Công khai tiêu chí kiểm tra thuế
Ngày 1-8, tại TPHCM, Cục Thuế - Bộ Tài chính tổ chức hội thảo lấy ý kiến về định hướng xây dựng chính sách của Luật quản lý thuế (thay thế). Tại đây, ông Nguyễn Văn Đức, Phó phòng pháp chế VCCI TPHCM cho biết doanh nghiệp, hộ kinh doanh phản ánh còn tình trạng thanh tra, kiểm tra chồng chéo, nhiều lần trong năm, gây phiền hà. Dự thảo mới nêu quản lý rủi ro, chưa quy định giới hạn tần suất.
Ông Nguyễn Văn Đức nêu kinh nghiệm quốc tế: Mỹ, Úc quy định thanh tra không quá một lần/năm với đối tượng tuân thủ tốt. Từ đó phía VCCI kiến nghị bổ sung nguyên tắc “một năm một lần”, trừ trường hợp có dấu hiệu vi phạm nghiêm trọng; công khai tiêu chí lựa chọn kiểm tra để bảo đảm minh bạch.
Đáp lời, Cục trưởng Cục Thuế Mai Xuân Thành cho biết dự thảo Luật lần này cũng dựa trên kinh nghiệm của các nước về tần suất kiểm tra thuế. Theo đó, người chấp hành tốt và chấp hành chưa tốt sẽ được quản lý khác nhau. Nhóm tuân thủ chưa tốt, là những nơi có khả năng gian lận, khai báo sót lọt, hoàn thuế sai, trốn thuế… thì khả năng bị kiểm tra rất cao. Nhóm tuân thủ tốt thì không phải một năm một lần, mà có khi nhiều năm mới bị kiểm tra.
Theo ông Mai Xuân Thành, bản thân nguồn lực ngành thuế cũng có hạn, khi 30.000 công chức thuế đang quản lý hơn 1 triệu doanh nghiệp, 3,6 triệu hộ kinh doanh. Do đó, việc kiểm tra cũng phải ưu tiên dựa trên nguyên tắc quản lý rủi ro, kiểm tra đúng đối tượng, giảm thời gian, chi phí tuân thủ cho người nộp thuế.
Tại hội thảo, lãnh đạo ngành thuế cũng tiếp thu ý kiến của đại diện công ty kiểm toán KPMG về việc kiểm tra với doanh nghiệp có giao dịch liên kết. Theo vị này, cơ sở để ấn định tỷ suất lợi nhuận cho các doanh nghiệp này thực sự là không thuyết phục. Nhiều trường hợp thì cơ sở ấn định này chỉ là lời nói miệng theo lập luận của đoàn kiểm tra, dẫn đến việc khiếu nại, kéo dài mất thời gian cho cả ngành thuế.
KPMG cho biết sẵn sàng làm việc với ban soạn thảo dự án luật để cung cấp cụ thể các thông tin về cách làm của các nước như Trung Quốc, Hàn Quốc, Úc, Thái Lan… với quy trình tham vấn trước khi kiểm tra các doanh nghiệp có giao dịch liên kết.
Hoàn thuế tăng, 90% đúng hạn
Công tác hoàn thuế cũng được các đại biểu quan tâm góp ý tại hội thảo. Đại diện Công ty kiểm toán KPMG cho biết dù ngành thuế nỗ lực đẩy nhanh, nhưng thực tế doanh nghiệp vẫn mất rất nhiều thời gian và kết quả xử lý thường gây nhiều tranh cãi. Quá trình xét hồ sơ hoàn thuế kéo dài rất lâu, doanh nghiệp không biết khi nào được hoàn, khi nào kết thúc.
Theo vị đại diện này, ngành thuế hiện đã và đang thực hiện chuyển đổi số toàn diện, ứng dụng công nghệ thông tin, phân tích dữ liệu, triển khai hóa đơn điện tử. Đây là những tiền đề để triển khai hệ thống số hóa tiêu chuẩn, sử dụng công nghệ để xác định các rủi ro tiềm ẩn liên quan hoàn thuế. Từ đó giảm bớt thời gian cho cả cơ quan quản lý thuế và người nộp thuế.
Về việc này, Phó cục trưởng Cục Thuế Đặng Ngọc Minh cho biết với hệ thống phân loại hồ sơ hoàn thuế đã triển khai, kết quả là 85-90% hồ sơ hoàn thuế được phân loại hoàn trước – kiểm sau. Còn lại 10-15% số hồ sơ cần kiểm tra trước hoàn.
Cục trưởng Cục Thuế Mai Xuân Thành cho biết tỷ lệ chậm muộn hồ sơ hoàn thuế đã giảm dần. Tính đến ngày 30-7, số hoàn thuế cho doanh nghiệp tăng 4,5% cùng kỳ. Trong đó 90% hoàn đúng hạn, là con số cải thiện rất nhiều.
Còn lại khoảng 10% liên quan các hồ sơ mà các cơ quan đang xem xét. Theo ông Mai Xuân Thành, trước đây, các trường hợp liên quan đến chuỗi hóa đơn của các doanh nghiệp bỏ trốn thường mất rất nhiều thời gian xử lý. Tuy nhiên, các hồ sơ này sẽ được tách ra, xử lý trước các phần không liên quan. Từ đó giảm được nhiều thời gian giải quyết hồ sơ hoàn thuế.
Người đứng đầu ngành thuế cũng chia sẻ thêm, với cơ quan thuế, một trong những rủi ro bậc nhất là hoàn thuế giá trị gia tăng. Dù đã cải tiến rất nhiều, nỗ lực nhiều nhưng chỉ cần một số ít trường hợp chưa được xử lý, vẫn còn những “tiếng kêu”, ảnh hưởng đến tiến trình chung.
“Thời gian tới, ngành thuế quyết tâm nâng cao tỷ lệ hoàn thuế đúng hạn hơn nữa”, ông Mai Xuân Thành nói.
