Thúc đẩy thanh toán không tiền mặt sáng tạo, an toàn

Tham dự có chương trình có Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc; Phó Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Văn Dũng cùng lãnh đạo các bộ, ngành trung ương và TPHCM.

Người dân thực hiện 5,5 tỷ giao dịch không tiền mặt trong quý 1-2025

Phó Thống đốc NHNN Phạm Tiến Dũng cho biết, hiện nay 87% số người trưởng thành tại Việt Nam đã có tài khoản ngân hàng. Tại TPHCM, tỷ lệ này còn cao hơn. Hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng xử lý bình quân 820.000 tỷ đồng/ngày, tương đương khoảng 40 tỷ USD, với khoảng 30 triệu giao dịch thanh toán, tốc độ tăng trưởng hàng năm duy trì hai con số từ 40-50% về số lượng lẫn giá trị thanh toán.

Hạ tầng thông tin tín dụng quốc gia nâng cấp để gia tăng khả năng xử lý, cập nhật dữ liệu tự động, đồng thời mở rộng thu thập và cập nhật dữ liệu trong và ngoài ngành với tỷ lệ cập nhật số liệu thành công từ tổ chức tín dụng đạt mức cao trên 98%.

“Thanh toán không dùng tiền mặt đã đóng vai trò then chốt, không chỉ thúc đẩy hiệu quả hoạt động ngân hàng - tài chính, mà còn góp phần tăng tính minh bạch trong quản lý kinh tế, thúc đẩy thương mại điện tử, dịch vụ công và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia”, Phó thống đốc Phạm Tiến Dũng nhấn mạnh.

Ông Nguyễn Hưng Nguyên, Phó Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Thanh toán quốc gia Việt Nam (NAPAS) cũng cho biết, trong quý 1-2025, người dân Việt Nam đã thực hiện 5,5 tỷ giao dịch không dùng tiền mặt, trong đó 4,5 tỷ giao dịch trên kênh số với giá trị đạt 40 triệu tỷ đồng.

“Đây là con số cực kỳ ấn tượng. Giao dịch bình quân trên đầu người của Việt Nam đã tiệm cận với Thái Lan, Ấn Độ và chỉ theo sau Trung Quốc một chút. Qua đó có thể thấy được, sự thay đổi hành vi thanh toán không tiền mặt trong xã hội gia tăng nhanh", ông Nguyên đánh giá.

Về phía ngân hàng thương mại, ông Phùng Duy Khương, Phó Tổng Giám đốc thường trực VPBank cũng nhận định, chúng ta đang sống trong một thời kỳ chuyển mình mạnh mẽ của nền kinh tế số – nơi mọi hoạt động thanh toán, tài chính và tiêu dùng dần thoát ly khỏi hình thái truyền thống, để bước sang kỷ nguyên “không tiền mặt” - “không tiếp xúc” - “không giới hạn”.

Theo ông Khương, khách hàng của thời đại số đòi hỏi nhiều hơn, họ cần sự tối giản, tính bảo mật cao nhất, và khả năng giao dịch mọi lúc, mọi nơi – chỉ bằng thiết bị cá nhân như điện thoại hoặc đồng hồ thông minh. Đó cũng chính là lý do thanh toán thẻ không chạm trở thành lựa chọn hàng đầu.

“Từ quý 4-2024, hơn 60% giao dịch trên thị trường đã diễn ra dưới hình thức không tiếp xúc. Đây là bước nhảy vọt lớn không chỉ về công nghệ mà còn về thói quen của người dùng Việt – một thị trường vốn vẫn còn khá nặng về tiền mặt. Trước làn sóng bùng nổ đó, VPBank triển khai đầy đủ hệ sinh thái Tap & Pay trên hầu hết các nền tảng phổ biến nhất hiện nay: từ Samsung Pay, Google Pay, Apple Pay, Garmin Pay, ví VPPay. Hiện VPBank ghi nhận mức tăng trưởng 70% doanh số giao dịch không chạm qua thẻ tín dụng, trong đó hơn 81% là giao dịch tiêu dùng thiết yếu như mua sắm, ăn uống, siêu thị – chứng tỏ tính ứng dụng cao và nhu cầu thực sự của người tiêu dùng", ông Khương nói.

