“Đánh giá các nhân vật trong lịch sử, trong văn hóa một cách công minh, minh bạch nhưng khoan dung, chắt lọc… là chuyện cần làm, nên làm. Nhưng không được lộn trái lịch sử..., làm lờ mờ thật giả đưa đến cách nhìn sai lệch, nguy cơ cho lịch sử và cho cả hiện tại…”. Đó là lời mở đầu trên diễn đàn trao đổi về hai ông Phạm Quỳnh và Nguyễn Văn Vĩnh do tạp chí “Hồn Việt” số 14* tổ chức.
Bắt đầu với bài viết của GS Nguyễn Văn Trung**, nguyên GS Đại học Văn khoa Sài Gòn trước 1975 “Nguyễn Văn Vĩnh & Đông Dương tạp chí” và bài viết của ông Đặng Minh Phương “Ông Phạm Quỳnh và báo Nam Phong” với những luận chứng lịch sử xác đáng bác bỏ một số ý kiến gần đây muốn lật ngược lịch sử về hai ông Nguyễn Văn Vĩnh và Phạm Quỳnh với những đánh giá khá phiến diện, cố tình lờ đi hành động làm tay sai cho “mẫu quốc” của hai ông này và cố công ca ngợi hết mức, coi họ như là những bậc thức giả yêu nước.
Đánh giá công minh người và việc của quá khứ là việc khó. Nó cần rất nhiều điều kiện mà trước hết là cần hiểu bối cảnh lịch sử và tư liệu lịch sử. Hai bài viết về Nguyễn Văn Vĩnh và Phạm Quỳnh của hai ông Nguyễn Văn Trung và Đặng Minh Phương với nhiều tư liệu lịch sử xác đáng đã cho thấy sự đảo lộn lịch sử của một số người hiện nay rõ ràng là việc không bình thường…
Bên cạnh diễn đàn này, ý kiến của nhà nghiên cứu Nguyễn Đắc Xuân về quyển sách “Quận chúa biệt động” đang phát hành rầm rộ hiện nay đã giúp cho bạn đọc thấy rõ những sai sót nghiêm trọng về kiến thức lịch sử của tác giả Đặng Vương Hưng.
Cùng trong không khí kỷ niệm ngày Thương binh liệt sĩ, bộ phim “Đừng đốt, bên trong đã có lửa” của đạo diễn Đặng Nhật Minh cũng đang bắt đầu vào giai đoạn hậu kỳ. Và cũng là dịp để Minh Hương, người vào vai chị Thùy Trâm tâm sự về những tháng ngày được sống trong ngọn lửa nhân ái và tràn đầy lý tưởng của người con gái anh hùng ấy…
Cũng từ tháng 7, cả nước vào mùa thi tuyển sinh Đại học, ý kiến phân tích xác đáng “Nên phân cấp tuyển sinh ở các trường đại học” của GS Trần Thanh Đạm cũng rất đáng cho các nhà quản lý giáo dục nhìn lại và suy nghĩ…
* Phát hành trên cả nước ngày 30-7-2008
** Hiện đang định cư tại Montréal (Canada)
BÍCH CHÂU
