Theo đó, các đơn vị cần rà soát toàn bộ hiện trạng trưng bày, lưu giữ, bảo quản và phương án an ninh đối với từng bảo vật quốc gia đang quản lý; báo cáo cụ thể tên bảo vật, nơi lưu giữ, tình hình bảo quản từ sau khi được công nhận, đồng thời đề xuất kiến nghị nếu có.
Bộ yêu cầu xây dựng phương án bảo vệ riêng cho từng bảo vật, đảm bảo an toàn tuyệt đối, đặc biệt chú trọng đến các yếu tố phòng cháy, chống trộm, thiên tai và các rủi ro khác. Với bảo vật được lưu giữ tại di tích hoặc thuộc sở hữu tư nhân, phương án bảo vệ phải được cấp Sở thẩm định và do UBND cấp xã chỉ định tổ chức thực hiện.
Các đơn vị phải kịp thời báo cáo khi có diễn biến ảnh hưởng đến an toàn bảo vật.
Về công tác bảo quản, Bộ đề nghị ưu tiên đầu tư hạ tầng kỹ thuật, trang thiết bị chuyên dụng cho kho lưu trữ, khu trưng bày tại bảo tàng hoặc di tích, đảm bảo thực hiện đúng quy trình kỹ thuật, khoa học và có sự phối hợp chuyên gia.
Trong hoạt động phát huy giá trị, cần tăng cường truyền thông, quảng bá hấp dẫn, xây dựng phương án trưng bày phù hợp với từng loại hình bảo vật, vừa đáp ứng nhu cầu văn hóa, vừa bảo đảm an ninh.
Đặc biệt, Bộ yêu cầu lập danh mục hiện vật có giá trị tại các di tích, xây dựng phương án bảo vệ cụ thể, phối hợp với lực lượng công an giám sát và tổ chức thực hiện; hạn chế tiếp cận trực tiếp, bảo quản đúng quy chuẩn, trang bị thiết bị giám sát, bố trí hiện vật tại khu vực an toàn.
Phương án bảo vệ phải đảm bảo hạn chế tiếp cận trực tiếp đối với hiện vật không thể cất giữ hoặc thay thế bằng bản phục chế, thường xuyên kiểm tra và bảo dưỡng định kỳ; trường hợp có thể cất giữ, phải trang bị thiết bị bảo quản, chống trộm, hệ thống giám sát và bố trí ở khu vực an toàn.
Luật Di sản văn hóa năm 2024 sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1-7-2025, quy định rõ trách nhiệm quản lý và chế độ bảo vệ, bảo quản đối với di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia.
