Trong lĩnh vực văn hóa, định hướng xây dựng TP văn minh hiện đại, nghĩa tình, có chất lượng sống tốt ngày càng thể hiện những đường nét lớn như lao động sáng tạo, kỷ luật với hàm lượng trí tuệ ngày càng cao, kỹ năng nghề nghiệp, giao tiếp và hợp tác, tính thích ứng và năng động.
Có thể khẳng định, truyền thống năng động sáng tạo là một nhân tố cốt lõi của cốt cách văn hóa Sài Gòn xưa và TPHCM ngày nay, luôn là động lực quan trọng cho sự phát triển ở bất cứ thời kỳ nào. Trong bối cảnh hiện nay, phẩm chất này như một lợi thế quý của TPHCM, rất cần thiết. Đặc biệt, trong quá trình đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa xây dựng thành phố mang tên Bác càng đòi hỏi phải được quan tâm, vận dụng một cách chủ động, nhuần nhuyễn trong mỗi chủ trương, biện pháp ở từng ngành, từng cấp và mỗi người dân, mỗi cán bộ, đảng viên.
Để thực hiện điều này, trước tiên cần phát động phong trào sâu rộng học tập và làm theo tấm gương năng động sáng tạo của những tiền nhân, của các tổ chức và cá nhân tiêu biểu. Trong đó, cần chú trọng những tấm gương tiêu biểu về năng động, sáng tạo, gương công nhân, nhà quản lý tiêu biểu. Đồng thời có các hình thức khen thưởng, tôn vinh thiết thực và khắc họa được những cá nhân, tổ chức cụ thể bằng những việc làm sản phẩm có giá trị nhờ năng động sáng tạo.
Cùng đó là giải pháp về “ươm mầm sáng tạo”, bằng việc tổ chức các phong trào hiến kế xây dựng và phát triển TPHCM trên từng lĩnh vực, từng địa bàn với những chương trình, đề án cụ thể. Thông qua đó nhằm thu hút đông đảo người dân, các giới tham gia hiến kế. Trong nhóm giải pháp này cần phải có tiêu chí xác định, phân biệt giữa năng động sáng tạo với hình thức chủ nghĩa và khen thưởng, động viên kịp thời, cũng như uốn nắn những lệch lạc, sai trái.
Đặc biệt, phải định ra những tiêu chí, tiêu chuẩn đối với người lãnh đạo, quản lý và cán bộ đảng viên phù hợp với yêu cầu phát huy tính năng động sáng tạo cho sự phát triển. Chúng ta không thể phát huy được tính năng động sáng tạo nếu không cầu thị, khiêm tốn, học hỏi, hoặc vẫn giữ sự bảo thủ, trì trệ, phe cánh, ưa nịnh nọt, bệnh hình thức, phong trào, quan liêu…
Bởi vì, năng động sáng tạo là cả một quá trình, đòi hỏi lao động cật lực và nghiêm túc. Trong quá trình đó có những thất bại nhất thời, nhưng những người năng động sáng tạo chân chính cần được trân trọng nhằm có thể thai nghén, nuôi dưỡng từng nhân tố đó. Do đó, người đứng đầu TPHCM và các ngành, các cấp cần biết trân trọng sự nỗ lực , tìm tòi sáng tạo, chia sẻ khó khăn trở ngại và có lòng bao dung, cùng trách nhiệm đầy đủ để bảo vệ những nhân tố tích cực.
Người lãnh đạo cũng lưu ý, đừng chỉ mang “cặp kính hồng”, đừng nghe lời nịnh nọt mà không lắng nghe những ý kiến, hiến kế thẳng thắn. Nếu không, rất dễ sa vào độc đoán, chuyên quyền và không phát huy được tính năng động, sáng tạo. Đây là phẩm chất hàng đầu của người lãnh đạo. Thành hay bại chính là người đứng đầu, nên Ban Thường vụ Thành ủy TPHCM cần chú ý những phẩm chất này. Cùng đó là việc phát hiện, chấn chỉnh kịp thời những biểu hiện “năng động sáng tạo” giả dối, hình thức.
