Theo Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú, dưới sự chỉ đạo quyết liệt, kịp thời của Chính phủ, Thủ tướng, ngành ngân hàng đã chủ động nắm bắt, dự báo tình hình, triển khai các giải pháp cấp bách nhằm tháo gỡ cho hoạt động sản xuất kinh doanh, hỗ trợ doanh nghiệp và người dân.
NHNN đã ban hành các hướng dẫn vào đầu tháng 3 để các tổ chức tín dụng (TCTD) triển khai việc gia hạn các khoản nợ gốc và lãi đến hạn; miễn, giảm lãi, phí và tiếp tục cho vay mới đối với những dự án, doanh nghiệp cần vốn để duy trì và phục hồi trong thời điểm chống dịch.
Cũng theo ông Tú, NHNN đã tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho các hoạt động ngân hàng và buộc các TCTD hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh. Gần đây, NHNN tiếp tục giảm lãi suất điều hành cho các TCTD, từ đó giảm chi phí đầu vào, giá vốn để hạ lãi suất cho vay. Tuy nhiên, bên cạnh việc tạo điều kiện hỗ trợ cho doanh nghiệp vượt qua khó khăn lâu dài thì cũng giải quyết vấn đề nợ xấu phát sinh trong tương lai.
Theo NHNN, đến nay, NHNN đã cho vay tái cấp vốn để Ngân hàng Chính sách xã hội có nguồn vốn cho vay các đơn vị trả lương cho người lao động bị ngừng việc với lãi suất 0%, không cần tài sản đảm bảo.
Kết quả, bước đầu, sau 2 tháng triển khai quyết liệt, tất cả các TCTD, kể cả công ty tài chính, ngân hàng nước ngoài đều vào cuộc mạnh mẽ, thể hiện tinh thần chia sẻ, tháo gỡ, tạo điều kiện cho khách hàng vượt qua và khôi phục sản xuất kinh doanh.
Đến nay, các TCTD đã cơ cấu lại thời hạn trả nợ cho trên 215.000 khách hàng với dư nợ 130.000 tỷ đồng; miễn, giảm, hạ lãi suất cho 260.000 khách hàng với dư nợ 1,08 triệu tỷ đồng; cho vay mới lãi suất ưu đãi với doanh số lũy kế từ 23-1 đến nay đạt 630.000 tỷ đồng cho 182.000 khách hàng, lãi suất thấp hơn phổ biến 0,5 - 2,5% so với trước dịch.
Riêng Ngân hành Chính sách xã hội cũng đã thực hiện gia hạn nợ cho gần 103.000 khách hàng với dư nợ trên 2.800 tỷ đồng; cho vay mới đối với gần 517.000 khách hàng với dư nợ gần 19.000 tỷ đồng.
Theo ông Nguyễn Quốc Hùng, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (NHNN) cho biết, NHNN mong muốn nhận được các phản ánh tiêu cực, gây khó khăn của TCTD trong triển khai Thông tư 01 (về cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi, phí, giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng chịu ảnh hưởng bởi dịch Covid-19) để xử lý làm gương. Tuy nhiên, ông Hùng cũng thừa nhận, việc triển khai chậm cũng có một phần nguyên nhân do TCTD phải ban hành quy định nội bộ, tập huấn triển khai nhưng do dịch Covid-19 nên việc tập huấn gặp khó khăn.
Ông Hùng nhận định, thời gian tới khả năng nợ xấu sẽ gia tăng. Bởi lẽ, dịch Covid-19 trên thế giới vẫn diễn biến phức tạp sẽ là thách thức với doanh nghiệp trong việc sản xuất ra sao, vay vốn thế nào và bán đi đâu. Do vậy, việc cho vay với khách hàng có thể dẫn đến doanh nghiệp thừa vốn.
Ông Hùng cũng cảnh báo, có hiện tượng doanh nghiệp hoạt động khó khăn 1-2 năm nay, đã nợ xấu nhưng nay lại kiến nghị gửi NHNN là không tiếp cận được vốn vay dù nằm trong đối tượng bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19.
“Chúng tôi chia sẻ với các TCTD về việc xuất hiện tình trạng này và đã có văn bản yêu cầu nghiêm túc thực hiện, nghiêm cấm để xảy ra trục lợi chính sách với khách hàng không đáp ứng được quy định tại Thông tư 01”, ông Hùng nói.
Chia sẻ quan điểm này, ông Mạc Quốc Anh, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa TP Hà Nội, cũng nhìn nhận, có những doanh nghiệp gặp khó khăn không phải do dịch Covid-19, hồ sơ không đáp ứng yêu cầu, không vay được vốn nhưng cũng kiến nghị, lên truyền thông nói về khó khăn trong vay vốn.
Để việc hỗ trợ có hiệu quả, theo ông Mạc Quốc Anh, ngành ngân hàng nên thống kê bao nhiêu doanh nghiệp, ngành hàng nhận được chính sách hỗ trợ, từ đó giúp các doanh nghiệp cùng ngành nghề học hỏi và việc hỗ trợ sẽ lan tỏa hơn.
Khẳng định quan điểm của Thống đốc NHNN là ngân hàng không thiếu vốn miễn là doanh nghiệp kinh doanh có hiệu quả, ông Hùng cho biết thêm, ngân hàng không thể cho vay khi đầu ra của doanh nghiệp gặp khó khăn, chưa chứng minh được hiệu quả của khoản vay. Thời điểm này, doanh nghiệp cần tiến hành sắp xếp, xác định hoạt động kinh doanh phù hợp với khả năng tài chính, từ đó có phương án kinh doanh hiệu quả. Nếu làm được như vậy thì chắc chắn ngân hàng sẽ cho vay.
Liên quan đến tài sản đảm bảo, cũng theo đại diện Vụ Tín dụng các ngành kinh tế, doanh nghiệp nhỏ và vừa, đây là một trong những loại hình doanh nghiệp được ưu tiên, vay lãi suất thấp. Song, doanh nghiệp cũng cần phải có phương án kinh doanh khả thi và ngân hàng kiểm soát được dòng tiền thì khi vay, doanh nghiệp có thể thiếu tài sản đảm bảo.
“Có 1 người nhưng thành lập 10 doanh nghiệp thì cho vay thế nào? Doanh nghiệp nhỏ và vừa vay vốn khó khăn nhưng cũng phải chia sẻ với ngân hàng vì ngân hàng cho vay cũng phải thu hồi được nợ, kiểm soát được dòng tiền”, ông Nguyễn Quốc Hùng nói thêm.
