Tập huấn chuyên đề “Khung pháp lý và nhận diện lừa đảo tài sản mã hóa” được tổ chức nhân dịp kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21-6-1925 – 21-6-2025), nhằm chia sẻ thông tin, cập nhật chính sách và nêu cao vai trò của báo chí truyền thông trong việc góp phần tạo dựng thị trường công nghệ số lành mạnh, bền vững.
Việc tài sản mã hóa chính thức được luật định vừa là cơ hội thúc đẩy sự phát triển thị trường công nghệ số, đồng thời đặt ra những thách thức về nhận diện và cảnh báo các mô hình lừa đảo đang ngày càng tinh vi. Thực tế này cũng đặt ra yêu cầu mới đối với giới báo chí truyền thông với vai trò cầu nối thông tin, cảnh báo sớm và kiến tạo niềm tin thị trường.
Ông Phan Đức Trung, Chủ tịch VBA, Chủ tịch HĐQT 1Matrix nhấn mạnh: “Báo chí truyền thông không chỉ truyền tải tri thức công nghệ mà còn là cầu nối giữa cộng đồng, chuyên gia, nhà hoạch định chính sách và cơ quan quản lý nhà nước trong bối cảnh tài sản mã hóa ngày càng tác động sâu rộng tới thị trường tài chính - công nghệ quốc gia”.
Theo ông Trung, đi cùng với sự phát triển mạnh mẽ của tài sản mã hóa và công nghệ blockchain là những thách thức mới trong công tác quản lý, do sự phát triển quá nhanh của công nghệ và sự thiếu hụt của khung pháp lý chung toàn cầu về các loại hình lừa đảo mới.
Theo Trung tâm Khiếu nại Tội phạm Internet (IC3 - FBI) của Cục Điều tra Liên bang Mỹ, chỉ riêng năm 2024 đã có tới 150.000 vụ lừa đảo liên quan tài sản mã hóa với tổng thiệt hại hơn 9,3 tỷ USD, tăng gần 70% so với năm trước. Trong đó, Việt Nam nằm trong nhóm 6 quốc gia có lưu lượng giao dịch gian lận cao nhất toàn cầu.
Ông Trần Huyền Dinh, Chủ nhiệm chương trình Truy vết các dự án có dấu hiệu lừa đảo ChainTracer (VBA) cho biết: “Nhiều mô hình lừa đảo hiện nay được tổ chức rất chuyên nghiệp, tinh vi. Người dùng thông thường rất khó phân biệt thật – giả nếu không có sự cảnh báo từ tổ chức độc lập uy tín và sự định hướng thông tin từ báo chí truyền thông”.
Theo ông Dinh, mặc dù các hình thức lừa đảo liên quan tài sản mã hóa được nhắc đến nhiều nhưng cách thức cụ thể của từng vụ việc liên tục thay đổi khiến người dân không kịp thời cập nhật và trang bị kiến thức phòng tránh. Một số công cụ tuy có thể giúp nhận diện rủi ro sớm nhưng không dễ sử dụng với hầu hết người dân, ngay cả các cơ quan quản lý nhà nước cũng gặp nhiều khó khăn trong quá trình xử lý do độ trễ của quy định pháp luật.
Trong khi đó, báo chí truyền thông là lực lượng có tính linh hoạt cao, khả năng phát hiện sớm, truyền tải thông tin rộng rãi, cảnh báo kịp thời để giảm thiểu những vụ việc lừa đảo đáng tiếc, nhất là tại những thời điểm xuất hiện các dự án gọi vốn quy mô lớn hoặc ứng dụng blockchain chưa rõ nguồn gốc.
Đây cũng là lực lượng chuyển tải thông tin đa chiều giữa người dân, cơ quan quản lý, chuyên gia và các nhà hoạch định chính sách, giúp nâng cao nhận thức xã hội và kiến tạo niềm tin đúng đắn về tài sản mã hóa.
Đặc biệt, báo chí truyền thông còn giữ trọng trách phản biện chính sách, hoàn thiện thể chế, góp phần vào sự phát triển minh bạch và bền vững của thị trường công nghệ số tại Việt Nam.
