Đầu năm 2008, UBND TPHCM đã quyết định giải tỏa và di dời các hộ sinh sống trong chung cư 727 Trần Hưng Đạo (quận 5, TPHCM). Đến nay, sau 4 lần di dời, tại chung cư 727 hoang tàn chuẩn bị phá bỏ vẫn còn nhiều hộ chưa biết đi đâu về đâu, trong đó có hơn 20 hộ là CB-CNV Nhà hát Trần Hữu Trang.
Không thể tái định cư
Vén tấm ni lông che mưa nắng, thay cho cánh cửa sổ đã bể gãy từ lâu, phóng tầm mắt về phía xa xăm, ông Bé Trống (Nguyễn Thành Triệu, 70 tuổi), chủ căn hộ 1137, lầu 11, bồi hồi nhớ lại: “Năm 1988, một số anh chị em nghệ sĩ và nhân viên Nhà hát Trần Hữu Trang như tôi không có nhà ở đã được cấp căn hộ ở chung cư này. Vui lắm, mỗi khi đi hát về, chúng tôi lại quây quần bên nhau ăn uống. Hồi đó, cô Kim Ngọc, cô Ngọc Giàu, anh Hồng Tơ… đều có căn hộ ở đây. Diện tích căn hộ của tôi chỉ khoảng 21m², nhưng chứa đầy ắp kỷ niệm, là nơi sinh sống của “tứ đại đồng đường” nhà tôi. Qua thời hoàng kim, sân khấu cải lương ế ẩm, lương không đủ sống. Phải xa rời sân khấu, chúng tôi vất vả kiếm sống bằng đủ thứ nghề lao động phổ thông. Cực khổ thế nào mình cũng chịu đựng được, vì dù sao cũng còn có chỗ đi về. Nhưng, nay thì căng thẳng lắm rồi”.
Với quy mô cao 13 tầng, chung cư 727 từng là nơi sinh sống của hơn 600 hộ với khoảng 2.500 nhân khẩu. Sau nhiều năm không được duy tu bảo dưỡng, chung cư 727 đã xuống cấp nghiêm trọng, phải giải tỏa, phá bỏ. Trong số các anh em Nhà hát Trần Hữu Trang sinh sống ở đây, bây giờ chỉ còn lại khoảng hơn 20 hộ, đa số là anh em kỹ thuật, hậu đài, nhạc công… Khi nhận bản chiết tính tiền bồi thường, hỗ trợ thiệt hại cho các hộ bị giải tỏa ở chung cư 727, ai nấy đều bàng hoàng. Với số tiền đền bù chỉ hơn 150 triệu đồng, họ không đủ tiền mua nhà tái định cư.
Kể với chúng tôi về tình cảnh đi không thể, ở không xong, mọi người cười buồn gọi đó là “nỗi buồn 727”. Nghệ sĩ Kim Hồng, hộ 1026, lo âu: “Nhiều năm công tác tại nhà hát và gần 30 năm sống ở chung cư này, nhưng khi phải rời khỏi đây chỉ được nhận khoản hỗ trợ có bao nhiêu đó, chúng tôi không biết sẽ ra sao ngày sau. Chúng tôi không được giải quyết theo Nghị định 61 và không được xét các ưu đãi khác. Bây giờ, nếu chọn phương thức nhận tiền, tự lo nơi ở mới, chúng tôi không thể mua căn hộ nào với số tiền như vậy. Tương lai mờ mịt quá”.
Vì sao mức đền bù quá thấp?
Được biết, Hội đồng Bồi thường, hỗ trợ và tái định cư chung cư 727 đã có đến 48 cuộc họp với các hộ liên quan để thỏa thuận mức bồi thường. Đa số diện tích nhà ở chung cư 727 chỉ hơn 20m², trong khi diện tích căn hộ tái định cư rộng hơn nhiều, nên các hộ phải bù thêm rất nhiều tiền. Các hộ có “hợp đồng xanh” đã được giải quyết theo Nghị định 61, khi dời sang thuê nhà tái định cư có diện tích 60m², sẽ được tính tiền thuê nhà theo giá cũ đối với phần diện tích 20m², còn 40m² tăng thêm sẽ tính tiền thuê theo giá mới. Nếu mua nhà cũng vậy, 20m² được bán theo mức giá Nghị định 61, còn 40m² còn lại bán theo mức giá thị trường (do UBND quận 5 duyệt).
Cuối năm 2012, hơn 100 hộ còn lại ở chung cư 727, trong đó có hơn 20 hộ của Nhà hát Trần Hữu Trang đã nhận được bản chiết tính tiền bồi thường, hỗ trợ thiệt hại. Do các hộ này có diện tích chỉ 21m², chưa có “hợp đồng xanh” nên chỉ nhận được tiền hỗ trợ khoảng 156 triệu đồng. Được hỏi về nguyên do các hộ này chưa có “hợp đồng xanh”, ông Nguyễn Lộc Thành, nhân viên hậu đài, ở phòng 1025, cho biết: Khoảng năm 1992, Công ty Quản lý nhà - đơn vị quản lý chung cư 727 - có mời Nhà hát Trần Hữu Trang qua làm hợp đồng với các hộ do nhà hát quản lý. Lãnh đạo nhà hát chuyển giấy mời cho các hộ trực tiếp thực hiện việc ký hợp đồng. Một số người đã làm thủ tục và có được “hợp đồng xanh”; số còn lại đang theo đoàn đi lưu diễn, khi trở về thì đã quá thời hạn ký hợp đồng, không làm kịp.
Với giá hỗ trợ quá thấp như hiện nay, “nỗi buồn 727” vẫn còn đeo đẳng, không phải chỉ với các hộ chưa thể chuyển đi, mà cả với các hộ đã di dời về chung cư tái định cư vì khoản tiền phải trang trải thêm quá lớn. Các hộ đang trong tình cảnh bế tắc chưa thể di dời khỏi chung cư 727 đang rất mong được xem xét chính sách hỗ trợ hợp lý, hợp tình.
ĐOÀN HIỆP