Theo đó, sửa đổi, bổ sung các quy định của Luật Tổ chức Viện KSND năm 2014 nhằm thể chế hóa các chủ trương của Đảng liên quan đến tổ chức bộ máy, chức năng, nhiệm vụ của Viện KSND. Hệ thống Viện KSND được tổ chức, sắp xếp lại gồm: Viện KSND tối cao, Viện KSND cấp tỉnh, Viện KSND khu vực, Viện kiểm sát quân sự các cấp.
Dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Viện KSND. Cụ thể, bổ sung quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của Viện KSND trong xử phạt hành chính đối với hành vi cản trở tố tụng để bảo đảm thống nhất, phù hợp với quy định về thẩm quyền của Viện KSND trong dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính.
Bên cạnh đó, sửa đổi về số lượng Kiểm sát viên Viện KSND tối cao tối đa từ 19 người thành 27 người để bảo đảm nguồn nhân lực để thực hiện nhiệm vụ công tố, kiểm sát xét xử đối với hoạt động của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao.
Luật sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1-7-2025.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng trình bày báo cáo thẩm tra dự án luật này cho hay, ủy ban tán thành sự cần thiết sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Viện KSND nhằm kịp thời thể chế hóa các nghị quyết, kết luận của Đảng.
Ủy ban tán thành quy định của dự thảo luật về hệ thống Viện KSND gồm 3 cấp (Viện KSND tối cao, Viện KSND cấp tỉnh, Viện KSND khu vực); kết thúc hoạt động của Viện KSND cấp cao và Viện KSND cấp huyện.
Về việc chuyển đổi các ngạch kiểm sát viên, điều tra viên, Ủy ban nhận thấy, Điều tra viên, Kiểm sát viên là người trực tiếp giải quyết án, có các thẩm quyền tố tụng liên quan trực tiếp đến quyền con người, quyền công dân, đang được luật quy định chặt chẽ về tiêu chuẩn, điều kiện bổ nhiệm, miễn nhiệm, nâng ngạch… Vì vậy, Ủy ban đề nghị bổ sung và quy định rõ trong luật những yêu cầu có tính nguyên tắc đối với việc chuyển đổi giữa các ngạch kiểm sát viên và các ngạch điều tra viên làm căn cứ để Viện trưởng Viện KSND tối cao quy định chi tiết thi hành.
Về thi tuyển chọn kiểm sát viên, dự thảo luật bỏ quy định hiện hành về thi nâng ngạch kiểm sát viên. Đa số ý kiến trong Ủy ban tán thành quy định của dự thảo luật. Tuy nhiên, việc nâng ngạch kiểm sát viên là vấn đề quan trọng, liên quan đến nguồn lực bảo đảm và yêu cầu kiểm soát quyền lực trong công tác cán bộ, do đó đề nghị bổ sung quy định giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định việc nâng ngạch kiểm sát viên (tương tự như Luật Tổ chức Tòa án nhân dân năm 2024 cũng giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định việc nâng bậc thẩm phán). Một số ý kiến đề nghị tiếp tục giữ quy định hiện hành nhằm tạo động lực để kiểm sát viên không ngừng rèn luyện, phấn đấu.
