*Clip Bảo tàng Bonsai Sa Đéc:
Bảo tàng do nghệ nhân Nguyễn Phước Lộc sáng lập và được UBND tỉnh Đồng Tháp cấp phép hoạt động từ tháng 3-2025, với chức năng sưu tầm, bảo quản, trưng bày và giới thiệu các tác phẩm bonsai nghệ thuật. Đây cũng là bảo tàng bonsai tư nhân đầu tiên tại Việt Nam.
Trên diện tích hơn 3ha, bảo tàng quy tụ hơn 1.000 cây bonsai quý hiếm, thuộc hơn 50 chủng loại, trải dài từ những cây non vài năm tuổi đến các cây cổ thụ hàng trăm năm tuổi. Không gian được chia thành 3 khu trưng bày chính: các tác phẩm đạt kỷ lục quốc gia, tác phẩm đại diện khu vực ĐBSCL và bộ sưu tập đặc sắc của địa phương.
Một trong những “báu vật” của bảo tàng là cây sanh cổ thụ được Trung tâm Sách Kỷ lục Việt Nam xác lập kỷ lục “Cây sanh bonsai có đường kính tán lớn nhất Việt Nam” – với tán rộng 6,2m, cao 5m, hoành gốc 3,5m, được tạo tác từ năm 1890. Ngoài ra, nhiều tác phẩm khác như cặp me cổ nhất, vạn niên tùng Tứ diện nhật nguyệt, lộc vừng, nguyệt quế, mai chiếu thủy… cũng được đánh giá là độc bản, có giá trị nghệ thuật và kinh tế cao. Giá trị mỗi cây dao động từ vài trăm nghìn đến hàng chục tỷ đồng.
Nghệ nhân Nguyễn Phước Lộc chia sẻ, bonsai không chỉ là thú chơi mà còn là một nghề cần kiến thức, kinh nghiệm và sự đam mê. “Không có chuyên môn thì mua cây kiểng về cũng thành củi, còn người có tay nghề có thể biến củi thành kiểng quý”, ông nói.
Cơ duyên đến với nghề của ông bắt đầu từ năm 1986, khi còn là học sinh phụ giúp mẹ chăm sóc cây kiểng. Năm 1990, trong quá trình học đại học tại TPHCM, ông tiếp cận các nghệ nhân bonsai, học hỏi kỹ thuật và tích lũy kinh nghiệm, từ đó mang nghệ thuật bonsai về Sa Đéc, góp phần đặt nền móng cho phong trào bonsai tại ĐBSCL.
Hiện ông là Phó Chủ tịch Hội Sinh vật cảnh tỉnh Đồng Tháp, đồng thời là thành viên Hội đồng giám khảo bonsai châu Á – Thái Bình Dương. Không chỉ dừng lại ở trưng bày, ông còn thành lập trung tâm đào tạo nghề bonsai, hướng tới xây dựng đội ngũ nghệ nhân trẻ bài bản.
Dù tiềm năng lớn, nhưng theo nghệ nhân Nguyễn Phước Lộc, bonsai Việt Nam vẫn còn gặp nhiều khó khăn do thiếu chính sách hỗ trợ, chưa có hướng đi rõ ràng trong xuất khẩu và đào tạo nhân lực kỹ thuật cao.
“Nếu được đầu tư bài bản, bonsai hoàn toàn có thể trở thành ngành kinh tế giá trị cao nhờ lợi thế về con người, khí hậu và chủng loại cây phong phú”, ông Lộc nhấn mạnh.
Dịp cuối năm 2025, nhân Festival hoa kiểng Sa Đéc lần thứ 2, Bảo tàng Bonsai Sa Đéc sẽ tổ chức Hội thi Bonsai ĐBSCL mở rộng, tạo không gian giao lưu giữa các nghệ nhân, nhà vườn, đồng thời kết nối hoạt động trưng bày, mua bán hoa kiểng trong khuôn khổ lễ hội.
