Mặc dù các con nói mẹ già rồi nên nghỉ ngơi cho khỏe, hoặc qua mấy nhà hàng xóm chơi cho khuây khỏa, nhưng mẹ tôi gạt đi bảo: “Thú đan len hình thành trong mẹ từ lâu rồi, nên chúng mày cứ để cho mẹ đan lấy vui, chứ ăn không ở không chán lắm...”.
Vâng, quả đúng là từ rất lâu rồi, có lẽ phải từ thời con gái khi mẹ còn chưa xây dựng gia đình với bố tôi thì mẹ đã được bà ngoại tôi dạy đan len, chẳng vậy mà mẹ tôi đan len thuần thục và khéo léo lắm. Suốt năm tháng ấu thơ sống ở quê nhà bên mẹ, hầu như năm nào mẹ cũng đan len, và dù bận trăm công ngàn việc của mùa gặt, mùa cấy, hay mùa của những đợt trồng cây vụ đông, vun xới chăm tưới rau màu..., vậy mà mẹ vẫn dành thời gian khi rảnh rỗi để đan len. Những lúc cuối mùa thu, đầu mùa đông luôn được xem là “cao điểm” đan len của mẹ, bởi các sản phẩm mẹ đan ra thường phải chạy đua với thời gian để hoàn thành sản phẩm cho chồng con có cái áo, cái mũ, mảnh khăn chống chọi với lạnh giá.
Khi tôi đã lớn hơn, bước vào cấp 3 trường huyện, kinh tế gia đình vẫn nghèo và mẹ cũng như những người phụ nữ trong làng vẫn giữ thói quen đan len. Lúc này, những sợi dây khâu bao bố xi măng không còn được trọng dụng để đan nữa, mà len đã nhiều, bán không quá đắt nên mọi người đều dùng len để đan. Đan len khi thành áo, mũ, khăn... không chỉ đẹp mà còn ấm áp hơn rất nhiều so với sản phẩm được đan từ sợi bao bố.
Mẹ tôi là người phụ nữ không chỉ chịu thương chịu khó, chăm chỉ, mà còn rất khéo léo trong mọi công việc. Ngay như chuyện đan len cũng vậy, để hoàn thành một cái áo len dài tay cho các con, với người vụng, chậm chạp có khi phải mất cả tháng trời, nhưng với mẹ tôi thì bà chỉ đan trong khoảng 1 tuần lễ là hoàn thành. Hầu như chỉ trừ khi lên giường đi ngủ là mẹ không cầm 2 chiếc kim đan cùng cuộn len bên mình, hoặc là những lúc ra đồng làm việc, chứ còn cứ ngơi tay một cái là mẹ lại đan len mải miết. Chẳng vậy mà hầu như mùa đông nào bắt đầu tới bố tôi, cũng như mấy anh chị em trong nhà đều có thêm một sản phẩm đan len mới của mẹ để chống lạnh, mặc dù những đồ đan len cũ của mẹ từ nhiều năm trước vẫn còn đủ ấm, mặc tốt. Đến bây giờ tôi vẫn chưa từng bỏ đi bất cứ một sản phẩm đan sợi, đan len nào mẹ dành cho mình trong suốt những năm tháng ấu thơ, bởi tôi muốn trân trọng bằng việc lưu giữ những cái áo, cái khăn, cái mũ mẹ đan làm kỷ niệm, như để ghi khắc công ơn của mẹ, cũng như đánh dấu về một giai đoạn đầy khó khăn trong cuộc đời mình...
Năm tháng dần trôi, các con khôn lớn ra thành phố học hành rồi lập nghiệp hết, cha mẹ tôi vẫn sống ở quê trong căn nhà ngói bình dị bên mảnh vườn với cây trái tốt tươi. Như đã nói, mẹ tôi vẫn giữ thói quen và sở thích đan len mỗi khi mùa đông đến như một thú vui tiêu khiển, mặc dù các sản phẩm mẹ đan dệt nên giờ không phải để phục vụ nhu cầu mạc cho bất cứ ai, nhưng mẹ vẫn đan mà không thể từ bỏ. Nhiều khi tôi còn thấy, mẹ đan xong một cái áo, hay cái mũ cái khăn rồi, sau đó mẹ tháo dỡ ra và bắt đầu đan lại theo một hình mẫu mới. Thấy vậy, tôi nói mẹ làm thế cho mệt, thì mẹ bảo: “Mẹ không mệt, mà mẹ thấy vui nên cứ làm cứ tháo ra đan lại cho khuây khỏa ấy mà...”.
Một mùa đông lạnh giá lại về, và trong ngăn ký ức tuổi thơ nơi quê nhà của mình, tôi luôn hoài nhớ về những mùa đan len của mẹ, bởi chính từ bàn tay tảo tần của mẹ và những sợi dây, sợi len mảnh mai nhỏ nhoi, mẹ đã đan dệt nên những chiếc áo, cái khăn, cái mũ để chở che, ủ ấm cho cho mấy anh chị em chúng vượt qua biết bao nhiêu những mùa đông khắc nghiệt...
