Cho đến hôm nay khi nền tài chính khổng lồ Mỹ - được coi là thành trì của nền tài phiệt tư bản chủ nghĩa lâm vào khủng hoảng làm những người vốn tôn thờ thị trường tự do (không cần có sự quản lý của nhà nước) chưa hết bàng hoàng. Chỉ đến khi sự việc đã rành rành: Bộ Tài chính và Cục Dự trữ liên bang Mỹ đã bị “lừa” bởi những bản báo cáo ảo lỗ thật, lãi giả của các ngân hàng, các tập đoàn tài chính thì họ mới “té ngửa” ra rằng: phải có một cơ chế quản lý, kiểm tra, giám sát của nhà nước đối với hoạt động các nền kinh tế nói chung và đặc biệt của hệ thống tài chính ngân hàng nói riêng. Sau này, cơ chế quản lý, kiểm tra, giám sát ấy của nhà nước đối với hoạt động của hệ thống ngân hàng, tài chính đã được khẳng định một cách mạnh mẽ và kiên quyết tại Hội nghị thượng đỉnh của các nước EU.
Từ kinh nghiệm nhãn tiền ấy, ta cũng đã rút ra được bài học cho mình. Bằng các biện pháp, trong đó có các gói kích cầu, nền kinh tế nước ta đã bước đầu thoát ra khỏi cuộc khủng hoảng.
Thế nhưng chúng ta còn nhiều trở ngại lớn ở phía trước. Chúng ta phải cố gắng nhiều hơn nữa, quyết liệt hơn nữa trong quản lý, kiểm tra giám sát đối với hoạt động của nền kinh tế xã hội của đất nước. Không ít doanh nghiệp than thở rất khó tiếp cận với gói kích cầu của chính phủ, vậy mà cũng có doanh nghiệp vay được tiền của ngân hàng chỉ để đảo nợ, mua xe hơi cho quan chức mà không lo cho phát triển sản xuất. Không ít địa phương báo cáo với chính phủ là đã hoàn thành tốt việc quy hoạch phát triển, thế nhưng thực ra vẫn còn quy hoạch treo gây khó khăn cho cuộc sống của người dân.
Nhiều nơi vẫn lấy bờ sôi ruộng mật của nông dân để làm sân golf, làm khu công nghiệp, phải đến khi báo chí phát hiện thì các dự án này mới bị “thổi còi”. Việc quản lý thị trường nội địa kém để cho hàng hóa của nước ngoài kém chất lượng, giá rẻ do trốn thuế tràn ngập khắp nơi thế là chủ trương kích cầu cho tiêu dùng không giúp gì cho sản xuất trong nước... cũng là một yếu kém cần khắc phục.
Chính vì vậy, chúng ta cần phải tăng cường quản lý, kiểm tra, kiểm toán và giám sát đối với các địa phương, các doanh nghiệp… Quản lý giám sát phải trở thành quy chế, thành biện pháp quan trọng hàng đầu của nhà nước, để đưa nền kinh tế xã hội nước ta phát triển theo cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa một cách hiệu quả.
TRẦN QUỐC KHẢI
