Tiếng Sơn reo vui trong điện thoại khi vừa từ Nhật trở về thăm nhà: “Hai năm rồi cháu không về, nay thi tốt nghiệp vừa xong là cháu bay về thăm gia đình ngay”. Có một điều Sơn chưa nói, chàng trai sinh năm 1980 này vừa tốt nghiệp ĐH Tokyo với luận văn xuất sắc về đề tài bán dẫn, cùng 7 sinh viên người Nhật trong một lớp học có 130 sinh viên.
Nhóm sinh viên Việt Nam đang cùng các SV Nhật thảo luận về luận văn tốt nghiệp.
Cuối tháng 3-2000, tại sân bay quốc tế Nội Bài, Hà Nội, chúng tôi tiễn đoàn sinh viên Việt Nam gồm 7 em đi Nhật học đại học theo chương trình học bổng của Chính phủ Nhật. Trước đó, từ đầu tháng 12-1999, Đại sứ quán Nhật ở Hà Nội đã tổ chức một cuộc thi dành cho những sinh viên đạt học lực giỏi đang học năm thứ nhất tại một số trường đại học (ĐH) Việt Nam và số này đã trúng tuyển. Học bổng ĐH của Chính phủ Nhật kéo dài 5 năm, bắt đầu từ tháng 4-2000 đến tháng 4-2005. Trong 7 em, có 5 em ở thành phố Hồ Chí Minh và 2 em ở Hà Nội, đang là sinh viên của các trường ĐH Bách khoa, ĐH Kiến trúc và ĐH Ngoại thương.
Năm đầu, sinh viên Việt Nam phải học tiếng Nhật tại trường ngoại ngữ dành cho sinh viên nước ngoài được học bổng của Chính phủ Nhật. Học kỳ đầu trôi qua một cách bình yên với những thông tin tốt lành. Sang học kỳ 2, đã có bạn bị stress. Sự việc xảy ra khi cả lớp ngoại ngữ đi home stay ở đảo Hokaido. Từng nhóm 2 bạn chia nhau ở nhà dân địa phương trong 2 tuần lễ để “cùng ăn, cùng ở, cùng làm”, qua đó thực tập tiếng Nhật. Một bạn sinh viên nữ ở thành phố Hồ Chí Minh cùng một sinh viên Trung Quốc ở nhà một người dân Nhật làm nghề đánh cá. Trung Quốc có hệ ngôn ngữ giống Nhật nên sinh viên người Trung Quốc giao tiếp với những thành viên trong gia đình người Nhật dễ dàng hơn sinh viên Việt Nam, nên sau chuyến đi, trở về trường, em sinh viên Việt Nam nọ do quá lo buồn vì cho rằng mình thua sút đã sinh bệnh.
Cuối cùng, do không chịu nổi áp lực, em phải quay về nước khi năm học đầu chưa qua. Sang năm thứ hai, cũng là năm đầu vào trường ĐH Nhật, các bạn đều được chọn vào những trường nổi tiếng như: ĐH Todai (ĐH Tổng hợp Tokyo), ĐH Tokodai (ĐH Công nghiệp Tokyo), ĐH quốc lập Yokohama... với các chuyên ngành điện tử, cơ khí, quy hoạch đô thị... Thêm một năm học nữa trôi qua, nhóm Việt Nam chỉ còn lại 5 sinh viên. Việc học diễn ra thuận lợi hơn khi các em đã bắt nhịp được cuộc sống ở đây. Như bao sinh viên nước ngoài khác, từ năm thứ hai, các em vừa đi học, vừa đi làm thêm. Công việc làm thêm chủ yếu là bồi bàn ở nhà hàng Nhật bán thức ăn Việt Nam, mỗi tuần từ 2 đến 3 buổi, mỗi buổi bắt đầu từ 17 giờ đến 23-24 giờ mới xong theo tinh thần còn khách là còn làm.
Dù phải vừa đi học, vừa đi làm thêm nhưng kết quả học tập của các em luôn vượt trội. Cả 5 sinh viên Việt Nam: Trần Ngọc Sơn, Nguyễn Bình Khiêm, Lê Huy Vũ Nam, Nguyễn Thị Thu Hương, Nguyễn Thị Thảo đều được các trường ĐH nơi các em đang học tuyển thẳng vào cao học. Đặc biệt, ngày 25-3 vừa qua, tại ĐH Tokyo, Trần Ngọc Sơn, cựu sinh viên ĐH Bách khoa TPHCM đã vinh dự là sinh viên Việt Nam lần thứ hai liên tiếp đạt luận văn tốt nghiệp đại học xuất sắc (Báo SGGP ngày 23-3-2005).
Cuối tháng 3, đầu tháng 4, khắp nơi trên nước Nhật hoa anh đào nở thắm bầu trời. Đây là mùa đẹp nhất ở Nhật. Hòa giữa dòng người Nhật đi chơi, ngắm hoa anh đào là những sinh viên Việt Nam mới sang chuẩn bị cho năm học mới. Họ lại bắt đầu một mùa gieo trồng mới đầy gian khó nhưng hứa hẹn sẽ bội thu trái ngọt.
CẨM PHÔ
