Cuộc đua vào lớp 10 năm nay đã đến hồi kết và đã có hơn 10.000 học sinh (HS) không trúng tuyển vào lớp 10 công lập. Nhưng, đâu chỉ có HS không trúng tuyển mới phải lo lắng. Nhiều HS đã đậu cũng thất vọng vì rơi vào hoàn cảnh tréo ngoe khi trúng tuyển nguyện vọng không mong muốn.
Dù có tên trong danh sách trúng tuyển vào Trường THPT Tenlơman nhưng N.T.A vẫn không thể mỉm cười sung sướng. Em đạt 33 điểm nhưng chỉ trúng tuyển nguyện vọng 2 lấy 27 điểm, dư đến 6 điểm. Mà lẽ ra, với điểm số này, em có thể đậu vào những trường có điểm xét tuyển cao hơn.
Trường hợp của A. không phải hiếm, vì phụ huynh và HS không dám mạo hiểm chọn trường vừa khít với sức học mà phải “trừ hao” như lời khuyên của các nhà tư vấn. Vì vậy, phụ huynh đành chọn nguyện vọng theo kiểu “an toàn” để được yên vị trong một ngôi trường công, dù chưa chắc đã thích.
Trong mỗi cuộc thi, thí sinh điểm thấp rớt đã đành, đằng này, theo thống kê của Sở GD-ĐT, TPHCM có 35 HS đạt từ 35 điểm trở lên nhưng không trúng tuyển vì các HS này chỉ đăng ký một nguyện vọng vào trường có điểm tuyển cao hoặc chọn cả 3 nguyện vọng vào trường có điểm tuyển cao hơn. Thi đạt trên 35 điểm là một con số mơ ước của hàng ngàn HS khác nhưng lại không thể đậu vào một trường công lập, vì sao? Điểm cao nhưng lựa chọn nguyện vọng không đúng thì cũng đành lọt sàn rồi cũng lọt cả nia.
Rõ ràng, phụ huynh và HS chọn trường dự thi vào lớp 10 không thể giống một chuyên gia tuyển sinh. Họ không thể “biết người biết ta” ngay từ lúc đăng ký nguyện vọng, đó chính là khiếm khuyết của phương thức tuyển sinh lớp 10 hiện nay. Một lần nữa, nghịch lý điểm cao vẫn rớt, “đánh đố” bằng 3 nguyện vọng đã phủ nhận hiệu quả của kỳ thi lớp 10 là sắp xếp chỗ học hợp lý cho HS?
Theo GS Văn Như Cương, thi hay không thi vào lớp 10 đang là câu hỏi cần nghiên cứu và trả lời xác đáng. Chúng ta bỏ kỳ thi tốt nghiệp THCS để giảm áp lực thi cử nhưng lại tổ chức kỳ tuyển sinh vào lớp 10 còn “nặng” hơn thi đại học. Năm nay, thi ĐH không đậu, năm sau vẫn có thể thi tiếp nhưng nếu rớt lớp 10 chừng 2-3 năm, học sinh đó chắc chắn không còn cơ hội học trường công lập. TPHCM lại thi tuyển lớp 10 theo kiểu liên quận, dễ dẫn đến biến động mất cân đối giữa các trường chuẩn - không chuẩn, quận trung tâm - ngoại thành. Hơn nữa, cuộc thi tuyển kéo dài hàng tháng càng làm áp lực vào đầu cấp thêm căng thẳng.
Có nên thi tuyển lớp 10 khi TPHCM đã công nhận hoàn thành phổ cập THPT? Nhiều nhà giáo đề xuất nên để HS được chọn 3 nguyện vọng nhưng chỉ được chọn trường trong quận. Điểm chuẩn từng trường phụ thuộc vào chỉ tiêu và số HS dự thi của trường, chất lượng HS… Kỳ thi tuyển vào lớp 10 cần được cải tiến để HS yên tâm hơn với sự lựa chọn của mình.
Mỹ Hằng
