The New York Times tổng hợp các nguồn thông tin cho biết, trong 336 ngày qua của năm 2015, có 209 ngày đã xảy ra ít nhất một vụ xả súng làm ít nhất 4 người bị thương hoặc thiệt mạng. Tính cả vụ thảm sát mới nhất ngày 2-12 tại Trung tâm Inland Regional (IRC) ở San Bernardino, California, các vụ xả súng trong năm nay đã làm tổng cộng 462 người thiệt mạng và 1.314 người bị thương, nhiều vụ xảy ra trên đường phố hoặc trong các cơ sở công cộng.
Các vụ xả súng trong năm nay, bao gồm vụ tấn công phòng khám Planned Parenthood ở Colorado khiến 3 người thiệt mạng vào tuần trước và vụ xả súng tại một trường cao đẳng cộng đồng ở Oregon khiến 10 người chết hồi tháng 10, đã làm nóng các cuộc tranh luận về khả năng tiếp cận vũ khí ở Mỹ.
Hai cơ sở dữ liệu theo dõi các vụ xả súng khiến 4 người hoặc nhiều hơn bị thương hoặc thiệt mạng là http://shootingtracker.com/ và http://www.gunviolencearchive.org/ đã cho thấy một dấu hiệu phổ biến của tình trạng xả súng: Kể từ tháng 1, đã có ít nhất 354 vụ xả súng ở khoảng 220 thành phố tại 47 bang.
Ted Alcorn, Giám đốc Nghiên cứu của Everytown for Gun Safety, một tổ chức phi lợi nhuận ủng hộ việc kiểm soát súng, cho biết các vụ xả súng có nhiều nạn nhân là một phần nhỏ trong toàn cảnh bạo lực súng đạn hằng ngày ở Mỹ: "14 người thiệt mạng ở San Bernardino, California, là một bi kịch khủng khiếp. Nhưng có thể 88 người khác cũng thiệt mạng trong cùng ngày do bạo lực súng đạn ở Mỹ".
Buổi lễ tại Đại học Colorado, Mỹ, tưởng niệm các nạn nhân vụ xả súng ngày 27-11-2015 tại một phòng khám Planned Parenthood ở TP Colorado Springs. Ảnh: AP
Trong khi nghiên cứu các vụ xả súng khiến 4 người hoặc nhiều hơn bị thương hoặc thiệt mạng từ năm 2009 đến giữa năm 2015, Everytown for Gun Safety có những phát hiện đáng chú ý: Chỉ 11% số vụ đã làm các cơ quan y tế, trường học hay pháp lý lưu ý các dấu hiệu bệnh tâm thần của các tay súng trước khi tấn công; Bạo lực gia đình chiếm đến 57% số vụ, với nạn nhân gồm vợ/chồng cũ hoặc hiện tại hoặc thành viên gia đình của tay súng, một nửa trong tổng số nạn nhân là phụ nữ; Hơn 2/3 số vụ xảy ra trong nhà riêng, khoảng 28% xảy ra trong khu vực công cộng; Hơn 60% số kẻ tấn công không bị cấm sở hữu súng trước khi phạm tội... Nghiên cứu cho thấy, tại các bang yêu cầu kiểm tra lý lịch người mua súng, các vụ giết người hàng loạt xảy ra ít hơn ở các bang không yêu cầu kiểm tra, thậm chí cơ hội bắn giết còn ít hơn với những người đã bị luật pháp cấm sở hữu súng.
Vụ xả súng ở San Bernardino ngày 2-12 không giống hầu hết các vụ xả súng khác thuộc loại này ở Mỹ trong một thập niên rưỡi qua vì nó liên quan nhiều hơn một tay súng và các tay súng đều bỏ trốn khỏi hiện trường.
Theo một báo cáo của FBI năm 2014, chỉ 2 trong số 160 vụ xả súng từ năm 2000-2013 là có nhiều hơn một tay súng, và chỉ 25 tay súng đã trốn thoát mà không bị bắt, bị giết hoặc tự sát.
THIỆN NGUYỄN