Bảo mật an toàn giao dịch là trở ngại lớn của thanh toán không tiền mặt

Về phía TPHCM, Phó Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Văn Dũng khẳng định thanh toán không tiền mặt đã trở thành xu hướng tất yếu trong đời sống. Đây là nỗ lực lớn nhằm hình thành thói quen không dùng tiền mặt trong dân cư. TPHCM tích cực thúc đẩy thanh toán số trong các lĩnh vực dịch vụ công, giáo dục, y tế, giao thông vận tải và xúc tiến thương mại. Cùng với đó là các giải pháp đồng bộ về truyền thông, nâng cao nhận thức và kỹ năng tài chính số cho người dân, hướng tới một xã hội không tiền mặt.

"Tuy nhiên, vấn đề bảo mật an toàn giao dịch là một trong những trở ngại khiến người dân còn e ngại, đặc biệt trong bối cảnh tội phạm công nghệ cao, lừa đảo và đánh cắp dữ liệu cá nhân ngày càng tinh vi", Phó Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Văn Dũng cho biết.

Để phát triển hơn nữa thanh toán không tiền mặt, Phó Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Văn Dũng đề xuất UBND các phường, xã chủ động lồng ghép nội dung này vào chương trình công tác thường xuyên của đơn vị địa phương. Trong đó, tập trung triển khai đồng bộ các nhóm giải pháp tăng cường ứng dụng thanh toán điện tử trong dịch vụ công, đặc biệt trong hành chính công, giáo dục, y tế, giao thông, thuế và phí, đảm bảo quy trình thanh toán tiện lợi và an toàn. TPHCM cũng đề xuất phối hợp tổ chức các chương trình xúc tiến thương mại gắn với đẩy mạnh thanh toán không tiền mặt, nhất là trong các sự kiện tiêu dùng lớn như khuyến mại tập trung, kích cầu du lịch.

Song song đó là đẩy mạnh công tác truyền thông trên nhiều nền tảng, nhằm nâng cao nhận thức và kỹ năng sử dụng thanh toán không tiền mặt cho người dân, vận động thay đổi thói quen sử dụng tiền mặt trong cộng đồng, nhất là tại các khu dân cư, chợ truyền thống, khu ngoại thành.

Phát biểu chỉ đạo tại hội thảo, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc cho biết, thanh toán không tiền mặt không chỉ thúc đẩy hiệu quả ngành ngân hàng, mà còn giúp tăng tính minh bạch trong quản lý tài chính, hỗ trợ thương mại điện tử và dịch vụ công, nâng cao năng suất lao động và tiết giảm chi phí xã hội.

Theo thống kê của NHNN, đến cuối năm 2024, Việt Nam đã có hơn 204,5 triệu tài khoản thanh toán của khách hàng cá nhân; 154,1 triệu thẻ ngân hàng đang lưu hành. Gần 87% người trưởng thành có tài khoản tại ngân hàng. Thanh toán không tiền mặt đã có mặt trong mọi lĩnh vực của kinh tế và đời sống - xã hội như học phí, viện phí, mua sắm…

Tuy nhiên, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc cho rằng, cần thẳng thắn nhìn nhận có một số tồn tại như vấn đề an ninh mạng và bảo vệ dữ liệu cá nhân trong thanh toán số, nhất là trong bối cảnh tội phạm công nghệ cao ngày càng tinh vi.

“Cần phải hoàn thiện thể chế, chính sách phù hợp, tạo điều kiện thuận lợi cho các mô hình thanh toán sáng tạo, đồng thời đảm bảo quản lý rủi ro và an toàn hệ thống, bảo vệ tài sản của người dân”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.