An toàn vệ sinh thực phẩm, truy xuất nguồn gốc hàng hóa… ngày càng trở thành vấn đề toàn cầu, bắt buộc phải có khi muốn xuất khẩu mặt hàng nào đó, đặc biệt đối với hàng nông sản, vì liên quan mật thiết đến sức khỏe con người. Đây còn là vấn đề rào cản kỹ thuật của các nước nhằm bảo vệ hàng hóa trong nước. Australia có Fresh care, các nước thuộc EU có EurepGAP (còn gọi là GlobalGAP), Việt Nam có VietGAP…, gồm những quy định bắt buộc trong việc sản xuất hàng nông sản phải tuân thủ theo những bước đi và quy định căn bản nhằm đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.
Nhưng do đây là vấn đề khá mới, không phải ai cũng biết về các tiêu chuẩn này. Vì vậy mới xảy ra trường hợp, Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ Bảo Thanh (Công ty Bảo Thanh) quận 6, TPHCM đang gặp rất nhiều khó khăn chỉ vì cách hiểu sai và xử lý kéo dài của Chi cục Thuế quận 6.
Sự việc bắt đầu từ năm 2003 - 2004, Công ty Bảo Thanh, một trong số ít công ty lúc đó đi đầu trong việc xuất khẩu trái thanh long sang thị trường châu Âu theo tiêu chuẩn GlobalGAP (rất mới lúc đó) với giá xuất cao (trên 5USD/kg). Do phải tuân theo những tiêu chuẩn nghiêm ngặt và để có người chịu trồng, cũng như xây dựng vùng nguyên liệu ổn định, công ty phải hợp đồng bao tiêu người sản xuất và mua từ 23.000 - 39.000 đồng/kg (cao hơn giá thị trường lúc đó), tùy thời điểm và chất lượng.
Nhưng vì lý do này, công ty lại vướng vào việc tranh cãi pháp lý kéo dài. Chi cục Thuế quận 6 sau khi kiểm tra cho rằng, Công ty Bảo Thanh khai báo mua trái thanh long không đúng giá thực tế, không theo giao dịch thông thường trên thị trường nên Chi cục Thuế quận 6 xử phạt hành chính, truy thu thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế giá trị gia tăng tổng cộng 1,87 tỷ đồng và không được khấu trừ số tiền thuế GTGT truy thu. Đồng thời thấy có dấu hiệu trốn thuế nên chuyển hồ sơ cho Đội Cảnh sát Điều tra quận 6 xử lý vi phạm hành chính. Sự việc buộc Công ty Bảo Thanh phải gởi đơn kiện tại Tòa án Nhân dân (TAND) quận 6.
Ngày 4-5, TAND quận 6 xét xử sơ thẩm vụ án hành chính về việc Công ty Bảo Thanh khiếu kiện Quyết định hành chính số 4204/QĐ-XPHC ngày 29-7-2009 (và được sửa đổi bổ sung bởi QĐ 2247/QĐ-XPHC ngày 21-4-2010) của Chi cục Thuế quận 6. Theo đó, hủy bỏ quyết định xử phạt vi phạm luật về thuế của Chi cục Thuế quận 6. TAND quận 6 chỉ rõ, hành vi vi phạm pháp luật về thuế có dấu hiệu tội phạm, đã chuyển hồ sơ đề nghị truy cứu trách nhiệm hình sự mà trước đó có quyết định xử phạt phải hủy bỏ, nếu chưa qua quyết định thì không xử phạt vi phạm pháp luật về thuế đối với hành vi đó, nhưng Chi cục Thuế quận 6 tuy đã chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra mà vẫn giữ nguyên quyết định xử phạt vi phạm hành chính là không đúng quy định.
Ngay cả việc Chi cục Thuế quận 6 kéo dài việc xử lý trên 7 tháng, TAND quận 6 cũng bác bỏ lập luận đưa ra. Trước đó, tại công văn phúc đáp ngày 26-2-2010, Công an quận 6 đã thông báo với TAND quận 6, qua xác minh các nơi có kinh doanh mua bán với Công ty Bảo Thanh chưa phát hiện có dấu hiệu sai phạm về hành vi trốn thuế. Điều đáng nói ở đây, Công ty Bảo Thanh phải ngừng xuất khẩu từ tháng 10-2008 đến nay để dành công sức đấu tranh đòi lại lẽ phải. Do vậy, toàn bộ quá trình làm việc, xây dựng thương hiệu, xây dựng đội ngũ nhân viên, vùng nguyên liệu thanh long theo tiêu chuẩn GlobalGAP, đội ngũ khách hàng… suốt 10 năm đều phải tạm dừng và có thể bị tan rã.
Từ một công ty có định hướng xuất khẩu lâu dài về nông nghiệp, doanh thu xuất khẩu tăng trưởng khoảng 30%/năm, nay có nguy cơ phải làm lại từ đầu chỉ vì… đi đầu quá sớm. Những thiệt hại tưởng chừng vô hình nhưng lại rất cụ thể này ai phải chịu trách nhiệm cho dù Công ty Bảo Thanh thắng kiện?
CÔNG PHIÊN
