. Sau khi tiến hành theo dõi diễn biến trên thị trường, ngày 6-6, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết, đã có hiện tượng một số đại lý đổi ngoại tệ của các tổ chức tín dụng đầu cơ đẩy giá USD lên cao để trục lợi, gây tổn thất cho người dân, đặc biệt là tại 2 TP lớn là Hà Nội và TPHCM.

Giám sát chặt hoạt động thu đổi ngoại tệ

Trước tình hình này, ngay trong ngày 6-6, Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Giàu đã ký công văn số 5063/NHNN-QLNH gửi Giám đốc NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc kiểm tra, giám sát các hoạt động thu đổi ngoại tệ trên địa bàn. Công văn nêu rõ: “Trong những ngày gần đây, tỷ giá VND/USD trên thị trường tự do có diễn biến tăng cao bất thường, xuất phát từ nhu cầu mua USD tại các bàn đổi ngoại tệ và các hoạt động đầu cơ.

Việc tỷ giá VND/USD trên thị trường tự do tăng đã làm ảnh hưởng đến tâm lý của người dân và doanh nghiệp. Các hoạt động thu đổi ngoại tệ trên thị trường tự do của các bàn đổi ngoại tệ nói trên có nhiều dấu hiệu vi phạm quy định quản lý ngoại hối hiện hành”. Cụ thể, Quyết định số 1216/2003/QĐ-NHNN ngày 9-10-2003 của Thống đốc NHNN về việc ban hành Quy chế hoạt động của bàn đổi ngoại tệ, tại khoản 1, Điều 3 của quy chế quy định: các bàn đổi ngoại tệ chỉ được mua ngoại tệ tiền mặt của cá nhân, không được bán ngoại tệ tiền mặt cho cá nhân (trừ các bàn trực tiếp, các bàn đại lý đặt tại các khu cách ly ở các cửa khẩu quốc tế); đồng thời, các bàn đại lý đổi ngoại tệ phải bán toàn bộ số ngoại tệ tiền mặt đổi được cho tổ chức tín dụng ủy nhiệm theo quy định.

Để chấn chỉnh các hoạt động của bàn đại lý đổi ngoại tệ và đảm bảo các hoạt động thu đổi ngoại tệ trên địa bàn tuân thủ các quy định quản lý ngoại hối hiện hành, Thống đốc Nguyễn Văn Giàu yêu cầu Giám đốc NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương phối hợp với các cơ quan chức năng trên địa bàn thực hiện kiểm tra, giám sát hoạt động thu đổi ngoại tệ trên thị trường tự do của các bàn đổi ngoại tệ trên địa bàn, để đảm bảo các hoạt động này tuân thủ theo đúng các quy định quản lý ngoại hối hiện hành. NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố cũng thực hiện nghiêm việc xử lý vi phạm, kể cả tạm thời đình chỉ hoặc thu hồi cấp giấy phép đã cấp; đồng thời hàng ngày gửi báo cáo về tình hình kiểm tra, giám sát và xử lý vi phạm về NHNN.

Theo NHNN, tỷ giá hối đoái tiếp tục được điều hành theo hướng linh hoạt dựa trên cung cầu trên thị trường trong biên độ + 2% đã được Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo. NHNN khẳng định đảm bảo đáp ứng đủ nhu cầu ngoại tệ cho nhập khẩu các mặt hàng thiết yếu của nền kinh tế.

Cần can thiệp mạnh hơn

Về phía ngân hàng thương mại, bình luận về diễn biến tỷ giá vượt 18.000 đồng/USD, ông Trần Bắc Hà, Chủ tịch HĐQT Ngân hàng Đầu tư – Phát triển Việt Nam cho rằng, nguyên nhân chủ yếu là do cầu về ngoại tệ tăng mạnh trở lại, trong đó phải kể đến nguyên nhân cầu ngoại tệ từ các doanh nghiệp nhập khẩu đặc biệt là nhóm các doanh nghiệp nhập khẩu xăng dầu, thép, thuốc chữa bệnh. Ngoài ra, một số doanh nghiệp nhập khẩu những mặt hàng thuộc diện hạn chế không khuyến khích như hàng tiêu dùng xa xỉ, ô tô… không được các ngân hàng ưu tiên đáp ứng về ngoại tệ đã tiến hành mua gom trên thị trường tự do.

Bên cạnh đó, những báo cáo gần đây của các tổ chức quốc tế hoặc những tin đồn về triển vọng kinh tế của Việt Nam cùng với khả năng mất giá của VND trong thời gian tới, đã tạo ra tâm lý đầu cơ tích trữ trong cả người dân lẫn doanh nghiệp. Thực tế, tại thị trường chợ đen những ngày gần đây cho thấy nhu cầu mua ngoại tệ tích trữ của người dân tăng đột biến. Mặc dù, NHNN đã đưa ra những tín hiệu sẽ bình ổn tỷ giá trên thị trường nhưng do người dân chưa nắm rõ được những thông tin này khiến tâm lý lo ngại vẫn gia tăng.

Để bình ổn tỷ giá cũng như ổn định tâm lý cho người dân và doanh nghiệp trong thời gian tới, ông Trần Bắc Hà cho biết: đây không phải là vấn đề chênh lệch cung - cầu ngoại tệ trong đầu tư và thanh toán chính thức, mà chủ yếu là do tin đồn và hoạt động đầu cơ. Vì vậy, cần phải có ngay các biện pháp mạnh để can thiệp: NHNN cần có những biện pháp can thiệp mạnh mẽ hơn trong việc cung ứng ngoại tệ cho các ngân hàng thương mại với quy mô và phạm vi lớn hơn. Với dự trữ ngoại hối hiện nay, NHNN hoàn toàn đủ khả năng để can thiệp vào thị trường.

Riêng đối với các ngân hàng thương mại, trong thời gian này bên cạnh việc cân đối ngoại tệ đáp ứng cho các doanh nghiệp nhập khẩu các mặt hàng thuộc diện ưu tiên như xăng dầu, dược phẩm, nguyên vật liệu sản xuất phục vụ xuất khẩu, cần nâng cao hơn nữa trách nhiệm trong việc quản lý các đại lý thu đổi ngoại tệ. Đồng thời, chính việc mua bán tràn lan không được quản lý trên thị trường chợ đen hiện nay tạo cơ hội cho một số đối tượng đầu cơ tích trữ đẩy tỷ giá tăng mạnh. Các hoạt động mua bán trên là vi phạm pháp luật, vì vậy các cơ quan chức năng cần có biện pháp xử lý kịp thời. 

NGUYÊN QUÂN