Tâm điểm chú ý và gây tranh cãi của hoạt động diễu hành này chính là nhóm Bách Hoa Bộ Hành (hoạt động từ năm 2022, hơn 42.000 lượt theo dõi trên nền tảng Facebook) tổ chức nhóm bạn trẻ diễu hành trong trang phục cổ truyền Việt Nam, nhưng ở khối Ngự giá khiêng kiệu hoàng hậu, lại mặc trang phục âm công (trang phục dành cho người di quan tài).
Hàng loạt bình luận chỉ trích gay gắt trên các nền tảng mạng xã hội, cho rằng điều này không thể chấp nhận được, vì lỗi sai đã quá rõ ràng. Và đây là sự kiện cộng đồng, những hình ảnh chưa chính xác sẽ vô tình lan tỏa góc nhìn sai sót về lịch sử, văn hóa nước nhà. Những ý kiến đưa ra quá rõ ràng và khó tìm được lý do phân bua cho lỗi sai này. Nhưng trước hết cần nhìn nhận, khi người trẻ còn yêu thích, tìm về giá trị lịch sử, di sản, văn hóa, chắc chắn là tín hiệu mừng. Bởi giá trị trăm năm hay ngàn năm, có hay và đẹp đến đâu nếu không có người tiếp nhận và kế thừa, thì mọi điều đẹp đẽ cũng không còn ý nghĩa. Nhưng việc trao truyền cần phải giữ đúng tinh thần, giá trị khơi nguồn.
Nhiều năm qua, các dự án “phục cổ” (mang nghĩa khôi phục và cố gắng tái tạo lại các cổ vật, lễ nghi và tập quán cổ) đã thoát ra khỏi trào lưu nhất thời, trở thành xu hướng, giá trị để người ta tìm về và tạo nên bản sắc, cốt cách con người Việt Nam cho chính mình. Tín hiệu đáng mừng này cũng gặp không ít khó khăn, khi nhiều dự án chỉ dừng lại ở chuyện trang phục và phần nhiều phỏng dựng (tiệm cận với bản gốc), chứ không thể phục dựng (giống y như bản gốc).
Văn hóa biểu hiện ở rất nhiều khía cạnh trong đời sống, là một dòng chảy từ quá khứ đến hiện tại. Nếu quá nóng vội thì dễ rơi vào tình trạng “phục cổ” ở bề ngoài mà không xử lý được những vấn đề chiều sâu. Trang phục truyền thống không dừng lại ở khía cạnh vật lý (vải vóc, màu sắc, hoa văn) mà còn bao gồm những ý nghĩa tinh thần (mặc trong những dịp nào, điều kiện không gian và ánh sáng để vật liệu bộc lộ đầy đủ vẻ đẹp vốn có…). Hiện nay các câu hỏi này có rất ít người quan tâm và ít nhiều dẫn đến lỗi sai như sự kiện ở Huế vừa qua.
Yêu thương các giá trị di sản văn hóa nước nhà, không thể vội vàng và càng không trách giận. Nhìn cái sai của bạn trẻ hôm nay để thấy trách nhiệm thuộc về chúng ta, khi chưa có cơ sở dữ liệu chung, hay một đội ngũ chuyên gia thống nhất về các quan điểm, tư liệu để có thể hỗ trợ, soi chiếu cho người trẻ tìm về giá trị hay và đẹp của dân tộc nhưng cách mình có khi đến cả ngàn năm lịch sử.
