Cảnh “vườn không nhà trống”
Để đáp ứng nhu cầu cấp bách bố trí tái định cư cho người dân, trong thời gian qua TPHCM đã đầu tư xây dựng hàng loạt khu nhà tái định cư tập trung, như Vĩnh Lộc (huyện Bình Chánh), Thủ Thiêm (quận 2) có quy mô trên 1.000 căn hộ. Ngoài ra, còn có các căn hộ tái định cư lồng ghép trong những dự án khu nhà cao tầng.
Do mục đích xây dựng căn hộ phục vụ tái định cư nên việc triển khai hết sức cấp bách. Thế nhưng, hàng ngàn căn hộ xây dựng xong lại không có người ở. Nhiều năm nay, khu tái định cư Vĩnh Lộc, Thủ Thiêm vẫn trong cảnh “vườn không nhà trống”, số lượng căn hộ đã có người ở chiếm tỷ lệ quá nhỏ. Khu tái định cư Vĩnh Lộc đang trong tình trạng xuống cấp trầm trọng, nhà cửa thiếu vắng bóng người, cây cỏ dại mọc lấn vào nhà. Những công trình phúc lợi, hạ tầng như đường sá, siêu thị cũng đang bị hư hỏng nhanh. Khu tái định cư Thủ Thiêm cũng trong tình cảnh xuống cấp, hư hỏng vì thiếu bảo dưỡng, sửa chữa.
Căn hộ tái định cư bỏ trống không chỉ gây lãng phí lớn ngân sách nhà nước mà cũng trở thành gánh nặng đối với doanh nghiệp. Theo một cán bộ Công ty cổ phần Kinh doanh địa ốc Him Lam cho biết, nhiều năm nay, công ty cố xử lý số căn hộ tái định cư tại dự án ở quận 7 vẫn chưa xong. Kinh phí đầu tư xây dựng căn hộ tái định cư lớn nhưng xây xong không có người vào ở. Tiền vốn chôn một chỗ, việc quản lý chung cư cũng gặp khó khăn vì có nhiều căn hộ bỏ trống. Công ty đã kiến nghị chính quyền bố trí hoặc giao cho công ty bán thu hồi vốn nhưng chưa được chấp thuận.
Bán hay tái định cư?
Thực tế tại TPHCM hiện nay, nhu cầu về tái định cư cho người dân rất lớn, do TPHCM đang thực hiện hàng loạt dự án lớn về giao thông, chỉnh trang đô thị, với quy mô giải tỏa, tái định cư lên đến hàng ngàn căn hộ. Trong đó, dự án cấp bách là cải tạo, chỉnh trang nhà ở ven kênh rạch ở các quận 4, 8, Bình Thạnh. UBND quận 4 cho biết, quận cần giải tỏa 1.771 nhà thuộc các dự án nhà ven - trên kênh rạch, trong đó giải tỏa toàn bộ 1.223 nhà dân, với ước tính nhu cầu tái định cư của người dân sau khi bị giải tỏa là 100%. Như vậy, chỉ riêng quận 4 nhu cầu tái định cư cho người dân đã lên đến 1.223 căn hộ. Với quy mô di dời để thực hiện các dự án trên địa bàn TPHCM hiện nay, con số quỹ nhà tái định cư 7.000 căn hộ chắc chắn không đủ đáp ứng, chỉ như muối bỏ biển.
Tuy vậy, giải pháp tình thế cho 7.000 căn hộ tái định cư đang bỏ trống là phải nhanh chóng bán đấu giá để thu hồi vốn, vì nếu để lâu sẽ thêm xuống cấp. Chủ trương bán các căn hộ tái định cư đã được triển khai nhưng đến nay vẫn còn trầy trật. Theo ông Nguyễn Văn Hồng, Phó Chủ tịch UBND huyện Bình Chánh, chậm ngày nào các căn hộ khu tái định cư Vĩnh Lộc thêm xuống cấp ngày đó, nhưng muốn bán cũng không dễ dàng. Huyện đã kiến nghị, đề xuất các sở - ngành liên quan đẩy nhanh tiến độ, nhưng thủ tục còn vướng nên chưa giải quyết xong. Do nằm trong khu đô thị mới, các căn hộ khu tái định cư Thủ Thiêm có sức hút người mua, nhưng việc bán đấu giá lại gặp trở ngại vì trị giá gói thầu quá lớn.
Trong thời gian tới, TPHCM sẽ hạn chế tối đa việc triển khai mới dự án nhà tái định cư. Phương thức tạo quỹ nhà tái định cư trong thời gian tới là các quận - huyện có nhu cầu bố trí tái định cư sẽ hợp tác với doanh nghiệp để phát triển dự án, nhu cầu bao nhiêu mua bấy nhiêu, phần còn lại doanh nghiệp chủ động bán theo phương án kinh doanh của họ. Như vậy, sẽ chủ động hơn và sát với nhu cầu thực tế hơn. Đó là giải pháp phù hợp, song trong số 7.000 căn hộ tái định cư cũng nên dành lại một số căn hộ để ưu tiên bán giá hợp lý cho các hộ trong diện giải tỏa có nhu cầu tái định cư ở đó.
